Opatrunki na ranę

Skóra jako największy narząd człowieka i najbardziej zewnętrznie położony narażona jest na ciągłe uszkodzenia. Dowiedz się, jaki opatrunek założyć na konkretny rodzaj rany?

Skóra największym narządem człowieka

Skóra jest największym narządem ludzkiego ciała, stanowiącym około 15 procent masy ciała. Jej powierzchnia, w zależności od wzrostu i wagi, wynosi od około 1,5 do 2 metrów kwadratowych. Pełniona ona przy tym wiele istotnych funkcji, w tym odpornościową. Ze względu na najbardziej zewnętrzne położenie codziennie jest narażona na działanie wielu czynników. Przy zachowaniu swej ciągłości skóra chroni organizm przed infekcjami, dzięki płaszczowi hydrolipidowemu i obecnej na powierzchni florze bakteryjnej. Naruszenie ciągłości skóry może spowodować wniknięcie bakterii do środka, a w konsekwencji zakażenie. Dlatego, w przypadku uszkodzenia skóry, należy jak najszybciej odkazić ranę, a następnie założyć odpowiedni opatrunek.

Podział ran ze względu na czas gojenia

Rany dzielimy na ostre oraz przewlekłe. Pierwsze są efektem uszkodzenia tkanki w wyniku urazu, np. skaleczenia czy przecięcia tkanek. W przypadku odpowiedniego zaopatrzenia charakterystyczne jest ich szybkie gojenie, do 7 dni. Rany przewlekłe to te, które w ciągu tygodnia, mimo właściwej higieny oraz prawidłowego leczenia, nie chcą się zagoić i zregenerować. Ma to związek z działaniem różnych czynników wewnętrznych i zewnętrznych, w tym przyjmowaniem leków, złym odżywianiem, chorobami współistniejącymi lub nieodpowiednim wyborem opatrunków. Najczęściej dotyczą osób starszych.  W takiej sytuacji niezwłocznie powinniśmy skonsultować się z lekarzem, aby znaleźć przyczynę złego gojenia. Niegojąca się rana może świadczyć między innymi o cukrzycy lub toczącej się infekcji w organizmie. Im wcześniej zdiagnozujemy powód, tym większa szansa na pełne wyleczenie rany.

Opatrywanie ran - podstawowe zasady

Niezwykle istotne jest odpowiednie opatrzenie rany. Sposób postępowania zależy od wielu czynników. Jeśli rana krwawi, to pierwszym etapem powinno być zatamowanie krwawienia, np. przez ucisk. Następnie należy ją oczyścić pod strumieniem zimnej bieżącej wody lub roztworem soli fizjologicznej, usuwając delikatnie zanieczyszczenia wyjałowioną gazą. Trzeba przy tym pamiętać, aby nie robić tego zbyt intensywnie, by bardziej nie uszkodzić tkanek. Warto zastosować też środek antyseptyczny. Finałem jest założenie odpowiedniego opatrunku, którego zadaniem oprócz ochrony powinno być przyspieszenie gojenia.

Rodzaje opatrunków ze względu na funkcje:

• opatrunek osłaniający - głównym zadaniem jest ochrona rany przed   zanieczyszczeniami, zbieraniem się krwi oraz płynów ustrojowych. Stosuje się miedzy   innymi przy otarciach naskórka, urazach oczu, głowy, oparzeniach lub złamaniach   otwartych kości;
• opatrunek uciskowy - stosuje się przede wszystkim do zatamowania ran krwawiących;
• opatrunek obłożeniowy - z reguły składają się z gazy i elementu usztywniającego,   zapobiegającego ruchowi (np. deska). Stosowane przy złamaniach otwartych kończyn     oraz ranach z obecnością ciała obcego;
• opatrunek procowy - wykorzystywany przy urazach nosa, bez konieczności bandażowania całej głowy.

Do najczęściej stosowanych opatrunków należą te osłaniające. Wśród nich można wymienić:

• plastry z opatrunkiem używane do niewielkich ran - zabezpieczają rany przed   zabrudzeniami, zakażeniami zewnętrznymi i urazami mechanicznymi, wykorzystywane   są też do zatamowania krwi;
• plastry hydrowłókniste - wykorzystywane przy mocno sączących się ranach, mają duże   właściwości chłonne;
•  plastry hydrokoloidowe - podobnie nadają się do większości ran z   dużym wysiękiem,     oprócz tych zakażonych; wspomagają proces gojenia się ran   poprzez utrzymywanie   wilgotnego środowiska; 
• opatrunek alginianowy - pochłaniając sączącą się wydzielinę zamienia ją w żel;
• plastry hydrożelowe - utrzymuje wilgotne środowisko, przez co nie przywiera do rany,     wykorzystywany przy oparzeniach, owrzodzeniach i odleżynach;
• opatrunek jałowy - stosowany bezpośrednio na rany różnego rodzaju;
• opatrunek z jonami srebra - ma działanie bakteriobójcze, stosowany do ran zakażonych.

Powyższe to jedynie najpopularniejsze rodzaje opatrunków osłaniających. Warto też pamiętać, że bezpośrednio do rany nie powinno się przykładać waty oraz chusteczek higienicznych. Po dokładnym wygojeniu można zastosować maści nawilżające z alantoiną, witaminami lub D-pantenolem.

Opatrunki na rany przewlekłe

Na rynku istnieją też specjalistyczne opatrunki na rany przewlekłe, które są trudne do wyleczenia. Głębokie i skomplikowane rany są bardzo wymagające. Do ran przewlekłych, wymagających odpowiednich opatrunków zalicza się: odleżyny, owrzodzenia żylne, powikłane rany chirurgiczne oraz owrzodzenia związane z zespołem stopy cukrzycowej. W takich przypadkach opatrunek powinien być sterylny, zakłady i zdejmowany w prawidłowych warunkach, najlepiej w obecności wyspecjalizowanej osoby.