Obturacyjny bezdech senny

Co to jest obturacyjny bezdech senny? Jak najlepiej go zdiagnozować i jak skutecznie go leczyć? Wywiad ze specjalistą pulmonologii i zaburzeń oddychania podczas snu, dr n. med. Krzysztofem Byśkiniewiczem z warszawskiego Oddziału Puławska, Enel-med.

Czym jest bezdech senny?

- Obturacyjny bezdech senny, bo tak brzmi poprawna nazwa obowiązująca od kilku lat w Polsce to choroba powszechna, ciężka, która dotyczy według badań przeprowadzanych w wielu miejscach na świecie kilku procent mężczyzn (4%) i kobiet (2%). Podobnie sytuacja wygląda w Polsce. Choruje na niego od 500 tysięcy do miliona Polaków. Polega to na tym, że podczas snu dochodzi do zapadania się tzw. części miękkich gardła, co powoduje zanik przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Choroba dotyczy częściej mężczyzn, osób z nadwagą oraz ludzi z wadami w budowie dróg oddechowych (gardło, nos). W wyniku tych czynników dochodzi do bezdechu.

Określenie patologii bezdechu sennego

- Bezdech trwający powyżej 10 sekund jest zgodnie ze standardami patologiczny. Chorobie towarzyszą dwa niekorzystne zjawiska. Niedotlenienie i fragmentacja snu (po każdym bezdechu następuje przerwanie snu). Są to tzw. przebudzenie lub wzbudzenie. Rekordziści w ciągu 8 godzin snu mieli ponad tysiąc bezdechów. Nie jest możliwym odpowiednie wypoczęcie. Sen jest poszarpany, ludzie są niedotlenieni. Ponadto wiedząc, że wiele procesów fizjologicznych u człowieka związanych jest
z prawidłowym snem, w przypadku braku odpowiedniego snu - te procesy także stają się patologiczne (np. dochodzi do nieprawidłowego wydzielania hormonów). Obecnie podkreśla się istnienie coraz więcej związków zaburzeń endokrynologicznych z bezdechem sennym.

Konsekwencje bezdechu sennego

- Niedotlenienie i fragmentacja snu doprowadzają nie tylko do złego samopoczucia w ciągu dnia, ale też możliwych groźnych powikłań związanych z układem sercowo-naczyniowym. Mogą nasilić objawy: nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca czy zaburzeń rytmu serca. W populacji ludzi
z bezdechem częściej występują zawał serca i udar mózgu w porównaniu do populacji ogólnej. Pacjenci z bezdechem sennym to potencjalni kilerzy na drogach. Są to ludzie, którzy mogą powodować wypadki komunikacyjne. Zgodnie z ustaleniami UE, w 2015 roku, 17 procent wypadków śmiertelnych na drogach było spowodowanych zaśnięciem za kierownicą. Oczywiście nie wszyscy to ludzie z bezdechem, jednak część z nich owszem. Wobec tego, UE wydała dyrektywy nakazujące zwiększenie czujności lekarzy w przypadku osób ubiegających się o zawodowe prawo jazdy.

Jak zdiagnozować bezdech senny?

- Diagnostyka jest dość prosta. Przeprowadza się wywiad lekarski, w którym należy podkreślić rolę rodzin. To bliscy zwracają uwagę, że ktoś przestaje w nocy oddychać i chrapie. Istnieje zależność między chrapaniem a bezdechem sennym. Sto procent osób mających obturacyjny bezdech senny chrapie, w drugą stronę to nie działa. Po zebraniu wywiadu przeprowadza się obiektywne badanie. Przy użyciu przenośnego sprzętu diagnostycznego dostępnego w Centrum Medycznym Enel-Med przeprowadza się jednonocną rejestrację kilku parametrów: oddychanie, chrapanie, praca serca i poziom tlenu we krwi. Następnie sczytywane są wyniki i pod okiem lekarza analizowane. Później dochodzi do spotkania z pacjentem i omówienie dalszego postępowania.

Leczenie bezdechu sennego

- W zależności od nasilenia choroby jest to albo postępowanie laryngologiczno-behawioralne albo stosowanie metody CPAP. W łagodnych i łagodnie-umiarkowanych postaciach choroby chory ma nakazane odchudzenie się i utrzymanie należnej masy ciała. Do tego dochodzi ocena laryngologiczna górnych dróg oddechowych pod kątem zabiegowej poprawy ich budowy. Jeżeli choroba jest bardziej zaawansowana pozostaje jedyna metoda, ale bardzo skuteczna – spanie w nocy z protezą oddechową (urządzenie CPAP), czyli urządzeniem podającym powietrze do dróg oddechowych pod podwyższonym ciśnieniem, co powoduje, że ulegają one rozszerzeniu, nie dochodzi do ich zapadania. Ustępuje bezdech i chrapanie, a pacjent się wysypia. Uważa się, że jest to proteza. Śpi się z aparatem, wycofują się objawy i zmniejsza się ryzyko powikłań. Nie śpi się z urządzeniem i objawy wracają. Korzyści wynikające z zastosowania aparatu znacząco przewyższają pewne niedogodności związane ze spaniem z urządzeniem. Enel-Med dysponuje aparatami. Można je wypożyczyć na próbę, a następnie kupić u dystrybutorów sprzętu, a są one w znacznym stopniu refundowane przez NFZ.

Jak i gdzie kupić aparat do leczenia bezdechu?

W sklepie medycznym enel-med istnieje możliwość zakupu aparatu do leczenia OBPS dostosowanego do indywidualnych potrzeb pacjenta. Sklep enel-med mieści się CH Galeria Północna, przy ul. Światowida 17, w  Warszawie, na poziomie +1. W ofercie znajdują się między inymi urządzania CPAP, maski oraz akcesoria do leczenia bezdechu sennego.

Refundacja sprzętu CPAP przez NFZ

Chory z potwierdzonym diagnostycznie bezdechem sennym jest uprawniony do zakupu refundowanego urządzenia CPAP. Refundacja na aparat CPAP przysługuje każdemu pacjentowi raz na 5 lat i dla osoby dorosłej wynosi 1 890,00 zł co stanowi 90% kwoty 2 100 zł - najniższej ceny za CPAP zatwierdzonej przez NFZ, natomiast dla dzieci poniżej 18. roku życia – 2 100 zł. W przypadku, gdy cena wybranego aparatu przekracza wysokość limitu, należy dopłacić jedynie różnicę między ceną brutto urządzenia, a kwotą refundacji.

Sposób ubiegania się o refundację NFZ:

Krok 1 - Jeśli lekarz zalecił stosowanie protezy powietrznej (CPAP), Pacjent otrzyma od lekarza wypełniony dokument: „Zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi i środki pomocnicze” uprawniający do refundacji z Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ).  

Krok 2 - Otrzymane od lekarza Zlecenie należy potwierdzić do refundacji w Oddziale Wojewódzkim NFZ, właściwym dla miejsca zamieszkania zgłoszonego do ZUS . W przypadku gdy konieczne jest natychmiastowe zaopatrzenie pacjenta w wyrób medyczny poza obszarem  zarejestrowania świadczeniobiorcy  - w potwierdzeniu zlecenia faxem może pośredniczyć ten Oddział Funduszu, na terenie którego pacjent przebywa. Zlecenie może być potwierdzone osobiście przez pacjenta, inną osobę w jego imieniu lub drogą pocztową.

Krok 3 - Mając potwierdzone do refundacji zlecenie, możecie Państwo zgłosić się do dowolnej placówki na terenie całego kraju, która podpisała umowę z NFZ o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.