ALT (Aminotransferaza alaninowa)

Opis badania

Aminotransferaza alaninowa, AlAT oraz ALT to różne określenia na enzym wewnątrzkomórkowy znajdujący się przede wszystkim w komórkach wątrobowych. Odpowiada on za regulacje procesów przemiany aminokwasów zachodzących w komórkach naszego ciała. Stężenie tego enzymu w surowicy u zdrowego człowieka jest niewielkie. Znacząco wzrasta jednak przy różnego rodzaju chorobach wątroby i innych narządów. Na badanie stężenia aminotransferazy alaninowej we krwi zapraszamy do placówek enel-med w całej Polsce.

Aminotransferaza alaninowa to enzym znajdujący się w wielu narządach. Możemy znaleźć go m.in. w wątrobie, sercu, nerkach czy mięśniach szkieletowych. Odpowiada za przemiany dwóch aminokwasów – alaniny oraz kwasu glutaminowego. Z tego powodu, że aminotransferazę alaninową możemy znaleźć w tak wielu miejscach, jest ona mało charakterystycznym enzymem. Jej stężenie ulega zwiększeniu nie tylko przy patologiach wątroby takich jak marskość czy poalkoholowe uszkodzenie. Stężenie AlAT może wzrastać również przy zawale serca czy też masywnym uszkodzeniu mięśni. Stężenie ALT wykorzystywane jest najczęściej podczas diagnostyki chorób wątroby, gdzie oznaczana jest razem z aminotransferazą asparaginianową (AspAT/AST) oraz gammaglutamylotranspeptydazą (GGTP). Stosunek stężenia AspAT do AlAT nazywany jest wskaźnikiem de Ritisa. Dzięki niemu lekarz może wstępnie zróżnicować przyczynę podwyższonego stężenia enzymów wątrobowych.

Badanie stężenia ALT we krwi – wskazania

Badanie stężenia ALT we krwi wykonuje się najczęściej w przypadku diagnostyki chorób wątroby. Głównymi przykładami są sytuacje takie jak:

• marskość wątroby,
• zażółcenie skóry oraz błon śluzowych mogące sugerować nieprawidłowy metabolizm bilirubiny i świadczyć o uszkodzeniu komórek wątroby,
• poalkoholowe uszkodzenie wątroby,
• stłuszczenie wątroby,
• uszkodzenie wątroby poprzez stosowane leki, np. paracetamol w dużych dawkach, leki przeciwpasożytnicze czy niektóre antybiotyki,
• zakażenie wirusami wątrobowymi HAV, HBV, HCV czy HEV wywołującymi wirusowe zapalenia wątroby,
• rak wątroby,
• uszkodzenie wątroby przez zatrucie grzybami, np. po spożyciu muchomora sromotnikowego.

Oznaczanie stężenia AlAT jest konieczne przy przewlekłym stosowaniu niektórych leków. Jedną z takich grup są doustne leki antykoncepcyjne. Lekarze specjaliści z dziedziny ginekologii i położnictwa zalecają, aby kobiety, które przyjmują ten typ antykoncepcji hormonalnej regularnie oznaczały poziom ALT we krwi.
Inną grupą leków, przy których należy regularnie kontrolować stężenia ALT we krwi są statyny. Są to leki wykorzystywane w leczeniu podwyższonego stężenia cholesterolu oraz triglicerydów we krwi (hiperlipidemii). Ze względu na swoją ingerencję w metabolizm lipidów, który zachodzi głównie w wątrobie, statyny mogą podwyższać stężenie AlAT w surowicy krwi.

Do innych objawów, przy wystąpieniu których lekarz może zlecić kontrolę stężenia AlAT we krwi, należą:

• wzdęcia,
• utrata apetytu,
• bóle brzucha po prawej stronie,
• kurcze mięśni,
• krwawienie z dziąseł oraz nosa,
• nudności,
• wymioty,
• impotencja,
• u mężczyzn: zanik owłosienia pod pachami oraz łonowego,
• zaburzenia miesiączkowania i bezpłodność,
• zaburzone gojenie ran.

Bez względu na ogólny stan zdrowia, specjaliści zalecają każdemu regularne badanie poziomu ALT we krwi. Badanie poziomu AlAT pozwala na szybkie wychwycenie procesu chorobowego toczącego się w wątrobie oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia, często przed pojawieniem się objawów.

Badanie poziomu aminotransferazy alaninowej (ALT) – ciąża

Grupą osób, którym zaleca się regularne badanie stężenia ALT we krwi są kobiety w ciąży. Ciężarne są szczególnie narażone na jednostkę chorobową jaką jest cholestaza ciężarnych. Dochodzi do niej w wyniku zaburzenia funkcji wydzielniczej komórek wątrobowych pod wpływem zwiększonego stężenia żeńskich hormonów – estrogenu oraz progesteronu. Największe ilości tych hormonów występują w okresie III trymestru ciąży, a objawy cholestazy pojawiają się ok 28-30. tygodnia ciąży. Wtedy właśnie kobieta ciężarna może zaobserwować:

• nasilony świąd skóry (zwykle nasilający się nocą),
• zażółcenie skóry,
• mdłości,
• brak apetytu,
• ból w prawym nadbrzuszu.

Objawy cholestazy ciężarnych ustępują samoistnie kilka, kilkanaście dniu po urodzeniu dziecka. W przypadku uciążliwego świądu stosuje się leki wiążące kwasy żółciowe w przewodzie pokarmowym. Jeżeli wystąpią zaburzenia krzepnięcia krwi, lekarz podaje witaminę K. Wystąpienie cholestazy ciężarnych jest jednak przeciwwskazaniem do stosowania antykoncepcji hormonalnej w przyszłości.

Badanie poziomu aminotransferazy alaninowej (ALT) – przeciwwskazania

Ze względu na małą ilość pobieranej krwi i ogromną wartość diagnostyczną, nie zostały sformułowane przeciwwskazania do badania poziomu AlAT we krwi.

Badanie poziomu aminotransferazy alaninowej (ALT) – jak przygotować się do badania?

• pobranie krwi najlepiej wykonać w godzinach porannych po całonocnym wypoczynku
• należy pozostać na czczo a ostatni posiłek spożyć w dniu poprzedzającym badanie najpóźniej ok. godz. 18.00
• ograniczyć spożywanie używek 2- 3 dni przed badaniem
• unikać wysiłku fizycznego ok. 12 godzin przed badaniem
• bezpośrednio przed badaniem wypocząć ok. 15 minut
• rano przed badaniem wypić szklankę niegazowanej wody
• w przypadku stosowania leków na stałe należy ustalić z lekarzem, czy nie będą one wpływały na wynik badania

Badanie poziomu aminotransferazy alaninowej (ALT) – przebieg badania

Pacjent zapisuje się do punktu pobrań na dany dzień i na umówioną godzinę . W dniu badania zgłasza się do recepcji w celu potwierdzenia obecności w placówce. Następnie kierowany jest
do punktu pobrań. Na realizację usługi zostanie zaproszony przez pracownika medycznego.
Po dopełnieniu niezbędnych formalności pacjentowi pobierana zostanie krew żylna. Personel punktu pobrań poinformuje pacjenta o terminie realizacji badań oraz o sposobie odbioru wyników badań. Po badaniu należy pozostać w placówce ok 5 minut w celu uciskania miejsca wkłucia. Wszelkie dolegliwości związane z wykonaniem zabiegu pobrania krwi należy zgłaszać do pracownika punktu pobrań.

Badanie poziomu aminotransferazy alaninowej (ALT) – normy

Prawidłowy poziom AlAT we krwi u osoby dorosłej zawiera się w granicach 5-40 U/I, czyli 85-680 nmol/l. Powodów podwyższonego poziomu ALT w surowicy może być wiele, dlatego każdy wynik należy skonsultować z lekarzem.