Białe plamki na paznokciach: co mogą oznaczać?

Wygląd paznokci, poza tym, że dla wielu osób jest kwestią estetyczną, może nam wiele powiedzieć o stanie naszego zdrowia. Często świadczy o niedoborze witamin i minerałów, choć może też sygnalizować nadmiar niektórych z nich. Niekiedy też płytka paznokcia może przekazywać nam informację o możliwym stanie chorobowym toczącym się w organizmie. Dzieje się tak, kiedy widoczne są białe plamki na paznokciach. Jakich witamin brakuje i w jakich sytuacjach może występować uszkodzona macierz paznokcia w postaci białych śladów? Okazuje się, że wpływ stanu zdrowia oraz stylu życia na wygląd paznokci jest ogromny i niekiedy może uchronić nas przed rozwojem poważnych zaburzeń. Jakie mogą być przyczyny powstawania białych plam na paznokciach? Co jeść i co zrobić, żeby poprawić ten stan?

Co oznaczają białe plamki na paznokciach?

Pojawienie się białych plamek na paznokciach stóp, jak i dłoni może mieć wiele różnych przyczyn. Wykwity mogą wystąpić na jednym lub kilku paznokciach i przybierać różne kształty. Najczęściej są to poprzeczne białe pasma, choć niekiedy przebarwienia mogą przybierać postać plam i obejmować całą płytkę paznokciową. Czasem też występują specyficzne kropki na paznokciach lub rozległe, mleczne plamy.

Wiele osób zastanawia się, od czego są białe plamki na paznokciach, o czym świadczą białe przebarwienia i czy to zjawisko jest groźne. Takie charakterystyczne ślady dość często są objawem niedoboru witamin oraz minerałów w organizmie, co jest spowodowane nieodpowiednią dietą. Jednak to wcale niejedyny spotykany powód takich śladów. Białe plamy dostrzegalne na płytce paznokciowej świadczą często o chorobach paznokci, schorzeniach ogólnoustrojowych, zatruciach metalami ciężkimi oraz bywają skutkiem ubocznym chemioterapii lub przebytych urazów mechanicznych.

Niedobory składników odżywczych i minerałów — najczęstsza przyczyna białych plam na paznokciach

Nieodpowiednia podaż witamin i składników mineralnych to najczęstsza przyczyna, z powodu której pojawiają się białe plamki na paznokciach. Niedobory cynku, potasu, magnezu, białka są w tym przypadku kluczowe. Jeżeli chodzi o wapń, przebarwienia mogą pojawić się zarówno przy jego niedoborze, jak i nadmiarze. Kluczem do rozwiązania problemu jest więc odpowiednio zbilansowana dieta, bogata w niezbędne substancje odżywcze. 

Często też w przypadku niedoborów substancji odżywczych i mineralnych można dostrzec białe plamki na paznokciach i wypadanie włosów. Wzbogacenie diety w pełnowartościowe, nieprzetworzone produkty bogate w białko, a także owoce i warzywa pozwoli wzmocnić organizm i stopniowo przywrócić pożądany poziom składników odżywczych oraz prawidłową kondycję włosów i paznokci. Warto też uzupełnić dietę suplementami ze skrzypem i biotyną, a także witaminami A, C i E, które dodatkowo wspomogą odbudowę płytki paznokciowej.

Bielactwo paznokci (leukonychia) - co to za choroba?

Białe przebarwienia na paznokciach określane są też mianem leukonychii, czyli bielactwa paznokci. To schorzenie dermatologiczne o charakterze barwnikowym, które przybiera różne kształty i może występować bez względu na wiek czy płeć. Możliwe jest sklasyfikowanie leukonychii według różnych kryteriów. Jednym z nich jest obszar pojawiania się zmian w stosunku do części zajmowanego paznokcia. W związku z tym można wyróżnić:

• leukonychię pozorną — plamy powstają w płytce paznokciowej,

• pseudoleukonychię — plamy są ulokowane w tkance podpaznokciowej,

• leukonychię prawdziwą — plamy są zlokalizowane w łożysku paznokcia.

Choć samo bielactwo nie jest dolegliwością bolesną, nigdy nie powinno być lekceważone. Leukonychia spowodowana jest często poważnymi chorobami toczącymi się w organizmie i może wskazywać m.in. na marskość wątroby lub niewydolność nerek. 

Leukonychia może pojawić się także na skutek niewłaściwie wykonanego manicure’u dłoni, pedicure’u w przypadku paznokci u stóp, mikrourazu płytki paznokcia, jak i skórek, a także użycia niewłaściwego lakieru do paznokci zawierającego substancje, które szkodzą paznokciom. Schorzenie często towarzyszy też takim chorobom, jak grzybica, łuszczyca, trąd, niewydolność serca czy łysienie plackowate.

Grzybica paznokci jako przyczyna powstawania białych plamek na płytce paznokcia

Białe plamki na paznokciach pojawiają się często u osób chorujących na grzybicę. Wówczas główną przyczyną takiego stanu są dermatofity. Infekcja grzybicza występuje jedynie na paznokciach u stóp, kiedy przybierają barwę mleczną. W wielu przypadkach płytka ulega rogowaceniu i wykrusza się. Niekiedy też możliwe jest całkowite starcie białego nalotu. Zazwyczaj po uporaniu się z infekcją ustępuje również biały nalot, a paznokcie wracają stopniowo do pierwotnego wyglądu. 

Łuszczyca paznokci — zmiany na paznokciach i inne objawy

Białe plamki na paznokciach powstają często na skutek występowania łuszczycy. Wówczas na powierzchni paznokci pojawiają się nie tylko białe przebarwienia. W tej chorobie często sama płytka wzrasta znacznie szybciej niż u zdrowych osób, staje się też znacznie grubsza, a na powierzchni paznokci występują nieestetyczne wgłębienia i nierówności. Często też końce paznokci ulegają rozdwojeniom, a toczący się stan zapalny prowadzi do występowania przebarwień i małych krwiaków.

Łuszczyca paznokci bywa bardzo trudna i uciążliwa w leczeniu. Terapia wymaga często zastosowania różnorodnych medykamentów, w tym sterydów aplikowanych miejscowo, stosowania leków biologicznych czy fototerapii UVB. Leczenie białych plamek na paznokciach dodatkowo komplikuje się, gdy dana osoba cierpi jednocześnie nie tylko na łuszczycę, lecz także egzemę lub przykładowo niewydolność nerek czy cukrzycę, czyli choroby, przy których na paznokciach również pojawiają się białe przebarwienia.  

Zatrucie metalami ciężkimi a białe zmiany na paznokciach

Czasami zdarza się, że dana osoba nie choruje na żadną z powyżej wymienionych dolegliwości, odżywia się zdrowo, nie ma też predyspozycji genetycznych do pojawiania się na paznokciach przebarwień, a te i tak istnieją. Okazuje się jednak, że białe plamki na paznokciach mogą być objawem zatrucia metalami ciężkimi, w szczególności arszenikiem lub talem, a także ołowiem. Dotyczy to głównie pracowników zakładów metalurgicznych i innych przedsiębiorstw, w których na co dzień występują te szkodliwe substancje. 

Urazy mechaniczne 

Za białe wykwity na paznokciach może być odpowiedzialny także uraz mechaniczny. Często w pośpiechu nie pamiętamy nawet, że przytrzasnęliśmy palce lub je ścisnęliśmy. A to właśnie takie sytuacje mogą powodować, że na płytce paznokciowej widoczna będzie mleczna lub biaława plama, która po kilku dniach zniknie w sposób samoistny. 

Przyczyny powstawania białych plamek na paznokciach u dziecka

Wszystkim nam zależy na zdrowiu i jak najlepszej kondycji dzieci, dlatego trudno się dziwić, że wszelkie niepokojące objawy i stany w przypadku najmłodszych alarmują najbardziej. U dzieci bardzo często można dostrzec białe plamki na paznokciach przybierające różne kształty. Najczęściej nie ma powodu do niepokoju, ponieważ w większości przypadków są to skutki urazów, uderzeń, przytrzaśnięć, a także ssania kciuka czy przygryzienia palca. Białe wykwity u dzieci mogą pojawiać się też na skutek obgryzania paznokci i skórek, co bywa zjawiskiem powszechnym. 

Jeżeli jednak białe plamy dłuższy czas utrzymują się na paznokciach, należy przyjrzeć się diecie dziecka. Wykwity mogą oznaczać, że spożywane posiłki są zbyt ubogie w składniki mineralne i wartości odżywcze, i należy je urozmaicić. Jeżeli plamy występują jedynie na paznokciach u stóp, warto udać się do specjalisty.

Jak pozbyć się białych plamek na paznokciach?

Białe plamy na paznokciach nie muszą być niczym groźnym, a ich wyeliminowanie ściśle zależy od przyczyny, która je wywołała. Jeżeli wykwity pojawiły się na skutek złego odżywiania lub w związku z uderzeniem czy przytrzaśnięciem palców, regeneracja płytki może potrwać. Jeśli jednak plamy są związane z toczącym się procesem chorobowym w organizmie, niezbędne jest wyleczenie schorzenia. Wówczas stopniowo wraz z ustępowaniem choroby powinny maleć także przebarwienia, choć po całkowitym wyleczeniu właściwej dolegliwości, białe wykwity mogą się jeszcze utrzymywać przez jakiś czas.

Jeśli obecność nieestetycznych plamek wyjątkowo dokucza, można poradzić się dermatologa i zastosować jeden z bezpiecznych, hipoalergicznych lakierów do paznokci, które skutecznie zamaskują przebarwienia. Nie wyeliminuje to problemu, ale sprawi, że będzie niewidoczny.

Źródła:

• Maleszka, Romuald, Violetta Ratajczak-Stefańska, and Monika Różewicka-Czabańska. "Zmiany infekcyjne paznokci." Przegl Dermatol 98 (2011): 120-7.

• Michalak-Stoma, Anna, Maria Juszkiewicz-Borowiec, and Dorota Wojnowska. "Charakterystyka zmian paznokciowych w łuszczycy pospolitej." Nowa Medycyna 1 (2006): 2-4.

• Nowicki, R. O. M. A. N. "Jak zwiększyć skuteczność leczenia grzybicy paznokci?." Wiadomości Parazytologiczne 47.4 (2001): 823-832.

• Sobańska, Zuzanna. "Jak wzmocnić paznokcie dietą? Kluczowe składniki w żywności."

• Baran, Wojciech, Aleksandra Batycka, and Eugeniusz Baran. "Postępy w rozpoznawaniu i leczeniu grzybicy paznokci." Post. Dermatol. Alergol 3 (2006): 105-110.

• Maleszka, Romuald, Violetta Ratajczak-Stefańska, and Monika Różewicka-Czabańska. "Zmiany infekcyjne paznokci." Przegl Dermatol 98 (2011): 120-7.