Objawy chorej trzustki i sposoby leczenia

Sprawdź jaką rolę w organizmie pełni trzustka, jakie objawy mogą pojawić się przy chorobach trzustki i jak wygląda leczenie. Czy istnieją domowe sposoby łagodzenia chorób trzustki? Kiedy nie warto zwlekać i należy możliwie szybko zgłosić się do lekarza? - Najczęstszą przyczyną chorób trzustki jest szeroko pojęty „niezdrowy i niehigieniczny” styl życia, czyli niezdrowa dieta, posiłki np. typu „fast food”, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, i nadmierna masa ciała - mówi lek. Roland Kadaj-Lipka, z którym rozmawiamy między innymi właśnie o przyczynach, objawach i leczeniu chorób trzustki .

Czym jest trzustka?

Trzustka jest organem, który pełni podwójną rolę. Z jednej strony wykazuje aktywność endokrynną, czyli wydzielanie hormonów ( glukagon i insulina), które regulują poziom cukru we krwi. Z drugiej strony, trzustka pełni funkcję egzokrynną - wytwarza enzymy trawienne, które są odpowiedzialne głównie za trawienie tłuszczy. Z fizjologicznego punktu widzenia trzustka to zatem bardzo ważny organ.

Co sprzyja powstawaniu chorób trzustki?

Najczęstszą przyczyną chorób trzustki jest szeroko pojęty „niezdrowy i niehigieniczny” styl życia, czyli niezdrowa dieta, (tłuste) posiłki np. typu „fast food”, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, nadmierna masa ciała (otyłość). Żyjemy szybko, jemy niezdrowo, zwiększa się odsetek osób z nadwagą i otyłością, a to sprzyja rozwojowi chorób trzustki oraz cukrzycy. Szczyt diagnostyczny chorób trzustki przypada właśnie w wieku średnim, czyli dotyczy właśnie osób, które mają ze sobą jakiś bagaż doświadczeń związany z niezdrowym trybem życia w przeszłości. Kolejną przyczyną „chorej trzustki” mogą być predyspozycje genetyczne lub choroby towarzyszące – takie jak kamica żółciowa czy cukrzyca.

Objawy choroby trzustki

Najczęściej występujące choroby trzustki dają niespecyficzne objawy, czyli takie, które nie są jednoznaczne i nie wskazują jasno na to, że mamy problem właśnie z trzustką. Są po prostu podobne do  objawów wielu innych możliwych chorób układu pokarmowego. Dlatego tak ważna jest możliwie szybka konsultacja gastrologiczna, wnikliwy wywiad lekarski, wykluczenie innych możliwych chorób oraz pogłębiona diagnostyka w kierunku dysfunkcji trzustki. Najczęstszymi chorobami trzustki są: przewlekłe zapalenie trzustki, ostre zapalenie trzustki i rak trzustki, którego boimy się najbardziej, ze względu na niesprzyjające rokowania dla pacjenta i niewielkie możliwości skutecznego leczenia. Objawami, które powinny nas zaniepokoić i skłonić do wizyty lekarskiej są bóle brzucha. Często są one niespecyficzne, dlatego gdy mamy przewlekły, nawracający ból w nadbrzuszu, promieniujący do pleców, występujący po posiłku, warto zgłosić się do gastroenterologa, który przeprowadzi wywiad i zleci odpowiednie badania. Innymi objawami, które powinny wzbudzić naszą czujność i mogą być potencjalnie związane z trzustką to biegunki tłuszczowe (ślady tłuszczu widoczne w wypróżnieniach), postępująca utrata masy ciała o niejasnej przyczynie.

Leczenie chorób trzustki

Leczenie jest zależne od rodzaju choroby i jej etiologii. Ostre zapalenie trzustki to potencjalnie choroba zagrażająca zdrowiu lub życiu, dlatego pacjent ze zdiagnozowanym ostrym zapaleniem trzustki powinien być hospitalizowany. Po opuszczeniu szpitala, Pacjent powinien być pod stałą opieką gastroenterologa. Natomiast w bardzo wielu przypadkach, osoby po przebytym ostrym zapaleniu trzustki mogą wrócić do normalnego trybu życia i pracy. Warto wspomnieć o przewlekłym zapaleniu trzustki, w przebiegu którego należy monitorować funkcję trzustki w kierunku produkcji enzymów trzustkowych, ryzyka rozwoju cukrzycy i raka trzustki. Dużo poważniejszą chorobą jest rak trzustki. Wszyscy boimy się go właściwie najbardziej. W tym przypadku najważniejsza jest profilaktyka, czyli wykonywanie cyklicznych badań obrazowych, np. USG, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny. Dotyczy to szczególnie osób, które wiedzą, że w ich rodzinie nowotwory trzustki występowały, bo wtedy ryzyko zachorowania jest potencjalnie wyższe i należy profilaktykę wdrożyć bardzo wcześnie. Cykliczne badania profilaktyczne pozwolą zobaczyć, czy w wyglądzie trzustki nie pojawia się nic niepokojącego. Leczenie nowotworu trzustki następuje po specjalistycznej i pogłębionej diagnostyce, która pokaże lokalizację, wielkość i typ zmian, określi czy jest to nowotwór złośliwy czy nie, bo nie każdy nowotwór jest rakiem i należy o tym pamiętać. Istnieje kilka rodzajów zmian w trzustce, takich jak na przykład torbiele trzustki, które często, nie wymagają leczenia, a tylko obserwacji i badań kontrolnych, które pozwolą stwierdzić, że pozostają bez zmian.

Czy istnieją domowe sposoby na ból trzustki?

Jeśli objawy (najczęściej mówimy tu o bólu brzucha) ustępują po „domowym” leczeniu i są jednorazowe, epizodyczne, świadczy to o tym, że nie są objawem poważnej choroby, a np. klasyczną niestrawnością. Mówiąc o „domowym leczeniu”, mam na myśli najczęściej polecane sposoby naszych mam i babć na ból brzucha czy niestrawność, a nie leki, które można zakupić w aptece bez recepty. Coraz częściej reklamowane są produkty zawierające w swoim składzie enzymy trawienne, które mają na celu „wspomóc” naszą trzustkę. Niestety, takie preparaty nie mają szczególnego działania wspomagającego trzustkę. Jeśli ktoś ma rozpoznane przywykłe zapalanie trzustki ze stwierdzoną niewydolnością egzokrynną trzustki i wymaga suplementacji enzymami trzustkowymi, to z pewnością powinien przepisać je gastroenterolog i są to leki dostępne jedynie na receptę.

Kiedy udać się do lekarza?

Zawsze, kiedy coś nas niepokoi, mamy niespecyficzne dolegliwości, które utrzymują się przez dłuższy czas np. bóle brzucha, utrata masy ciała, choć niekoniecznie się odchudzamy, niestandardowe wypróżnienia, nietypowy wygląd stolca. Wtedy jak najbardziej należy udać się do lekarza , w pierwszej kolejności oczywiście internisty, a docelowo - gastroenterologa.