Szczepienia dla uchodźców z Ukrainy

Wojna w Ukrainie zepchnęła inne bieżące tematy na dalszy plan. Niestety, lekarze alarmują, że pandemia COVID-19 wciąż trwa. Choć w tym momencie wiele obostrzeń nie jest już konieczne, to nadal musimy pamiętać o zachowaniu zasad higieny i, co niezwykle ważne, profilaktyce w postaci szczepień. To powinien być priorytet, nie tylko w kontekście SARS-Cov2, ale innych chorób zakaźnych również. Z uwagi na inną organizację systemu opieki zdrowotnej i uwarunkowania gospodarcze realizacja programu szczepień ochronnych na Ukrainie i zakres tego programu szczególnie u dzieci odbiegały od standardów przyjętych w Polsce. Stąd też potrzeba, aby naszym gościom umożliwić szybkie i skuteczne wyrównanie tych różnic.

Szczepienia wymieniane są wśród najważniejszych zdobyczy współczesnej medycyny, niewątpliwie ratują życie i chronią przed powikłaniami związanymi z niebezpiecznymi chorobami zakaźnymi. Szacuje się, że w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat zaszczepiono miliony dzieci przeciw chorobom wieku dziecięcego, takim jak odra, gruźlica, polio, błonica, krztusiec czy pneumokokowe zapalenie płuc. Uratowano w ten sposób miliony dzieci i dorosłych przed poważnymi chorobami. Dzięki szczepieniom udało się całkowicie wyeliminować ospę prawdziwą.

Szczepienia na COVID-19

Teren Ukrainy opuściło już bardzo dużo osób. Blisko dwa miliony z nich znalazło nowy, stały lub tymczasowy dom w Polsce. W artykule [link] wspominaliśmy już, że osoby przybywające do Polski w wyniku konfliktu w Ukrainie mogą korzystać z opieki medycznej na takich samych zasadach jak Polacy. Dotyczy to Podstawowej Opieki Zdrowotnej, opieki specjalistów, pobytu w szpitalach. Ministerstwo Zdrowia apeluje, by osoby, które przyjechały do Polski priorytetowo zaszczepiły się na COVID-19.
Każdy, kto przebywa w Polsce powyżej 3 miesięcy, powinien przyjąć szczepienia ochronne ujęte w Programie Szczepień Ochronnych jako obowiązkowe dla obywateli Polski. Osoby przebywające w naszym kraju krócej, mogą przyjąć te szczepienia dobrowolnie. To szczególnie ważne, ponieważ opieka zdrowotna w Ukrainie jest inaczej zorganizowana, a popularność szczepień jest zdecydowanie niższa. Przed wybuchem wojny Ukraina miała jeden z najniższych w Europie wskaźników wyszczepienia przeciw COVID-19 – około 34,5 proc. populacji.
Szczepienie na COVID-19 jest łatwo dostępne. Wystarczy zgłosić się z dokumentem tożsamości do lekarza POZ, który wystawi skierowanie na szczepienie. Brak numeru PESEL nie stanowi przeszkody w procedurze szczepienia.
Lekarz podczas wizyty sprawdzi posiadaną dokumentację szczepień. W przypadku osoby dorosłej, która posiada dokumentację o zaszczepieniu na Ukrainie w niepełnym schemacie szczepionką dopuszczoną w Polsce – indywidualnie wyznaczy dalsze postępowanie dobierając odpowiednią szczepionkę oraz liczbę dawek. Ministerstwo Zdrowia zaleca, że w razie braku dokumentacji bezpieczniejszym wyborem jest traktowanie osoby jakby była niezaszczepiona i powtórzenie szczepień.
A jak jest w przypadku dzieci? Osoby w wieku 12-17 lat, które nie mają dokumentacji szczepień, będą traktowane jak osoby niezaszczepione i powinny zrealizować szczepienie zgodnie ze wskazaniami i schematem szczepień realizowanym w Polsce. Jeżeli mają dokumentację niezakończonego schematu szczepienia Comirnaty (Pfizer-BioNTech), powinny kontynuować szczepienia zgodnie ze schematem szczepień młodzieży realizowanym w Polsce.
W przypadku dzieci w wieku 5-11 lat szczepienia będą realizowane zgodnie ze wskazaniami i schematem szczepień realizowanym dla tej grupy wieku w Polsce.

Skierowanie na szczepienie

Aby otrzymać skierowanie na szczepienie, trzeba zgłosić się do lekarza POZ. Podczas wizyty, lekarz wystawia skierowanie na szczepienie za pośrednictwem aplikacji gabinet.gov.pl. W przypadku braku numeru PESEL można wprowadzić inny numer dokumentu potwierdzającego tożsamość pacjenta.
Po wystawieniu skierowania, trzeba zapisać się na szczepienie. Można to zrobić za pośrednictwem infolinii 989, lub bezpośrednio w wybranym punkcie szczepień. Wszystkich punktów szczepień jest w całej Polsce ponad 9000, są zlokalizowane w przychodniach, aptekach oraz innych wyznaczonych miejscach. Dokładną lokalizację można sprawdzić na mapie - klik.

Warto!

Polskie Towarzystwo Zdrowia Publicznego przygotowało zestaw ulotek informacyjnych w celu zachęcenia do szczepienia przeciw COVID-19 w Polsce. Ulotki są dostępne w języku polskim i ukraińskim, mogą być rozprowadzane wśród uchodźców z Ukrainy. To bardzo ważne, by osoby przyjeżdżające do Polski zachęcać do szczepień.
 

Szczepienia na inne choroby zakaźne

Niezbędne jest uzupełnienie szczepień również na inne choroby zakaźne. W 2021 roku ukraińskie Centrum Zdrowia Publicznego podało, że przeciw chorobie Heinego-Medina (polio) zaszczepiono jedynie 38 proc. dzieci w wieku 6 lat. Natomiast preparat przeciw błonicy i tężcowi przejęło niespełna 32 proc. sześciolatków. W Polsce ten odsetek oscyluje w okolicy 80 proc. Osiągnięcie odporności zbiorowej w społeczeństwie w zależności od choroby wymaga jednak osiągnięcie poziomu wyszczepienia rzędu 72-95 proc.
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH–PIB podaje, że „stan zaszczepienia dzieci w Ukrainie jest zróżnicowany w zależności od grupy wiekowej i regionu kraju, waha się od ok. 60 proc. do 99 proc.”. Różnice są też widoczne w zależności od wielkości miasta zamieszkania, najniższy odsetek zaczepionych był na wsiach. Niski odsetek zaszczepionych osób to pokłosie wielu wydarzeń, między innymi niepełnej dostępności tych szczepień. Ukraińcy obawiają się również, że szczepionki są niskiej jakości. Planowano poprawić te statystyki i 1 lutego tego roku rozpoczęto w Ukrainie kampanię szczepień, jednak przerwała ją wojna .

Szczepienia dzieci – kalendarz szczepień

Dzieci do 19 roku życia powinny właściwie od samego przyjazdu do Polski poddać się szczepieniem przeciwko chorobom zakaźnym. Kalendarz szczepień w Polsce nieznacznie różni się od tego obowiązującego w Ukrainie. Lekarz przyjmujący i kwalifikujący do szczepienia, ustala Indywidualny Kalendarz Szczepień (IKSz), z wykorzystaniem szczepionek udostępnianych przez stacje sanitarno-epidemiologiczne na dotychczasowych zasadach.
W przypadku braku szczepień u dziecka, rodzice lub opiekunowie powinni być zachęcani do poddania dziecka szczepieniom ochronnym zgodnie z PSO na 2022 r.

Resort Zdrowia opracował listę najbardziej priorytetowych szczepień dla dzieci i młodzieży:

• szczepienie przeciw odrze szczepionką MMR (przeciw odrze, śwince i różyczce) w grupie najmłodszych dzieci w drugim roku życia,
• szczepienia przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis zgodnie z wiekiem,
• wirusowemu zapaleniu wątroby typu B zgodnie z wiekiem,
• szczepienie przeciw COVID-19 (poza PSO).

Podobnie jak w przypadku szczepień przeciw COVID-19, w sytuacji braku dokumentacji medycznej szczepień należy traktować dziecko jako nieszczepione i zalecić wykonanie określonych szczepień. 

Szczepienie w enel-med

Centrum Medyczne ENEL-MED S.A. realizuje Narodowy Program Szczepień przeciw COVID-19. Szczepienia wykonujemy w wybranych oddziałach enel-med na terenie Warszawy, Gdańska, Gdyni, Łodzi, Krakowa, Katowic, Poznania, Sochaczewa oraz Wrocławia.
We wszystkich placówkach, w których dostępna jest Podstawowa Opieka Zdrowotna, można wykonać szczepienia obowiązkowe, w tym szczepienia dla dzieci, zgodnie z kalendarzem szczepień - za darmo.

Źródła:

https://www.gov.pl/web/zdrowie/uzupelnienie-komunikatu-z-dnia-4-marca-2022-r-w-sprawie-realizacji-szczepien-ochronnych-u-dzieci-ktore-przekroczyly-granice-rzeczypospolitej-polskiej-z-ukraina-w-zwiazku-z-konfliktem-zbrojnym-na-terytorium-tego-panstwa-o-wytyczne-dotyczace-sposobu-realizacji-szczepien-u-dzieci-na-podstawie-programu-szczepien-ochronnych-pso-na-2022-rok
https://nil.org.pl/dzialalnosc/pomoc-dla-ukrainy/5966-ulotki-informacyjne-dla-osob-zainteresowanych-szczepieniami-w-polsce
https://www.gov.pl/web/zdrowie/komunikat-w-sprawie-doprecyzowania-schematow-szczepien-przeciwko-covid-19-dla-osob-z-ukrainy
https://polskatimes.pl/te-choroby-moga-wrocic-do-polski-wraz-z-uchodzcami-szczepienia-dla-przyjezdnych-to-obecnie-priorytet/ar/c14-16081911
https://pulsmedycyny.pl/ptzp-apeluje-do-medykow-o-promowanie-szczepien-przeciw-covid-19-wsrod-uchodzcow-przygotowalo-ulotki-informacyjne-1144039
https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/jak-wyglada-program-szczepien-ochronnych-na-ukrainie/
https://www.rp.pl/ochrona-zdrowia/art35855901-dzieci-z-ukrainy-beda-podlegac-w-polsce-obowiazkowi-szczepien