Dieta Dr Dąbrowskiej. Jakie są zasady oraz wady i zalety stosowania diety owocowo-warzywnej?

Dieta dr Dąbrowskiej to jedna z budzących kontrowersje kuracji mających oczyszczać organizm, która opiera się na świeżych warzywach i owocach. Jest to niskoenergetyczna głodówka. Ten program żywieniowy opiera się na postach nieprzekraczających 800 kcal na dobę. Niskoskrobiowe warzywa i niewielka ilość niskocukrowych owoców to podstawowe składniki, na które możemy sobie pozwolić podczas dwóch pierwszych tygodni jej stosowania. Jakie są główne zasady diety dr Dąbrowskiej, jakie produkty można spożywać w poszczególnych jej etapach, czy są przeciwwskazania do jej stosowania i jakich wyników można się spodziewać stosując ten sposób żywienia – o tym w poniższym artykule.

Zasady diety Dąbrowskiej

Zasady diety Dąbrowskiej opierają się na spożywaniu wyłącznie owoców i warzyw (nieprzekraczających 800 kcal/dobę) przez cały okres trwania diety, czyli przez 14 dni. W niektórych przypadkach dietę wydłuża się nawet do 6 tygodni po wcześniejszej konsultacji lekarskiej. Autorka takie wydłużenie zaleca szczególnie osobom otyłym oraz tym z zaburzeniami metabolicznymi. Po zakończeniu 2-tygodniowego postu warzywno-owocowego menu może zawierać warzywa, owoce, rośliny strączkowe, ziarna i orzechy. Przez cały okres trwania diety opieramy żywienie na warzywach niskoskrobiowych i niskocukrowych owocach. Surowe warzywa i owoce osiadają aktywne enzymy i biokatalizatory, a wśród nich antyoksydanty takie jak polifenole, likopen, witaminę C oraz E, beta karoten, chlorofil, mikroelementy i błonnik. Nie wolno spożywać alkoholu i palić tytoniu.
Dieta Dąbrowskiej – wychodzenie. Czas wychodzenia z diety powinien trwać tyle, ile trwał czas bycia na diecie. Czyli jeśli pościliśmy przez dwa tygodnie, czas wychodzenia z postu to także dwa tygodnie, natomiast jeśli sześć tygodni, to wychodzimy z diety przez kolejne sześć tygodni.

Etapy diety dr Ewy Dąbrowskiej

Dieta dr Dąbrowskiej obejmuje kilka etapów:

1. etap przygotowania organizmu do postu poprzez eliminację mięsa, kawy i indywidualnych nietolerancji pokarmowych;
2. etap postu warzywno-owocowy, inaczej dieta warzywno-owocowa, która musi być połączona z aktywnością fizyczną, autorka diety mówi, że tylko wtedy możliwe jest oczyszczenie organizmu i przywrócenie równowagi zdrowotnej (homeostazy) oraz harmonii psychiczno-duchowej;
3. etap wyjścia z postu i nakierowania się na dietę pełnowartościową;
4. etap żywienia pełnowartościowego oraz aktywności fizycznej, w tym momencie posty powinny być już stałą praktyką powtarzaną regularnie.

Co można, a czego nie można jeść na diecie owocowo-warzywnej?

Dieta Dąbrowskiej - co można jeść. Dieta opiera się na naturalnych produktach roślinnych, które są bogate w bioaktywne substancje takie jak enzymy, polifenole, mikroelementy, witaminy oraz składniki o właściwościach leczniczych. Uruchamiają one szereg procesów detoksykacji, niwelując toksyczne wolne rodniki. Autorka diety podkreśla, iż wywołanie tych procesów sprzyja powrotowi do równowagi zdrowotnej.
Kilkudniowy okres postu to etap, w którym spożywa się niskoskrobiowe warzywa. Do wyboru mamy:

• korzeniowe: marchew, burak, seler, pietruszka, rzodkiew;
• kapustne: kapusty, kalafior, brokuły, jarmuż, kiełki;
• cebulowe: cebula, czosnek, por;
• dyniowate: dynia, kabaczek, ogórki;
• psiankowate: pomidor, papryka;
• liściaste: sałaty, natka pietruszki, zioła.

Składnikiem diety Dąbrowskiej są również soki z zielonych pędów roślin. Stanowią one bogate źródło bioaktywnych składników, zawierają chlorofil przypominający budową pod względem chemicznym hemoglobinę. Zawarte w nich enzymy oczyszczają, odtruwają, odnawiają krew, ułatwiają trawienie, alkalizują, dostarczają tlenu, energii, witamin i minerałów w najlepiej przyswajalnej postaci. Soki można miksować z natki pietruszki, selera naciowego, pokrzywy, szpinaku, szczawiu, botwiny, jarmużu, różnego rodzaju kapust, mniszek, pokrzywa, szczaw, szpinak, brokuły, kapusta, jarmuż, sałata, kiełki lucerny, trawa z pszenicy.
Jeśli chodzi o spożywanie owoców, lista tych dozwolonych jest naprawdę krótka. Zaleca się nieduże ilości niskocukrowych owoców, w tym jabłek, grejpfrutów, cytryn, jagód. Warto w tym miejscu dodać, że warzywa i owoce powinny być spożywane głównie na surowo, np. w postaci surówek, koktajli oraz zup warzywnych przyprawianych ziołami. Sugerowana jest także forma duszona i pieczona.
Do picia wskazana jest woda, wspomniane soki warzywne, soki owocowe, herbaty ziołowe i owocowe bez dodatku cukru. Wykluczona jest kawa i mocna herbata. W czasie trwania diety nie należy spożywać żadnych innych pokarmów – pieczywa, ryżu, mięsa, jaj kasz, olejów.

Przeciwwskazania do stosowania diety Dąbrowskiej

Jeśli chodzi o przeciwwskazania medyczne do stosowania diety Dąbrowskiej, zalicza się do nich:

• niedoczynność nadnerczy;
• niedoczynność wielonarządowa;
• choroby nowotworowe;
• nadczynność tarczycy;
• transplantacje narządów;
• ciąża i okres laktacji;
• okres dojrzewania;
• depresja.

Również przyjmowanie hormonów sterydowych i cytostatyków wyklucza możliwość korzystania z diety dr Dąbrowskiej. Przeciwwskazaniem jest także choroba Hashimoto, bowiem niedobór energii i białka wpływa negatywnie na pracę tarczycy, poprzez obniżanie dostępności hormonów. Może to skutkować wzmożeniem objawów choroby. Jeśli mamy zamiar przejść na ten rodzaj oczyszczania organizmu, należy pamiętać, że podstawą jest konsultacja lekarska, jaką powinien przeprowadzić wykwalifikowany dietetyk.

Efekty stosowania postu dr Dąbrowskiej

Dieta Dąbrowskiej – efekty. Mówi się, że post dr Dąbrowskiej to nie dieta odchudzająca, a kuracja oczyszczająco-normalizująca oraz że efektem jej stosowania postu jest obniżenie wskaźnika BMI, czyli stosunku masy ciała do wzrostu. Utrata wagi wiąże się w tym przypadku ze spalaniem głównie tkanki tłuszczowej, a nie mięśni, gdyż taką właściwość ma post – aktywuje redukcję węglowodanów. W ciągu zalecanych 2 tygodni trwania diety dr Dąbrowskiej można stracić 3-5 kg, niemniej jednak ten efekt zależy między innymi od początkowej masy ciała.
Warto w tym miejscu dodać, że autorka zastrzega sobie, że nie bierze odpowiedzialności za powikłania, które mogą być związane ze stosowaniem diety bez uprzedniej konsultacji lekarskiej. Dieta Dąbrowskiej to nie tylko ubytek tkanki tłuszczowej, ale także utrata wody w organizmie związana m.in. z efektem zwiększonej diurezy przy spożyciu samych warzyw i owoców.

Zalety i wady diety Dąbrowskiej

Według dr Dąbrowskiej, post warzywno-owocowy aktywuje w organizmie procesy autofagii, czyli procesy oczyszczania komórek, dzięki któremu mogą one wydajnie funkcjonować i dłużej pozostawać zdrowe. Autorka podkreśla, że lecznicza głodówka uruchamia w organizmie tzw. trawienie wewnętrzne, w którym komórka sama zjada swoje uszkodzone, zwyrodniałe lub martwe części, a następnie wymieniane są na źródło energii.  W ten sposób w organizmie rozpoczynają się mechanizmy samoleczenia.
Dieta Ewy Dąbrowskiej jest uboga w tłuszcze i białka - cenne źródła energii. W porównaniu do tradycyjnego modelu żywienia, dieta warzywno-owocowa dostarcza o 60% mniej kilokalorii, 5 razy mniej białka i węglowodanów, a także 20-krotnie mniejszą ilość tłuszczu. Podczas prawidłowo stosowanego postu dostarczamy maksymalnie 800 kcal dziennie (u osób otyłych). Niejednokrotnie to jest około 400-500 kcal dla osób o prawidłowej masie ciała, a to zdecydowanie za mało.
Warto w tym miejscu dodać, że zapotrzebowanie na kilokalorie dla zdrowej kobiety wynosi ok. 1500 - 2000 kcal w zależności od aktywności fizycznej w ciągu dnia. Natomiast dieta dr Dąbrowskiej jest dietą bardzo niskokaloryczną i eliminacyjną, a przy tym ściśle niedoborową i restrykcyjną.

Możliwe efekty uboczne i powikłania postu warzywno-owocowego

Dieta Dąbrowskiej - efekty uboczne. Efektami ubocznymi postu warzywno-owocowego mogą być tzw. kryzysy ozdrowieńcze, czyli odpowiedzi organizmu na głodówkę. Mogą się one wiązać z ogólnym osłabieniem, brakiem koncentracji, złym samopoczuciem, bólami i zawrotami głowy, nudnościami, wymiotami i biegunkami. Ból głowy może być spowodowany niskim stężeniem glukozy we krwi, a osłabienie może być efektem niedostarczania odpowiedniej dawki kilokalorii. Biegunka to konsekwencja zwiększenia ilości spożywanego błonnika. Dieta Ewy Dąbrowskiej - powikłania. Część osób stosujących post warzywno-owocowy skarży się również na wypadanie włosów i przesuszenie skóry Jeśli złe samopoczucie i osłabienie oraz powikłania utrzymują się dłużej niż trzy dni, niezbędna jest wizyta u lekarza.
Po sześciu tygodniach postu organizm może być narażony na zaburzenia i osłabioną przemianę materii, w związku z czym zapotrzebowanie na kalorie może powodować przyrost masy ciała. Konsekwencją stosowania diety jest efekt jojo. Dieta dr Dąbrowskiej ze względu na niedobory energii zwiększa również ryzyko infekcji, kontuzji i złamań.

Dieta dr Dąbrowskiej - przykładowy jadłospis i przepisy

Zdrowa dieta nie powinna być głodówką, a zmianą nawyków żywieniowych, które pomogą w utracie zbędnych kilogramów. Musi jednak zawierać zdrowe i dobrej jakości produkty i dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Należy dodatkowo włączyć aktywność fizyczną i wyeliminować alkohol i tytoń, bo tylko kompleksowe podejście do zdrowego trybu życia może zaprowadzić nas do celu – osiągnięcia zamierzonych założeń.  Oto jaki jadłospis i przepisy polecane są w przypadku diety Dąbrowskiej.
Dieta Dąbrowskiej przykładowy jadłospis
Śniadanie:
szklanka letniej wody z sokiem z 1/2 cytryny
1 szklanka zakwasu buraczanego podgrzanego do 40 stopni C.
 zielony koktajl z grejpfrutem
II śniadanie:
surówka z młodej kapusty z koperkiem
3 garści jagód
Obiad:
zupa krem z brokułów
surówka z kiszonej kapusty z jabłkiem
Podwieczorek
frytki z dyni
1/2 grejpfruta
Kolacja
pomidory z cebulą i ziołami
sparzone różyczki z kalafiora.

Dieta Dąbrowskiej – przepisy
PRZEPIS NA KOKTAJL Z KOLENDRĄ
1/2 jabłka
1 kiwi
1 łodyga selera naciowego
2 łyżki posiekanej natki świeżej kolendry
Woda
Wszystkie składniki umieszczamy w blenderze, zalewamy wodą do ich zakrycia i blendujemy.

SAŁATKA Z KIWI
Gotowy miks sałat
Kilka rzodkiewek
2 owoce kiwi
Kilka łyżek soku z cytryny
Wrzucamy sałaty do miski, dokładamy obrane i pokrojone w plasterki owoce kiwi, rzodkiewki w plasterki, skrapiamy sokiem z cytryny.

Czy dieta Dąbrowskiej naprawdę oczyszcza organizm z toksyn?

Mówi się, że dieta Dąbrowskiej ma na celu oczyszczenie organizmu z toksyn, a utrata kilogramów ma być dodatkowym, pozytywnym efektem ubocznym tej kuracji, ale nie celem samym w sobie. Dlatego trzeba w tym miejscu podkreślić, że ludzki organizm sam jest w stanie oczyszczać się ze szkodliwych substancji. Toksyny nie kumulują się, a wręcz przeciwnie - są na bieżąco są usuwane.

Źródła:
Dąbrowska B., Dieta warzywno-owocowa. Przepisy, Wydawnictwo Wam; 2017;
Szot M., Tyrała F., Frączek B., Dieta dr Dąbrowskiej jako strategia żywieniowa – przegląd i możliwe kierunki badań nad wpływem diet o bardzo niskiej kaloryczności na zdrowie człowieka, AWF Kraków, AWF Gdańsk; https://pzie.kwspz.pl/wp-content/uploads/KWSPZ_czasopismo_2_2021_2.pdf
Zalech A., Post na choroby autoimmunologiczne, https://ewadabrowska.pl/
Veronese N., Reginster J., The effects of calorie restriction, intermittent fasting and vegetarian diets on bone health; Aging Clin Exp Res.; 2019; 31(6): 753-758.