Plamienie implantacyjne - kiedy się pojawia, jak wygląda i ile trwa?

Plamienie implantacyjne pojawia się wówczas, gdy zarodek zagnieżdża się w ścianie macicy. Wyjaśniamy, jak wygląda, ile trwa i co oznacza plamienie implantacyjne oraz czy powinno być powodem do niepokoju.

Typowy cykl rozrodczy kobiety trwa 28 dni. Jego pierwszym dniem jest pierwszy dzień krwawienia. Po około 14 dniach następuje owulacja, która rozpoczyna fazę lutealną i wydzielniczą. Pod wpływem hormonów błona śluzowa macicy różnicuje się, a gruczoły wydzielają szereg substancji niezbędnych dla rozwoju zarodka, między innymi takie jak cytokiny i glikogen. Błona śluzowa macicy (endometrium) pod wpływem hormonów – progesteronu i estrogenów staje się grubsza i lepiej ukrwiona, co umożliwia zagnieżdżenie się zarodka.

Do zapłodnienia dochodzi w bańce jajowodu, następnie zapłodniona komórka jajowa przedostaje się do jamy macicy, gdzie zagnieżdża się. Implantacja polega na tym, że zarodek w stadium blastocysty wnika do błony śluzowej macicy.  Z komórek, które otaczają zagnieżdżony zarodek, powstaje trofoblast odpowiadający za odżywienia zarodka, z niego także rozwija się łożysko.  

Czym jest i jak wygląda plamienie implantacyjne?

Implantacja zarodka to kluczowy element decydujący o powodzeniu ciąży, a także o powodzeniu technik wspomaganego rozrodu, na przykład metody in vitro.

Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia oraz do implantacji, błona śluzowa macicy złuszcza się, następuje krwawienie i rozpoczyna się kolejny cykl miesiączkowy.

Najczęściej implantacja zachodzi na tylnej lub przedniej ścianie trzonu macicy. Czasami zdarza się nieprawidłowa implantacja zarodka, która następuje w górnej, tylnej lub przedniej  ścianie trzonu macicy, albo w okolicy wewnętrznego ujścia szyjki macicy. Grozi to rozwinięciem się łożyska przodującego, które może doprowadzić do krwotoku pod koniec ciąży. Zwykle jest to wskazanie do wykonania cesarskiego cięcia.

Implantacji może towarzyszyć lekkie krwawienie lub plamienie spowodowane zagnieżdżania się zarodka.

Jak wygląda plamienie implantacyjne? Krwawienie implantacyjne jest zazwyczaj niewielkie i polega na pojawieniu się skąpej ilości krwi, której kolor jest jasny lub ciemny i nie zawierającej skrzepów. Bielizna jest często tylko lekko poplamiona. 

Kiedy występuje plamienie implantacyjne?

Pod koniec 3 tygodnia (około 20-21 dnia) cyklu blastocysta zaczyna wnikać do doczesnej (przekształconej ciążowo błony śluzowej jamy macicy), a w 4 tygodniu blastocysta zostaje całkowicie zagłębiona w doczesnej.

Implantacja zarodka w błonie śluzowej macicy może nastąpić najwcześniej już w 6 dniu  po owulacji, ale zazwyczaj dochodzi do niej po 8-10 dniach. To jest zarazem najwcześniejszy termin w którym można wykryć hCG standardowymi testami z krwi. Objawy plamienia implantacyjnego mogą wystąpić właśnie w tym czasie.

Ile dni po stosunku może wystąpić plamienie implantacyjne oraz ile po owulacji? Jeżeli stosunek miał miejsce w okolicach owulacji, to implantacja następuje około 8-10 dniach po tym czasie.

Część kobiet nie odczuwa żadnych symptomów w związku z tym, że doszło do zapłodnienia oraz implantacji zarodka. U niektórych kobiet mogą pojawić się odczuwalne objawy ciąży, takie jak bóle brzucha czy w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, bolesność piersi, mdłości, nadmierna wrażliwość na zapachy, częste uczucie parcia na pęcherz, może także pojawić się krwawienie implantacyjne.

Ile trwa plamienie implantacyjne?

Plamienie implantacyjne trwa nie dłużej niż jeden lub dwa dni, najczęściej ustaje w ciągu kilka godzin.

Kiedy po implantacji wykonać test ciążowy?

Poziom beta HCG, czyli hormonu, który organizm kobiety wytwarza od momentu zapłodnienia, podwyższa się gwałtownie po zagnieżdżeniu się zarodka. Ile czasu po implantacji można wykonać test ciążowy? Dobrze jest wykonać taki test w terminie spodziewanej miesiączki, około 14 dni po owulacji, czyli tuż po implantacji. Wcześniejsze wykonanie testu może skutkować otrzymaniem fałszywego wyniku.

Wynik testu ciążowego należy potwierdzić za pomocą badania USG, które pozwala także stwierdzić, czy zarodek jest prawidłowo umiejscowiony i czy nie występuje ciąża pozamaciczna. Poziom beta HCG może być bowiem podwyższony także wtedy, gdy doszło do ciąży pozamacicznej. Wówczas ciąża zamiast w macicy lokalizuje się w jajowodzie, ale może także pojawić się w szyjce macicy, otrzewnej czy nawet w bliźnie po cesarskim cięciu.

Krwawienie lub plamienie spowodowane implantacją nie może być podstawą do obliczania daty porodu. Do ustalenia w przybliżeniu potencjalnej daty porodu może natomiast służyć kalkulator porodu. Datę tę obliczamy w ten sposób, że od pierwszego dnia ostatniej miesiączki odejmujemy 3 miesiące i dodajemy rok i 7 dni. Metoda ta pozwala ona także oszacować przybliżony wiek ciąży. Dokładnie można to ustalić na podstawie badania USG. 

Plamienie implantacyjne a miesiączka - różnice

Plamienie implantacyjne występuje zazwyczaj w okresie spodziewanej miesiączki, dlatego zdarza się, że jest z nią mylone. Jednak krwawienie implantacyjne od krwawienia miesiączkowego odróżnia to, że jest ono mniej obfite niż miesiączka i trwa krócej. 

Wynika to z faktu, że plamienie implantacyjne jest skutkiem uszkodzenia naczynia krwionośnego, a nie złuszczania się endometrium, jak to ma miejsce wtedy, gdy występuje okres.

Obfite plamienie implantacyjne - co może oznaczać?

Pojawienie się obfitych upławów, przypominających krwawienie miesiączkowe lub takich, które zawierają widoczne skrzepy krwi, szczególnie gdy towarzyszą im silne skurcze macicy, mogą stanowić oznaki, że doszło do poronienia. Tego typu symptomy powinny skłonić do tego, aby skonsultować się z ginekologiem. 

Czy krwawienie implantacyjne występuje u każdej kobiety?

Krwawienie implantacyjne nie występuje u wszystkich, ale u około 15-25 procent ciężarnych. Najczęściej plamienie implantacyjne jest zjawiskiem fizjologicznym, normalnym objawem zagnieżdżenia się zarodka, stanowiącym wczesny objaw ciąży, i nie jest powodem do niepokoju. Jeżeli jest bardzo skąpe i nie obserwujemy jednocześnie innych objawów, to zwykle nie dzieje się nic złego.

W razie wystąpienia plamienia i podejrzenia ciąży, najlepiej wykonać test ciążowy, a potem potwierdzić jego wynik za pomocą badania USG, które wykona na wizycie lekarz ginekolog.

Warto zaznaczyć, że w początkowym okresie ciąży może się także pojawić plamienie czy krwawienie po stosunku czy po wykonaniu dopochwowego badania USG. Wynika to z faktu, że w ciąży narządy rodne są wrażliwe i podatne na podrażnienia. Plamienie we wczesnej ciąży może być także efektem pozbywania się z organizmu resztek krwi. 

Źródła: 

Kmieć B.L., Kaczmarczyk D., Rozwój i budowa płodu, W: Położnictwo i ginekologia, tom 1, Red. naukowy G.H. Bręborowicz, PZWL Warszawa 2007, 7-14
Skrzypulec-Plinta B., Plamienie implantacyjne, Medycyna Praktyczna
Ryba P., Struktura i funkcja endometrium macicy ludzkiej, praca licencjacka 2017, Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego 
Snell, B. J. , Assessment and management of bleeding in the first trimester of pregnancy, Journal of Midwifery & Women's Health, 54(6), 483–491