Staw barkowo-objczykowy

Staw barkowo-obojczykowy jest jednym ze stawów wchodzących w skład kompleksu barkowego. Do jego uszkodzeń najczęściej dochodzi podczas upadania, gdy próbujemy się podeprzeć, ratując się przed upadkiem.

O urazach stawu barkowo-obojczykowego rozmawiamy z fizjoterapeutą Enel-Med mgr. Sebastianem Olejniczakiem.

Czym jest staw barkowo-obojczykowy?

Staw barkowo-obojczykowy jest jednym ze stawów wchodzących w skład kompleksu barkowego. Składa się on z pięciu stawów, ale z anatomicznego punktu widzenia tylko trzy z nich są faktycznie stawami. To staw ramienny, staw barkowo-obojczykowy i mostkowo-obojczykowy. Do tego dochodzą dwa połączenia, a ruchomość między nimi jest ważna dla zachowania poprawnej ruchomości w obrębie kompleksu barkowego. Mowa tu o połączeniu łopatkowo-żebrowym i przestrzeni podbarkowej – to stawy funkcjonalne, które pełnią ważną funkcję. Dlatego wszelkie dysfunkcje związane z naszym stawem barkowo-obojczykowym trzeba rozpatrywać, biorąc pod uwagę cały kompleks barkowy.
Jak dochodzi do urazów takich jak zwichnięcie stawu barkowo-obojczykowego czy uszkodzenie więzozrostu barkowo-obojczykowego?
Staw barkowo-obojczykowy dosyć często ulega urazom. Najczęściej kiedy upadamy i na przykład chcemy podeprzeć się ręką podczas upadku. Wtedy może dojść do uszkodzenia w regionie tego stawu, niekiedy nawet ze złamaniem części barkowej obojczyka lub nawet rozerwaniem więzadeł. Później może się charakteryzować to tzw. objawem klawisza, czyli niestabilnym obojczykiem. 

Na czym polega „objaw klawisza”?

Kiedy naciśnie się delikatnie na wystającą część obojczyka, będzie się on zapadać i wyskakiwać. Przypomina to nieco klawisz fortepianu, który chowa się i odskakuje. 
Czy w inny sposób też może dojść do uszkodzenia stawu barkowo-obojczykowego?
Oprócz upadków może być to choćby mocne szarpnięcie. Jeśli mamy np. sporego psa trzymanego na smyczy i w momencie, kiedy jesteśmy nieprzygotowani, nastąpi mocne szarpnięcie, może dojść do urazu. Najczęściej to jednak kwestia upadków i podparć. Do uszkodzeń dochodzi też u sportowców uprawiających dyscypliny rzutowe, takie jak jak piłka ręczna czy koszykówka, podobnie jest też z siatkówką. 
Jakie są objawy uszkodzenia stawu barkowo-obojczykowego?
To przede wszystkim dolegliwości bólowe na szczycie barku, czyli w miejscu, gdzie kończy się barkowa część obojczyka. Podczas pracy tego stawu również odczuwa się zwiększoną dolegliwość bólową. Tak jak wspominałem wcześniej, uszkodzenia powstają najczęściej po upadkach i urazach, a jeśli ból pojawia się bez tego, przyczyny należy szukać w całym kompleksie barkowym. 

Jak wygląda leczenie?

Jeśli nastąpił uraz i odczuwamy ból, należy zgłosić się do lekarza specjalisty z zakresu ortopedii. Najczęściej jest wykonywane badanie USG, które umożliwia diagnozę obręczy barkowej. Oczywiście jeśli istnieje podejrzenie złamania, wykonuje się badanie rentgenowskie. Jeśli nastąpiło rozerwanie więzozrostu barkowo-obojczykowego, nie zawsze leczenie operacyjne jest konieczne. 
Na czym polega rehabilitacja stawu barkowo-obojczykowego?
Rehabilitacja stawu barkowo-obojczykowego zależy od rodzaju uszkodzenia w obrębie całego stawu. Jeśli doszło do urazu, np. w postaci podrażnienia więzadeł czy mięśni, jest to praca przede wszystkim nad uwolnieniem wszystkich restrykcji i zaburzeń w obrębie obręczy barkowej, rozluźnieniem mięśni i więzadeł. Warto przypomnieć, że kompleks barkowy to trzy kości (ramienna, obojczyk i łopatka) oraz 18 mięśni. Większość urazów dotyczy właśnie mięśni i więzadeł, więc w rehabilitacji to one są poddawane leczeniu. To uwalnianie bolesnych punktów, potem wdrożenie ćwiczeń rehabilitacyjnych poprawiających zakres ruchu i na koniec ćwiczeń wzmacniających. Często staramy się też wzmocnić mięśnie odpowiedzialne za rotację w obrębie stawu barkowego.