Objawy i przyczyny nietrzymania moczu u mężczyzn. Jak wygląda leczenie?

Nietrzymanie moczu (określane też jako inkontynencja) to mimowolny wyciek moczu z cewki moczowej. Wyróżniamy kilka rodzajów tej przypadłości: wysiłkowe, naglące oraz mieszane. Leczenie przypadłości zależy od rodzaju i stopnia nasilenia uciążliwych dolegliwości. Rozpoczyna się zwykle od postępowania zachowawczego (wprowadza się ćwiczenia, a następnie wdraża farmakoterapię), a w ostateczności stosuje się zabiegi operacyjne. Dowiedz się, co powoduje tego typu zaburzenie układu moczowego i sprawdź, z jakich dostępnych metod diagnostycznych warto skorzystać!

Objawy i główne przyczyny nietrzymania moczu u mężczyzn

Jedną z podstawowych przyczyn nietrzymania moczu u mężczyzn jest łagodny przerost gruczołu krokowego (gruczolak stercza). Powiększająca się prostata może uciskać na pęcherz lub cewkę moczową, co z kolei zaburza kontrolę oddawania moczu (czyli mikcję) przez pacjenta. Nieleczona choroba zwiększa także ryzyko:

• częstych infekcji pęcherza moczowego,
• niewydolności nerek,
• powstania kamieni w układzie moczowym.

Warto wspomnieć także o innym czynniku sprawczym, jakim jest zapalenie gruczołu krokowego (choroba może mieć charakter przewlekły lub ostry). Nietrzymanie moczu u mężczyzn może być też objawem nowotworu prostaty, schorzeń o podłożu neurologicznym, takich jak stwardnienie rozsiane, choroba Alzheimera lub Parkinsona. Co jeszcze może prowadzić do niekontrolowanego oddawania moczu? Jak dowodzi praktyka lekarzy urologów, okresowe problemy z mikcją mogą powodować niektóre leki (np. moczopędne lub też rozluźniające mięśnie). Inkontynencja może być także skutkiem udaru mózgu lub uszkodzenia cewki moczowej.

Wysiłkowe nietrzymanie moczu u mężczyzn 

Zastanawiasz się, co powoduje wysiłkowe nietrzymanie moczu? Najczęstsze przyczyny tego typu dolegliwości to osłabienie zwieracza i mięśni dna miednicy spowodowane np. naturalnym procesem starzenia organizmu lub niedawno przebytą operacją (to dość częste powikłanie po  radykalnej prostatektomii z powodu raka gruczołu krokowego lub operacji usunięcia gruczolaka stercza). Kaszel, kichanie, śmiech czy wysiłek fizyczny powodują wzrost ciśnienia w jamie brzusznej i niekontrolowany wyciek moczu. 

Kropelkowe nietrzymanie moczu u mężczyzn

Kropelkowe nietrzymanie moczu u mężczyzn ma miejsce, jeśli ilość „wykapywanego” moczu w ciągu około 4 godzin nie przekracza 50 ml. Przyczyną problemu mogą być zaburzenia czynnościowe i przerost prostaty. Warto dodać, że kropelkowe nietrzymanie moczu może dotykać nie tylko mężczyzn, ale i kobiety (podobnie jak wysiłkowe nietrzymanie moczu).

Diagnostyka nietrzymania moczu u mężczyzn

Rozpoznanie inkontynencji rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu medycznego. Podczas wizyty w gabinecie lekarz urolog pyta m.in. o odczuwane objawy, ich częstotliwość i okoliczności, w jakich się pojawiają (np. w trakcie kaszlu czy ćwiczeń). Specjalista analizuje też przebyte zabiegi operacje, występowanie chorób przewlekłych,  przyjmowane leki i styl życia. Następnie lekarz przeprowadza badanie fizykalne, które często obejmuje m.in. badanie per rectum. Niekiedy zasadny jest też test wkładkowy, który wykonuje się za pomocą wkładki chłonącej (urolog waży ją przed i po badaniu). Musisz ją nosić przez minimum 60 minut i wykonywać czynności prowokujące epizody nietrzymania moczu.

W celach właściwego rozpoznania przyczyny nietrzymania moczu u mężczyzny pomocne są także:

• podstawowe badania moczu (badanie ogólne moczu i posiew),
• cystoskopia,
• urodynamiczne badanie pęcherza moczowego,
• USG jamy brzusznej,
• tomografia komputerowa (TM),
• rezonans magnetyczny (MRI).

Prowadzenie dzienniczka mikcyjnego

Źródłem wartościowych i pomocnych w procesie diagnostycznym informacji jest dzienniczek mikcyjny, o którego prowadzenie może poprosić cię urolog. W nim musisz skrupulatnie notować m.in. objętość oddanego moczu, czas mikcji, siłę strumienia, liczbę parć naglących, epizody nietrzymania moczu, objętość płynów przyjmowanych w ciągu doby.

Leczenie nietrzymania moczu u mężczyzn

Metody leczenia nietrzymania moczu u mężczyzn zawsze dobierane są indywidualnie w zależności od danego przypadku. Jeśli chodzi o leczenie niefarmakologiczne, dla części pacjentów poprawę stanu zdrowia może przynieść modyfikacja stylu życia w połączeniu z odpowiednio wdrożoną dietą. Wiedz, że warto unormować masę ciała. Wielu chorych mężczyzn na nietrzymanie moczu nie zdaje sobie sprawy, że nadwaga i otyłość powodują osłabienie mięśni dna miednicy. Leczenie zachowawcze obejmuje też trening mięśni dna miednicy. U niektórych pacjentów lekarz może zastosować też leczenie farmakologiczne lub leczenie operacyjne. W przypadku seniorów często stosowane są:

• leki cholinolityczne (np. fezoterodyna, solifenacyna),
• neurotoksyny podawane dopęcherzowo,
• leki o działaniu a-adrenomimetycznym.

Operacyjne leczenie inkontynencji opornej na metody zachowawcze obejmuje m.in. zabiegi z użyciem taśm wywierających ucisk na cewkę opuszkową, które zakłada się nadłonowo przez otwory zasłonowe i mocuje do kości miednicy. Poza zabiegami taśmowymi lekarz może wykorzystać substancje lecznicze wstrzyknięte w okolice zwieracza (np. bovine collage, hyaluronic acid copolymer, pyrolytic carbon particles, polymethylsyloxane). Przy nietrzymaniu moczu znacznego stopnia najlepsze efekty terapeutyczne daje wszczepienie sztucznego zwieracza cewki. Pamiętaj, że wybór optymalnej metody zabiegowej ma duże znaczenie dla efektów leczenia i powinien być poprzedzony kompleksową diagnostyką!

Profilaktyka nietrzymania moczu u mężczyzn

Ważnym elementem profilaktyki jest unikanie palenia tytoniu, picia alkoholu i nadużywania kofeiny. W ramach działań prewencyjnych staraj się też unikać zakażeń układu moczowego i dbaj o prawidłową masę ciała. Kluczowe znaczenie ma odpowiednia higiena osobista i regularne oddawanie moczu. Stosuj dietę bogatą w błonnik pokarmowy i niemielone siemię lniane. Substancje te zapobiegają występowaniu zaparć i usprawniają perystaltykę jelit (problemy z wypróżnianiem zwiększają ryzyko rozwoju wysiłkowego nietrzymania moczu). W trosce o zdrowie układu moczowego odwiedzaj regularnie lekarza urologa, co najmniej raz w roku, szczególnie jeśli jesteś obciążony genetycznie i ukończyłeś 40 rok życia.

Źródła:

• http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?2370
• https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/010/928/original/Strony_od_MpD_2011_06-10.pdf?1468415452
• https://www.mp.pl/pacjent/nefrologia/choroby/chorobyudoroslych/57804,nietrzymanie-moczu