Stulejka: co to jest i jak się ją leczy?

Stulejka to schorzenie, które polega na braku możliwości odprowadzenia napletka do rowka zażołędnego. Fizjologiczna stulejka, występująca u nowo narodzonych chłopców, mija samoistnie. Może wymagać leczenia, jeśli nie ustąpi do określonego wieku. Leczenie stulejki jest zachowawcze lub jeśli brak efektów – chirurgiczne. Jak wygląda stulejka, jak ją rozpoznać i leczyć – na te pytania odpowiadamy w poniższym artykule.

Napletek to część anatomiczna penisa, która pełni ważną rolę, chroniąc unerwioną żołądź przed uszkodzeniami mechanicznymi i nadmiernym wysuszeniem. Odpowiada także za ochronę immunologiczną.

Napletek zbudowany jest z blaszki wewnętrznej, znajdującej się od strony żołędzi prącia, oraz blaszki zewnętrznej. Podczas wzwodu napletek odsłania żołądź. Poniżej ujścia cewki moczowej znajduje się wędzidełko, łączące żołądź z blaszką wewnętrzną napletka.

W prawidłowych warunkach napletek bez oporu i dolegliwości zsuwa się z żołędzi do rowka zażołędnego.

Stulejka – co to

O stulejce mówimy wtedy, gdy nie ma możliwości odprowadzenia napletka do rowka zażołędnego, co jest spowodowane jego zbyt wąskim otworem lub przyleganiem do żołędzi penisa. 

U większości chłopców po urodzeniu występuje stulejka, która jest zjawiskiem fizjologicznym i wynika z naturalnego zlepu występującego pomiędzy napletkiem a żołędzią. Z czasem, w trakcie wzrostu prącia, okresowe wzwody, kumulująca się pod napletkiem wydzielina (mastka) oraz „balonik” powstający podczas oddawania moczu (wynikający z wąskiego ujścia napletka), powodują stopniowe oddzielanie napletka od żołędzi. Jest to proces trwający kilka lat, którego nie należy przyspieszać. Napletek u chłopców można jedynie bardzo ostrożnie odciągać podczas kąpieli, a po umyciu ponownie nasuwać na żołądź. Nie należy odciągać napletka na siłę, ponieważ może to prowadzić do mikrourazów, powodujących blizny, dodatkowo usztywniające napletek. W ten sposób może powstać stulejka jatrogenna. 

Fizjologiczna stulejka u dziecka, powinna być odprowadzalna najpóźniej do czasu osiągnięcia dojrzałości. Jeżeli powoduje problemy, na przykład z oddawaniem moczu, to wymaga natychmiastowej interwencji.

Gdy rodzice podejrzewają stulejkę u dziecka, zwykle udają się do lekarza rodzinnego, który kieruje ich do specjalisty. Leczeniem stulejki zajmuje się urolog. 

Przyczyny stulejki

Stulejka u dorosłego to stulejka nabyta może ona wystąpić także w wieku starczym. Do jej powstania przyczyniają się złe nawyki higieniczne, przebyte stany zapalne cewki moczowej, żołędzi i napletka, urazy, a także powikłania cukrzycowe.

Przyczyną stulejki może być także skrócenie wędzidełka napletka, czego objawem jest przytrzymywanie fałdu skórnego w przedniej części żołędzi. Do stulejki może prowadzić występowanie pierścienia napletka powstającego w wyniku włóknienia przedniej części wewnętrznej powierzchni fałdu skórnego. 

Gdy podejrzewana jest stulejka – jak wygląda i jak ją rozpoznać? Aby rozpoznać stulejkę, lekarz wykonuje badanie fizykalne, które polega na delikatnym odprowadzeniu napletka. W prawidłowym stanie podczas przesuwania skóry poniżej wierzchołka napletka może pojawić się zwężenie. Gdy pojawia się bielejący stożkowaty pierścień, oznacza to występowanie stulejki patologicznej. Gdy fałd skóry jest obrzęknięty i zarumieniony, wskazuje to na stan zapalny. 

Najczęściej mówi się o stulejce całkowitej i częściowej. Stulejka całkowita stwierdzana jest wtedy, gdy zwężenie napletka uniemożliwia jego ściąganie, zarówno we wzwodzie, jak i w stanie spoczynku. Natomiast stulejka częściowa dotyczy sytuacji, gdy ściągnięcie napletka jest utrudnione, ale jest możliwe. O stulejce mówimy także wtedy, gdy napletek udaje się odprowadzić do rowka zażołędnego, ale podczas erekcji odczuwany jest ból oraz ucisk.

Stulejka – leczenie

Stulejka nie jest chorobą stanowiącą zagrożenie dla zdrowia, ale powoduje bolesność współżycia lub nawet uniemożliwia współżycie, nie pozwala na utrzymanie prawidłowej higieny intymnej, może być także źródłem problemów psychologicznych.

Jak wygląda leczenie stulejki? W przypadku stulejki fizjologicznej pierwszym etapem jest nauczenie dziecka, w jaki sposób należy prawidłowo dbać o higienę napletka. Obejmuje to mycie napletka ciepłą wodą z delikatnym mydłem z próbą delikatnego odprowadzania fałdu skórnego podczas kąpieli i mikcji.

W niektórych przypadkach zalecane jest stosowanie maści z glikokortykosteroidami, na przykład hydrokortyzonem, dwa razy dziennie przez 20-30 dni, co przyspiesza odklejenie się napletka. Jest to leczenie skuteczne w ponad 90 procentach przypadków i nie powoduje skutków ubocznych, na przykład w postaci podniesienia poziomu kortyzolu we krwi.

Stosuje się także leczenie chirurgiczne. Gdy występuje patologiczna stulejka zabieg chirurgiczny, którzy warto rozważyć, to obrzezanie. Jest on zalecany szczególnie w przypadkach, gdy występują nawracające zakażenia układu moczowego, a także w przypadku zapalenia żołędzi i napletka i niekiedy u dzieci z nieprawidłowościami w układzie moczowym. 

Obrzezanie to całkowite usunięcie napletka. Podczas zabiegu można także zachować napletek i dokonać jego plastyki. Wówczas nacina się część grzbietową napletka lub usuwa tylko jego część i podcina wędzidełko. W razie potrzeby można wykonać plastykę kanału napletka. 

Operacyjny zabieg na stulejkę, ze wskazań opisywanych powyżej, u dzieci najczęściej jest wykonywany po ukończeniu 7 lat.

Jest to bezpieczny zabieg, wykonywany w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym, rzadko pojawiają się po nim powikłania takie jak krwawienie, infekcje czy urazy prącia. Odległe powikłania zabiegu to niekompletne obrzezanie, usunięcie zbyt dużej ilości napletka, zwężenie cewki moczowej, stulejka czy uraz skórny, dlatego zabieg ten nie jest zalecany, gdy nie występują wskazania medyczne.

Usunięcie napletka wykonywane u dorosłych mężczyzn nie wpływa negatywnie na sprawność seksualną, nie występują po jego wykonaniu zaburzenia erekcji. Nie upośledza też doznań seksualnych, a nawet powoduje ich poprawę. Nie bez znaczenia jest pozytywny wpływ zabiegu na pewność siebie pacjenta. 

Czy stulejka jest groźna?

Czy stulejka może być niebezpieczna? Nieleczona stulejka nabyta może prowadzić do powikłań, takich jak załupek, który powstaje na skutek braku możliwości cofnięcia odprowadzonego napletka. Występuje wtedy silny ból prącia, niedokrwienie żołędzi, niekiedy również dyzuria (trudności w oddawaniu moczu) lub krwiomocz.

W rzadkich przypadkach załupek może doprowadzić do zadzierzgnięcia prącia i martwicy. Leczenie tej komplikacji polega na chirurgicznym uwolnieniu napletka.
 
 
Źródła: 
Raban M., Żak A., Litak J., et. al, Stulejka – jeszcze fizjologia czy już patologia?, Journal of Education, Health and Sport, 2017, 7 (7), 605-613
Sielużycka A., Czerwionka-Szaflarska M., Wybrane wady rozwojowe narządów płciowych u dzieci, Pediatria Polska, 2012, 87 (1), 65-71
Szyndrowski A.P., Stulejka – trudny męski problem, Wydawnictwo Apis, 2005