Koronawirus sparaliżował ostatnio otaczającą nas rzeczywistość – zamknął szkoły, uczelnie, teatry, centra handlowe. W dobie zagrożenia, władze państwa i środowiska medyczne apelują by zostać w domu i nie opuszczać go jeśli nie jest to konieczne. Jak zachować aktywność fizyczną w dobie pandemii i stosować się do zaleceń? Czas spędzany w domu wcale nie musi polegać wyłącznie na jedzeniu, piciu i ograniczeniu ruchu do zmiany pozycji z siedzącej na leżącą. Takie zachowanie zmniejsza odporność na choroby czyli zwiększa ryzyko zarażenia i poważnych powikłań, wywoływanych przez koronawirusa.
Spis treści:
- Koronawirus – sprostowanie aktualnego stanu wiedzy wobec natłoku fałszywych informacji
- Aktywność fizyczna – zalecenia towarzystw kardiologicznych
- Jak ćwiczyć by wzmocnić odporność?
Koronawirus – sprostowanie aktualnego stanu wiedzy wobec natłoku fałszywych informacji
11 marca bieżącego roku Światowa Organizacja Zdrowa (world health organisation) ogłosiła stan pandemii. Oznacza to, że wywołujący chorobę koronawirus (dokładnie określany jako SARS-CoV2) występuje na niemal wszystkich kontynentach zarażając setki tysięcy ludzi. Wirus budzi niezwykle wiele emocji i w mediach społecznościowych zamieszczanych jest mnóstwo nieprawdziwych informacji. By przestać bać się wroga należy go poznać i zrozumieć w jakim mechanizmie działa. Koronawirus jest przenoszony drogą kropelkową. Utrzymuje się on ok 3 godziny w powietrzu, do kilku dni na różnych powierzchniach (nawet 3-4 dni na stali nierdzewnej oraz plastiku). Wirus wnika do płuc, gdzie za pośrednictwem odpowiedniego receptora (dla angiotensyny 2) wnika do komórek pęcherzyków płucnych, powoduje ich stan zapalny, obrzęk i niszczenie, co prowadzi do upośledzenia wymiany gazowej. Powoduje on SARS (severe acute respiratory syndrome) – zespół ciężkiej niewydolności oddechowej, a śmiertelność w jego przebiegu wynosi nawet okołok 5-6% w zależności od kraju i grupy wiekowej chorych. Najciężej chorują osoby starsze i obciążone innymi dolegliwościami (szczególnie nadciśnieniem tętniczym i chorobami układu oddechowego). U osób młodych i u dzieci przebieg jest zwykle lekki (objawy wtedy przypominają grypę). Nie ma aktualnie żadnych wiarygodnych danych dotyczących leku, który mógłby zatrzymać replikację wirusa. Badania z Chin wskazały, że u pacjentów z ciężką postacią koronawirusa leczonych na oddziałach intensywnej terapii, stosowanie chlorochiny (stosowanej w leczeniu chorób dermatologicznych, skutecznego także w zwalczaniu malarii) może poprawiać rokowanie pacjentów. Ostatnio pojawiające się w mediach doniesienia jakoby ibuprofen miał pogarszać przebieg choroby nie znajdują uzasadnienia naukowego. Europejska agencja leków wydała oświadczenie, że ibuprofen może być stosowany w zakażeniu koronawirusem. Najlepszym sposobem na ograniczenie liczby zachorowań jest ograniczenie kontaktów międzyludzkich do niezbędnego minimum i nie opuszczanie domu. Jak w takim razie przestrzegać zdrowego trybu życia bez wychodzenia z domu?
Aktywność fizyczna – zalecenia towarzystw kardiologicznych
Aktywność fizyczna jest jednym z najlepszych „lekarstw” które kardiolodzy mogą przepisać swoim pacjentom. Choroby sercowo-naczyniowe są wiodącą przyczyną śmierci na całym świecie (wg. najnowszych danych WHO niemal 1/3 wszystkich zgonów). Szacuje się, że niemal 80% chorób sercowo-naczyniowych można zapobiec przez odpowiednie modyfikacje stylu życia – szczególnie aktywnością fizyczną. Amerykańskie towarzystwo kardiologiczne zaleca co najmniej 150 minut umiarkowanego lub 75 minut intensywnego wysiłku w ciągu tygodnia. Europejskie towarzystwo kardiologiczne rekomenduje 30-60 minut umiarkowanego wysiłku przez większość dni, co w skali tygodnia daje 3,5-7 godzin wysiłku. W zaistniałej sytuacji, która wymusza na nas ograniczenie wychodzenia z domu do niezbędnego minimum ciężko o zorganizowanie zróżnicowanych aktywności fizycznych spełniające rekomendowane. Dlaczego więc zachowanie aktywności fizycznej jest takie ważne?
Jak ćwiczyć by wzmocnić odporność?
Badania jednoznacznie wskazują, że wysiłek fizyczny poprawia funkcjonowanie układu odpornościowego. Z jednej strony, ma on działanie przeciwzapalnie. Hamuje wydzielanie interleukin i innych białek które biorą udział w patogenezie wielu chorób takich jak: cukrzyca, zespół metaboliczny czy miażdżyca tętnic. Zmniejsza też objętość tkanki tłuszczowej, która również uwalnia wiele mediatorów zapalnego. Z drugiej strony – wysiłek fizyczny uruchamia on pulę brzeżnych leukocytów, które podczas wysiłku przedostają się do krwi. Dzięki zwiększonej liczbie leukocytów we krwi i ich zwiększonej mobilizacji organizm łatwiej radzi sobie z zakażeniem. Badania wskazują, że szczególnie wysiłek wytrzymałościowy ma zbawienny wpływ na układ odpornościowy. Do sportów wytrzymałościowych zaliczamy między innymi: pływanie, bieganie, jazdę na rowerze czy taniec. Trening siłowy również ma działanie przeciwzapalne i jest cenny u osób w podeszłym wieku. Sporty siłowe obniżają stężenie w surowicy interleukiny-6, która gra pierwsze skrzypce w schorzeniach geriatrycznych i wielu chorobach przewlekłych. Wydaje się jednak, że to wysiłek wytrzymałościowy angażujący wiele partii mięśniowych i mobilizujący obwodowe rezerwy leukocytów ma większe znaczenie w prewencji infekcji. Poza tym, wysiłek fizyczny wzmaga produkcję endorfin – hormonów szczęścia dzięki czemu łatwiej będzie poradzić sobie w trudnych chwilach. Pomoże z pewnością zachować równowagę psychiczną i przywróci uśmiech na ustach.
Bezpieczne ćwiczenie – jak uniknąć zakażenia koronawirusem i nie zrobić sobie krzywdy?
Skoro wiemy już jak ćwiczyć pojawia się pytanie – jak dostosować wskazówki do zaistniałych okoliczności? Przede wszystkim – nie każdy typ treningów jest odpowiedni dla każdego. Przed rozpoczęciem treningów należy skonsultować się przez teleporadę z lekarzem internistą lub kardiologiem czy nie widzi przeciwwskazań. W domowym zaciszu można wykonać wiele różnych treningów – ich dostępność przyprawia o zawrót głowy. Należy pamiętać, że takie aktywności jak sprzątanie (np. odkurzanie, mycie podłogi czy okien) również angażują wiele partii mięśniowych i mogą być uznane za trening. Jeżdżenie na rowerze stacjonarnym czy orbitreku z małym obciążeniem też jest zalecane.
Do aktywności na świeżym powietrzu należy jednak podejść z dużą ostrożnością. Przede wszystkim na spacery czy jogging należy wybierać miejsca nie uczęszczane przez ludzi – zamiast parku wybierz las. Samych ludzi należy omijać łukiem o promieniu ok 2m. Nie należy umawiać się na treningi grupowe – ryzyko zarażenia się jest wtedy bardzo duże. Podobnie siłownie na świeżym powietrzu – na metalowych poręczach cząsteczki wirusa mogą utrzymywać się aż do 4 dni. Dobrą alternatywą będą na przykład prace ogrodnicze lub gimnastyka na świeżym powietrzu w swoim ogrodzie.
Należy pamiętać, że po każdym powrocie z dworu do domu należy dokładnie umyć ręce. Następnie zdezynfekować klamki i inne dotykane przed umyciem rąk powierzchnie. Jeśli istnieje podejrzenie, że ubranie może mieć na sobie cząsteczki wirusa (np. mijanie nie zasłaniającej ust kaszlącej osoby) należy je wyprać w 60 stopniach Celsjusza.
Żródła:
- van Doremalen N, Bushmaker T, Morris DH, et al. Aerosol and Surface Stability of SARS-CoV-2 as Compared with SARS-CoV-1 [published online ahead of print, 2020 Mar 17]. N Engl J Med. 2020;10.1056/NEJMc2004973. doi:10.1056/NEJMc2004973
- Fu, Y., Cheng, Y. & Wu, Y. Understanding SARS-CoV-2-Mediated Inflammatory Responses: From Mechanisms to Potential Therapeutic Tools. Virol. Sin. (2020). https://doi.org/10.1007/s12250-020-00207-4
- Zhonghua Jie He He Hu Xi Za Zhi. Multicenter collaboration group of Department of Science and Technology of Guangdong Province and Health Commission of Guangdong Province for chloroquine in the treatment of novel coronavirus pneumonia. 2020;43(3):185–188. doi:10.3760/cma.j.issn.1001-0939.2020.03.009
- Knuuti J, Wijns W, Saraste A, et al. 2019 ESC Guidelines for the diagnosis and management of chronic coronary syndromes. Eur Heart J 2019 2019/09/11. DOI: 10.1093/eurheartj/ehz425
- Ertek S, Cicero A. Impact of physical activity on inflammation: effects on cardiovascular disease risk and other inflammatory conditions. Arch Med Sci. 2012;8(5):794–804. doi:10.5114/aoms.2012.31614
- Sardeli AV, Tomeleri CM, Cyrino ES, Fernhall B, Cavaglieri CR, Chacon-Mikahil MPT. Effect of resistance training on inflammatory markers of older adults: A meta-analysis. Exp Gerontol. 2018;111:188–196. doi:10.1016/j.exger.2018.07.02
Data dodania:
Artykuły powiązane
Czy noszenie maski może chronić przed zakażeniem koronawirusem?
Rozprzestrzeniająca się epidemia koronawirusa SARS-CoV-2, która rozpoczęła się w chińskim mieście Wuhan i dotarła do Europy, spowodowała wzrost sprzedaży masek, które w opinii wielu nabywców mają ochronić ich przed chorobą. Czy to prawda? Czy noszenie maski może rzeczywiście uchronić przed zakażeniem koronawirusem?
Koronawirus (SARS-CoV-2)
Na najważniejsze pytania o koronawirus SARS-CoV-2 odpowiada specjalista chorób zakażnych dr n. med. Wojciech Basiak. Jak można się zarazić i jak zminimalizować ryzyko zarażenia? Czy produkty zamawiane z Chin przez internet mogą być niebezpieczne? Dlaczego przed podróżą warto zaszczepić się przeciwko grypie?
Deksametazon w terapii koronawirusa. Czy jest skuteczny?
Walka z pandemią wirusa SARS-COV-2 jest prowadzona na różne sposoby – z jednej strony szczepimy się kolejnymi dawkami, z drugiej naukowcy wciąż szukają skutecznych leków mogących pomóc w walce z COVID-19. Rozwiązań poszukują także wśród znanych, sprawdzonych leków.
Koronawirus a udar - dlaczego zagrożenie wzrasta?
Udar mózgu należy w Europie do najczęstszych przyczyn zgonów i trwałej niepełnosprawności u osób po 40. roku życia. Dowiedz się, dlaczego w przebiegu COVID-19 może dojść do udaru mózgu, a także jak go rozpoznać i co zrobić w przypadku podejrzenia udaru.
Koronawirus a płuca - jak choroba wpływa na ten organ?
Jak koronawirus wpływa na komórki nabłonka płuc? Czy zmiany powstałe w przebiegu COVID-19 są odwracalne? Dlaczego stosowanie się do zaleceń może uratować życie? Dowiedz się jakie jest jedno z najpoważniejszych powikłań przebycia zakażenia wirusem SARS-CoV-2 i czy można mu zapobiec.