Opalanie i oparzenia słoneczne - jak dbać o skórę i chronić ją przed słońcem podczas wakacji

W sezonie letnim trudno jest się powstrzymać przed chęcią zdobycia wspaniałej opalenizny. Wielokroć prowadzi to do opalania się w sposób nieprzemyślany, który prowadzi do powstania oparzeń słonecznych. Promienie słoneczne jest bowiem na dłuższą metę szkodliwe i zbyt długie przebywanie na słońcu może skończyć się wieloma powikłaniami.

Opalanie się – podstawowe informacje

Warto od razu przypomnieć, że opalanie się nie ma wyłącznie negatywnych konsekwencji. Odpowiednia dawka promieni słonecznych pozytywnie wpływa na każdy organizm, ponieważ powoduje wydzielanie się endorfin (czyli hormonu szczęścia) oraz witamin D3, która przeciwdziała odwapnianiu kości u dorosłych oraz obniża szansę na złapanie infekcji. Aby właściwie zrozumieć, dlaczego promienie słoneczne jest zarówno niebezpieczne, jak i pożyteczne, warto zaznajomić się z rodzajami promieniowania, jakie docierają na Ziemię.

a) Promieniowanie UV-A
Jest to promieniowanie ultrafioletowe, odpowiedzialne za ostatni etap syntezy melaniny w skórze, czyli „utrwalenie” opalenizny. Z racji tego, że przenika do głębokich warstw skóry i rozbija włókna kolagenowe, potęgując rakotwórcze działanie promieniowania UV-B. Przez to osłabia mechanizmy odpornościowe skóry, co może prowadzić nawet do czerniaka, złośliwego nowotworu skóry. Promieniowanie UV-A działa przez cały rok i nie chronią przed nim szyby.
b) Promieniowanie UV-B
Ten rodzaj promieniowania nie oddziałuje tak głęboko, jak promieniowanie UV-A, większość jego promieni jest pochłaniana przez warstwę rogową skóry. Za jego sprawą w ciągu 24h od opalania pojawia się rumień, a po 2 do 3 dób pojawia się trwała opalenizna. To dzięki temu promieniowaniu wytwarzana jest biologicznie aktywna forma witaminy D3 oraz endorfin, które tak pozytywnie wpływają na nasz nastrój.
c) Promieniowanie IR
Nazywane również promieniowaniem cieplnym. To ono sprawia, że kąpiele słoneczne mogą kończyć się przegrzaniem, a intensywne wylegiwanie się na słońcu udarami słonecznymi.

Konsekwencje nieodpowiedzialnego opalania się

Znając już główne cechy promieniowania UV-B, UV-A oraz IR, możemy z łatwością nakreślić, jakie będą zasadnicze konsekwencje przedawkowania w zażywaniu kąpieli słonecznych. Najjaśniejszymi w tym przypadku są oczywiście:
a) oparzenia słoneczne
z reguły objawiają się pieczeniem, zaczerwienieniem skóry, bólem, a nawet pęcherzami. Poważniejsze oparzenia słonecznę mogą nawet wywołać symptomy grypy, takie jak katar, gorączkę czy dreszcze.
b) udar słoneczny
jest jednym z najpoważniejszych skutków zbyt długiego przebywania na słońcu bez odpowiedniej ochrony. Udary słoneczne zostały zaklasyfikowane jako przypadki medyczne, objawiające się między innymi osłabieniem, uderzeniami ciepła, wymiotami i mdłościami. Udarów słonecznych nie należy bagatelizować z racji tego, że nieleczone mogą prowadzić do nieodwracalnych szkód w mózgu.
c) czerniak
jest najbardziej złośliwym spośród nowotworów skóry. Wywołany przez szkodliwe działanie promieniowania UV-A oraz zaniedbania w przygotowaniu się do przebywania na słońcu.

Jak dbać o skórę, czyli jak chronić skórę przed słońcem podczas letnich miesięcy?

Bezpieczne opalanie się wymaga świadomości tego, że żaden preparat choćby najmocniejszy nie chroni całkowicie skóry przed słońcem. Trzeba również wiedzieć, że krem nie działa od razu i potrzebuje czasu, by odpowiednio głęboko wsiąknąć w skórę (właśnie dlatego zaleca się nasmarowanie się około pół godziny przed wyjściem na słońce). Krem się zużywa od leżenia na ręczniku czy na piasku, dlatego też należy uzupełniać jego warstwę ochronną co dwie godziny. Podczas największego upału (czyli w okolicach 11-13) należy szczególnie uważać z kąpielami słonecznymi, ponieważ wysoka temperatura i natężenie promieniowania może bardzo szybko spowodować oparzenia lub udar słoneczny. Warto wiedzieć, że skóra w niektórych partiach ciała jest szczególnie wrażliwa na oparzenia, dlatego warto dodatkowo wysmarować się w okolicach nosa, ramion czy uszu.

Jeśli zaś planujemy kąpiel, trzeba zaopatrzyć się w krem z wodoodpornym filtrem. Pomimo niewątpliwie kuszącej opcji wylegiwania się na słońcu i schnięcia w tym samym czasie, należy wycierać się ręcznikiem zaraz po wyjściu z wody. Kropelki wody na skórze zadziałają, jak szkło powiększające sprawiając, iż w krótkim czasie nasza skóra może bardzo ucierpieć.

Jak leczyć oparzenia słoneczne?

W sytuacji, gdy już doszło do oparzeń słonecznych, musimy uzbroić się w cierpliwość i starać się ukoić ból i podrażnienia. Najlepsze substancje niosące ulgę poparzonej skórze to:
a) aloes
aloes dlatego jest najlepszym środkiem, ponieważ nie zawiera alergenów, które mogłyby poparzenia słoneczne uczynić jeszcze bardziej uciążliwymi
b) ocet, kefir, chude mleko
specyfiki te są znane od pokoleń i od pokoleń były stosowane na wszelkie oparzenia słoneczne. Dają ulgę, ale ich wadą jest intensywny zapach, więc polega się ich stosowanie raczej w domach.
c) luźne ubrania
przy poparzeniach słonecznych jest wysoce zalecane, aby nie zakładać żadnych ubrań, które mogłyby w jakikolwiek sposób podrażniać skórę.

Opalanie się, a udar słoneczny

A na sam koniec, ważna informacja na temat bardzo pokrewny opalaniu się. Nie tylko skóra jest narażona na działanie promieni słonecznych. A zwłaszcza promieniowania cieplnego, które jest szczególnie groźne dla osób będących na słońcu bez żadnego nakrycia głowy. Udar słoneczny może być bardzo niebezpieczny, jeśli po zauważaniu pierwszych objawów (zaczerwienienie, zawroty głowy, ból) nie znajdzie się zacienionego miejsca. Kolejnymi symptomami mogą być wymioty, nudności czy omdlenie, dlatego zaleca się, aby jak najszybciej znaleźć się poza bezpośrednim zasięgiem promieni słonecznych, usiąść i spróbować ochłodzić organizm. Do tego najlepiej przyda się chłodny kompres na kark i popijanie chłodnej wody małymi łykami. Przede wszystkim jednak ważne jest przygotowanie się, ponieważ większość z opisanych wcześniej przypadłości można uniknąć, jeśli tylko poświęci się chwilę na przygotowanie organizmu do wyjścia na słońce.