Grupa krwi

Opis badania

Krwinki czerwone, zwane inaczej erytrocytami, odpowiadają w organizmie za dostarczanie tlenu do komórki oraz odbieranie od nich dwutlenku węgla. Na ich powierzchni znajdują się specjalne białka, które definiują grupę krwi każdego człowieka. Jej znajomość jest kluczowa przy przetaczaniu krwi podczas zabiegów medycznych czy też w trakcie trwania ciąży. Na badanie grupy krwi zapraszamy do placówek enel-med w całej Polsce.

Układem, z którym najczęściej spotykamy się w naszym życiu z pewnością jest układ AB0.  Wyróżniamy w nim cztery grupy krwi:

• grupa krwi A
• grupa krwi B
• grupa krwi AB
• grupa krwi 0

Definiowana jest ona przez specjalne białka znajdujące się na powierzchni krwinek, tzw. antygeny. Pojawiają się one już w 5-6. tygodniu ciąży, jednak ostatecznie utrwalają się na ich powierzchni w 6-18. miesiącu po urodzeniu.  Są one powiązane z układem odpornościowym człowieka i stanowią pewnego rodzaju „oznakowanie” komórek. W ten sposób, krążące we krwi przeciwciała rozpoznają je jako komórki organizmu i nie atakują ich. Możemy tak powiązać grupę krwi z obecnym na powierzchni krwinki czerwonej antygenem:

• w grupie krwi A erytrocyty na swojej powierzchni posiadają antygen A
• w grupie krwi B erytrocyty na swojej powierzchni posiadają antygen B
• w grupie krwi AB erytrocyty na swojej powierzchni posiadają zarówno antygen A jak i antygen B
• w grupie krwi 0 erytrocyty na swojej powierzchni nie posiadają żadnego antygenu

Analogicznie, każda grupa krwi ma charakterystyczne przeciwciała krążące we krwi. Są one skierowane przeciwko antygenom, które nie występują na powierzchni krwinek czerwonych krążących w organizmie danego człowieka. Tak więc:

• grupa krwi A, we krwi krążą przeciwciała skierowane przeciwko antygenowi B, tzw. anty-B
• grupa krwi B, we krwi krążą przeciwciała skierowane przeciwko antygenowi B, tzw. anty-A
• grupa krwi AB, we krwi krążą nie krążą żadne przeciwciała, gdyż zarówno antygen A jak i antygen B znajdują się na powierzchni krwinek czerwonych
• grupa krwi 0, we krwi krążą zarówno przeciwciała skierowane przeciwko antygenowi B, tzw. anty-B, jak i  przeciwciała skierowane przeciwko antygenowi A, tzw. anty-A

We krwi rutynowo oznaczany jest również czynnik Rh. Jest on obecny u 85% procent ludzi, co oznacza, że ich grupą krwi jest Rh +. W przypadku braku tego czynnika grupa krwi określana jest jako Rh –. W przeciwieństwie do układu AB0, we krwi osoby nieposiadającej czynnika Rh na powierzchni komórek nie znajdują się charakterystyczne przeciwciała anty-Rh. Do ich wytworzenia potrzebny jest kontakt z krwią zawierająca czynnik Rh i wystąpienie tzw. immunizacji. Zjawisko to odgrywa kluczą role w kontekście konfliktu serologicznego.

Badanie grupy krwi – wskazania

Badanie grupy krwi jest wykonywane przed wszelkiego rodzaju zabiegami chirurgicznymi czy przetoczeniami krwi. Jej ustalenie jest również wykorzystywane przy potwierdzaniu lub wykluczaniu ojcostwa. Osobnym wskazaniem jest określenie grupy krwi kobiet w ciąży oraz tych, które dopiero planują potomstwo. Znajomość swojej grupy krwi jest niezwykle ważna – każdy powinien ją znać, gdyż wiedza ta może niekiedy uratować nam życie.

Badanie grupy krwi – przeciwwskazania

Z uwagi na małe ilości krwi pobieranej podczas badania, nie zostały sformułowane przeciwwskazania do jego przeprowadzenia.

Badanie grupy krwi – jak przygotować się do badania?

• pacjent nie musi być do badania na czczo
• pobranie krwi najlepiej wykonać w godzinach porannych po całonocnym wypoczynku
• bezpośrednio przed badaniem wypocząć ok. 15 minut
• rano przed badaniem  wypić szklankę niegazowanej wody

Badanie grupy krwi – przebieg badania

Pacjent zapisuje  się do punktu pobrań na dany dzień i na  umówioną godzinę . W dniu badania zgłasza się do recepcji w celu potwierdzenia obecności w placówce. Następnie kierowany jest
do punktu pobrań. Na realizację usługi zostanie zaproszony przez pracownika medycznego.
Po dopełnieniu niezbędnych  formalności pacjentowi pobierana zostanie  krew żylna. Badania realizuje wykwalifikowany personel. Personel punktu pobrań poinformuje pacjenta o terminie realizacji badań oraz o sposobie odbioru wyników badań. Po badaniu należy  pozostać w placówce ok 5 minut w celu uciskania miejsca wkłucia. Wszelkie dolegliwości związane z wykonaniem zabiegu pobrania krwi należy zgłaszać do pracownika punktu pobrań.

Badanie grupy krwi – konflikt serologiczny Rh

Konflikt serologiczny to sytuacja, w której przeciwciała znajdujące się we krwi matki dostają się przez łożysko do krwi płodu i niszczą jego krwinki czerwone. Spowodowane jest to obecnością przeciwciał anty-Rh w krążeniu matki i obecnością antygenu Rh na powierzchni erytrocytów płodu.  Aby konflikt serologiczny wystąpił muszą zostać spełnione dwa podstawowe warunki. Pierwszy to sytuacja kiedy matka jest Rh-, a jej nienarodzone dziecko Rh+. Drugi warunek to obecność przeciwciał anty-Rh we krwi matki, które powstają w zetknięciu z krwią Rh+. Do takiego kontaktu dochodzi w momencie zmieszania się krwi matki oraz krwi dziecka podczas porodu, poronienia (naturalnego bądź sztucznego), operacji, ciąży ektopowej lub zabiegów wewnątrzmacicznych.

Nieleczony konflikt serologiczny może mieć poważne skutki dla nienarodzonego dziecka łącznie z obumarciem wewnątrzpłodowym. Dzięki rozwojowi medycyny i nowym możliwościom leczniczym, poważne następstwa konfliktu serologicznego występują aktualnie bardzo rzadko.