Sód

Opis badania

Sód to pierwiastek kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Reguluje on funkcjonowanie błon komórkowych, a także bierze udział w komunikowaniu się komórek między sobą. Zbyt duże oraz zbyt małe stężenie sodu w surowicy może mieć bardzo poważne skutki dla naszego zdrowia. Na badanie poziomu sodu zapraszamy do placówek enel-med w całej Polsce.

Sód, obok magnezu, potasu czy wapnia zaliczany jest do najważniejszych elektrolitów ludzkiego organizmu. Stanowi on składnik płynu zewnątrzkomórkowego i odpowiada za utrzymanie tzw. potencjału czynnościowego. Sód jest nieustannie wydalany z komórki przez pompę sodowo-potasową, która dba o to, aby ładunek jonów po dwóch stronach błony komórkowej był na stałym poziomie. Razem z potasem bierze udział w przewodzeniu impulsów nerwowych w neuronach, a tym samym, reguluje prace układu nerwowego.

Jako jeden z głównych jonów w organizmie człowieka, sód reguluje gospodarkę wodną zatrzymując wodę bądź wpływając na jej zwiększone wydalanie m.in. z moczem. Wydalanie sodu jest ściśle związane z wydalaniem wody. Sód bierze także udział w regulacji pH krwi zapewniając odpowiednie środowisko dla procesów zachodzących w komórkach ludzkich.

Z powodu ogromnej roli, jaką odgrywa w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu, stężenie sodu musi być utrzymywane w bardzo wąskich ramach. Regulacja wydalania sodu odbywa się przede wszystkim w nerkach. Za jej zwiększenie odpowiedzialne są m.in. czynniki natriuretyczne (ANP, BNP), estrogeny, wazopresyna, progesteron czy też hormon wzrostu. Za zatrzymanie sodu, a co za tym idzie wody w ludzkim organizmie, odpowiada aldosteron oraz układ adrenergiczny pod wpływem np. adrenaliny.

Badanie poziomu sodu w surowicy – wskazania

Badanie poziomu sodu wykonywane jest w momencie podejrzenia zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu. Objawy różnią się w zależności od tego, czy mamy do czynienia z nadmiarem sodu w organizmie, który nazywamy hipernatremią, czy też z jego niedoborem- hiponatremią. O ile hiponatremia zdarza się stosunkowo rzadko, to nadmiar sodu w surowicy spotykany jest znacznie częściej i może być przyczyną m.in. nadciśnienia tętniczego. Ważny jest również czas, w jakim rozwinęły się zaburzenia bilansu sodowego. Poniżej przedstawiamy niektóre z objawów mogących sugerować zarówno niedobór, jak i nadmiar sodu w organizmie człowieka:

• Objawy niedoboru sodu:
  • zaburzenia koncentracji,
  • zaburzenia równowagi,
  • nudności,
  • splątanie,
  • ból głowy,
  • typowe objawy sugerujące odwodnienie takie jak: przyspieszone tętno, suchość błon śluzowych np. w jamie ustnej, spadek objętości wydalanego moczu, wiotkość skóry czy zwiększone pragnienie,
  • przy szybko postępującej hiponatremii może dojść do utraty przytomności, wymiotów czy też drgawek.
• Objawy nadmiaru sodu:
  • utrata łaknienia,
  • nudności,
  • wymioty,
  • zaburzenia stanu świadomości,
  • nadmierne pobudzenie lub senność
  • śpiączka.

Jeżeli hipernatremia utrzymuje się przewlekle może być przyczyną nadciśnienia tętniczego czy też zaburzeń rytmu serca.

Badanie poziomu sodu w surowicy – przeciwwskazania

Ze względu na małą ilość pobieranej podczas badania krwi, nie ma przeciwwskazań do przeprowadzenia badania poziomu sodu w surowicy.

Badanie poziomu sodu w surowicy – jak przygotować się do badania?

• nie jest wymagane żadne przygotowanie do badania,
• nie musi być ono wykonywane na czczo,
• w przypadku stosowania leków na stałe należy ustalić z lekarzem, czy nie będą one wpływały na wynik badania.

Badanie poziomu sodu w surowicy – jak przebiega badanie?

Pacjent zapisuje  się do punktu pobrań na dany dzień i na  umówioną godzinę . W dniu badania zgłasza się do recepcji w celu potwierdzenia obecności w placówce. Następnie kierowany jest
do punktu pobrań. Na realizację usługi zostanie zaproszony przez pracownika medycznego.
Po dopełnieniu niezbędnych  formalności pacjentowi pobierana zostanie  krew żylna. Badania realizuje wykwalifikowany personel. Personel punktu pobrań poinformuje pacjenta o terminie realizacji badań oraz o sposobie odbioru wyników badań. Po badaniu należy  pozostać w placówce ok 5 minut w celu uciskania miejsca wkłucia. Wszelkie dolegliwości związane z wykonaniem zabiegu pobrania krwi należy zgłaszać do pracownika punktu pobrań.

Badanie poziomu sodu w surowicy – norma i interpretacja wyników

Prawidłowe stężenie sodu w surowicy zawiera się w przedziale 135-145 mmol/l. Poniżej przedstawiamy niektóre z potencjalnych przyczyn, mogących mieć wpływ na ostateczny wynik badania:

• Przyczyna nadmiaru sodu:
  • nadmierny wysiłek fizyczny,
  • biegunka lub wymioty,
  • gorączka,
  • moczówka prosta lub nerkowa
  • zbyt mała podaż wody (bardzo często u osób starszych),
  • nadmierna podaż soli w diecie,
  • upośledzenie ośrodka kontrolującego stężenie sodu w surowicy (tzw. hipernatremia samoistna),

• Przyczyna niedoboru sodu:
  • biegunka i wymioty,
  • nadmierny wysiłek fizyczny,
  • przewlekłe choroby nerek przebiegające ze zwiększonym wydalaniem sodu
  • zespół nieadekwatnego wydzielania wazopresyny- SIADH,
  • zbyt mała podaż sodu w diecie,
  • niedoczynność tarczycy,
  • niewydolność serca,
  • niewydolność wątroby.

Każdy wynik należy skonsultować z lekarzem prowadzącym, który w oparciu o historię choroby oraz posiadaną wiedzę podejmie odpowiednie kroki.