Toksoplazmoza (IgG)

Opis badania

Toksoplazmoza to jedna z najbardziej rozpowszechnionych chorób pasożytniczych u człowieka. Dla większości ludzi jest ona nieszkodliwa, jednak może stanowić poważne zagrożenie dla kobiet w ciąży i ich dzieci. Do wykrycia i potwierdzenia toksoplazmozy wykorzystywane jest najczęściej badanie serologiczne, oceniające obecność przeciwciał z klasy IgM i IgG. Na badanie to zapraszamy do placówek enel-med na terenie całej Polski.

Toksoplazmoza to choroba pasożytnicza wywoływana przez pierwotniaka Toxoplasma gondi.  Zwierzętami, w ciele których żyją dojrzałe postacie są głównie koty domowe. Wydalają one oocysty, które są wyjątkowo odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne. Do wnętrza organizmu ludzkiego trafiają drogą pokarmową, po spożyciu niedomytych warzyw i owoców,  czy podczas picia skażonej wody. Oocysty Toxoplasma gondii namnażają się w ludzkim organizmie i przekształcają w cysty, które najczęściej osadzają się w oku (toksoplazmoza oczna), mięśniach oraz w układzie nerwowym. Zakażenie pierwotniakiem Toxplasma gondii może objawiać się gorączką, obrzękiem węzłów chłonnych (tzw. toksoplazmoza węzłowa) oraz bólem mięśni. Najczęściej jednak przebiega bezobjawowo. Cysty nie stanowią bowiem zagrożenia dla poprawnie działającego organizmu. Zaczynają jednak stanowić zagrożenie w momencie obniżenia odporności np. przy leczeniu immunosupresyjnym po przeszczepie czy rozwinięciu pełnobjawowego AIDS. W takim przypadku może dojść do niebezpiecznych powikłań takich zapalenie płuc, siatkówki oka czy nawet mózgu.

Spożycie oocyst Toxplasma gondii nie jest jedynym sposobem na zakażenie toksoplazmozą. Inną drogą może być spożycie pokarmów mięsnych zawierających cysty. Są to te same formy, które pojawiają się u człowieka, a pasożyt dostaje się do wnętrza zwierząt tak samo jak w przypadku ludzi– po spożyciu warzyw, owoców lub wody zawierającej oocysty.

Trzecim sposobem zakażenia się toksoplazmozą są przeszczepy narządów od pacjentów, którzy zakazili się Toxplasma gondii  wcześniej, a w narządach znajdowały się cysty.

Jeżeli człowiek zakaził się w trakcie życia, to toksoplazmozę taką nazywamy toksoplazmozą nabytą.

Osobnym problemem jest toksoplazmoza wrodzona. Jest to sytuacja, w której dochodzi do transmisji Toxplasma gondii między kobietą ciężarną a dzieckiem w czasie ciąży. Ma to miejsce w momencie, kiedy kobieta zakazi się w trakcie jej trwania lub na krótko przed jej początkiem. Co warto podkreślić, toksoplazmoza wrodzona może dotyczyć tylko jednej ciąży. Toksoplazmoza zaliczana jest do grupy zakażeń TORCH, które są głównymi sprawcami wad wrodzonych u dzieci. W zależności od trymestru, w którym dojdzie do przeniesienia zakażenia z kobiety ciężarnej na płód, dziecko po urodzeniu może cierpieć na różne problemy zdrowotne . Najpoważniejsze z nich to poronienie oraz wystąpienie tzw. triady Sabina-Pirkentona (zwapnienia w mózgu, wodogłowie i zapalenie naczyniówki oraz siatkówki oka). Pozostałymi objawami, które mogą wystąpić u dziecka zakażonego wewnątrzmacicznie są żółtaczka, powiększenie wątroby i śledziony, małopłytkowość czy też zapalenie płuc. Im wcześniej dochodzi do zakażenia, tym poważniejsze skutki zdrowotne niesie to dla noworodka, dlatego dzieci zakażone w III trymestrze zwykle nie prezentują żadnych objawów. Co ciekawe, Toxplasma gondii ma największe trudności z przedostaniem się z łożyska do płodu właśnie w pierwszym trymestrze, a najłatwiej przedostaje się pod koniec ciąży. Średnio do transmisji dochodzi tylko u 30% zakażonych matek. Z powodu ryzyka toskoplazmozy wrodzonej, badanie na przeciwciała należy zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia do obowiązkowych badań w trakcie trwania ciąży.

Przeciwciała przeciwko toksoplazmozie w klasie IgG – wskazania do wykonania badania

Do oceny tego, czy dana osoba przeszła toksoplazmozę, kluczowe jest oznaczenie swoistych przeciwciał przeciwko Toxplasma gondii w klasie IgG oraz IgM. Zalecane jest ono przede wszystkim kobietom planującym ciążę, a także kobietom ciężarnym, już na pierwszej wizycie u lekarza ginekologa po potwierdzeniu ciąży. Przeciwciała z grupy IgG pojawiają się we krwi dopiero po kilku tygodniach od zakażenia. Jeśli kobieta wykona to badanie przed ciążą i ma wynik dodatni nie ma ryzyka ponownego zachorowania i zarażenia dziecka.

Przeciwciała przeciwko toksoplazmozie w klasie IgG – przeciwwskazania do wykonania badania

Z uwagi na małe ilości pobieranej krwi, nie zostały sformułowane przeciwwskazania do wykonania tego badania.

Przeciwciała przeciwko toksoplazmozie w klasie IgG – jak przygotować się do badania?

• do badania nie trzeba przygotowywać się w sposób szczególny. Można je wykonać dowolnej porze dnia.
• nie trzeba być na czczo.

Przeciwciała przeciwko toksoplazmozie w klasie IgG – przebieg badania

Pacjent zapisuje  się do punktu pobrań na dany dzień i na  umówioną godzinę . W dniu badania zgłasza się do recepcji w celu potwierdzenia obecności w placówce. Następnie kierowany jest
do punktu pobrań. Na realizację usługi zostanie zaproszony przez pracownika medycznego.
Po dopełnieniu niezbędnych  formalności pacjentowi pobierana zostanie  krew żylna. Badania realizuje wykwalifikowany personel. Personel punktu pobrań poinformuje pacjenta o terminie realizacji badań oraz o sposobie odbioru wyników badań. Po badaniu należy  pozostać w placówce ok 5 minut w celu uciskania miejsca wkłucia. Wszelkie dolegliwości związane z wykonaniem zabiegu pobrania krwi należy zgłaszać do pracownika punktu pobrań.

Przeciwciała przeciwko toksoplazmozie w klasie IgG – interpretacja

Przeciwciała przeciwko toksoplazmozie w klasie IgG są oceniane pod kątem tzw. awidności, czyli jak mocno łączą się z antygenami charakterystycznymi dla pierwotniaka Toxplasma gondii. Wysoka awidność oznacza, że do zakażenia doszło co najmniej 12 tygodni wcześniej, a wynik taki u kobiety w I. trymestrze oznacza, że przeszła ona zakażenie przed ciążą, co wyklucza ryzyko toksoplazmy wrodzonej u dziecka. Niska awidność jest trudna do oceny, gdyż może utrzymywać się miesiącami.

Sytuacją potwierdzającą zakażenie pierwotniakiem Toxplasma gondii jest tzw. serokonwersja. Jest to sytuacja, w której we krwi kobiety pojawiły się przeciwciała, które nie występowały w poprzednich wynikach badań. Serokonwersja wymaga potwierdzenia w badaniu kontrolnym wykonywanym w laboratorium referencyjnym. Jeżeli we krwi ciężarnej występują IgG, ale nie wystepują IgM, zalecana jest kontrola za 2-3 tygodnie.
Należy jednak pamiętać, że w przypadku kobiet ciężarnych, zakażenie w trakcie ciąży nie musi wcale oznaczać, że płód również zostanie zakażony. Statystyki mówią, że w pierwszym trymestrze, kiedy to skutki oddziaływania pasożyta na płód mogą wywołać najpoważniejsze konsekwencje, dochodzi do zakażenia tylko w przypadku 15% ciąż. W trzecim trymestrze odsetek ten sięga 60%, jednak następstwa zdrowotne dla dziecka są wtedy znacznie łagodniejsze.

Pełne badanie w kierunku toskoplazmozy wymaga oceny nie tylko przeciwciał z grupy IgG, ale również IgM. Dopiero połączona interpretacja daje pełny obraz i umożliwia podjęcie odpowiednich kroków leczniczych.