Zapalenie wyrostka robaczkowego – jakie daje objawy?

Jeszcze nieco ponad sto lat temu zapalenie wyrostka robaczkowego było uznawane za niebezpieczną i śmiertelną chorobę. Dziś stanowi powszechny problem chirurgiczny, który może być bezpiecznie rozwiązany w niemal każdym szpitalu. Dowiedz się czym charakteryzuje się zapalenie wyrostka robaczkowego i jakie są jego najczęstsze objawy.

Zapalenie wyrostka robaczkowego – czym się charakteryzuje?

Wyrostek robaczkowy jest to ślepo zakończony uchyłek kątnicy - początkowej części jelita grubego. Znajduje się zazwyczaj w okolicy prawego dołu biodrowego, jednak występuje wiele odmian anatomicznych jego położenia. Niegdyś był uważany za narząd szczątkowy, jednak badania ostatniego dziesięciolecia udowodniły, że stanowi on ważny element układu odpornościowego człowieka. Zapalenie wyrostka robaczkowego (OZWR, appendictitis) należy do najczęstszych ostrych chorób jamy brzusznej. Może rozwinąć się w każdym wieku, jednak z reguły występuje w drugiej i trzeciej dekadzie życia. By doszło do zapalenia, światło wyrostka musi ulec zamknięciu. Przyczyną tego może być kamień kałowy, który niefortunnie znalazł się w okolicy ujścia wyrostka, miejscowy rozrost tkanki chłonnej, inwazja pasożytnicza lub (bardzo rzadko) nowotwór. Zatkanie wyrostka skutkuje zmniejszonym jego ukrwieniem, co doprowadza do martwicy jego ściany i rozwoju infekcji bakteryjnej. Następstwem tego mogą być następujące typy zapalenia:

• Ostre proste zapalenie wyrostka robaczkowego
• Zapalenie ropowicze
• Zapalenie zgorzelinowe
• Perforacja wyrostka- prowadzi do rozwoju powikłań OZWR: ropnia, nacieku okołowyrostkowego lub zapalenia otrzewnej

Zapalenie wyrostka – objawy

Mając do czynienia z zapaleniem wyrostka w typowej lokalizacji, pierwszym objawem OZWR jest zazwyczaj pojawienie się bólu, z reguły na początku dość słabego, rozlanego bólu w okolicy pępka. Ból ten ma tendencje do nasilania się i przemieszczania w kierunku prawego dołu biodrowego. Kolejnym objawem są wymioty, które co charakterystyczne, pojawiają się dopiero po wystąpieniu bólu brzucha. Może również występować utrata apetytu, mdłości oraz zatrzymanie gazów i stolca. Podczas badania, lekarz stwierdza lekko podwyższoną temperaturę ciała (do 38°C) i przyspieszenie pracy serca. Występuje też tzw. bolesność uciskowa w punkcie McBurneya - przy próbie ucisku w okolicy prawego dołu biodrowego, pacjent skarży się na ostry ból. Zaznaczone jest również wzmożone napięcie mięśni brzucha. W badaniach laboratoryjnych obecna jest zwiększona ilość białych krwinek.

Wyrostek robaczkowy – objawy nietypowe

Poza wyżej wymienionymi, typowymi objawami zapalenia wyrostka robaczkowego, może wystąpić szereg niespecyficznych dolegliwości, początkowo nakierowujących lekarza na zupełnie inny rodzaj schorzenia. Ból może być obecny w zasadzie w każdej części jamy brzusznej, wskutek różnych odmian anatomicznych lokalizacji wyrostka. Dolegliwości mogą schodzić aż do poziomu miednicy (mylnie naśladując np. zapalenie jajnika), jednak mogą być obecne nawet w okolicy podżebrza.

Inne nietypowe objawy to

• Silne parcie na stolec i mocz- występuje w przypadku umiejscowienia wyrostka w miednicy mniejszej
• Wzdęcia i uczucie ciężkości
• Brak rozlanego bólu, a jedynie niewielka tkliwość uciskowa
• Brak gorączki - u osób starszych, z osłabioną odpornością lub przyjmujących przewlekle sterydy

Wyrostek robaczkowy - rozpoznanie

Podstawą rozpoznania OZWR jest stan kliniczny pacjenta. Nie należy sugerować się samymi badaniami obrazowymi (zmiany w USG lub tomografii komputerowej) oraz laboratoryjnymi (leukocytoza powyżej 10 tys./mm3), jeśli chory nie prezentuje objawów klinicznych nasuwających podejrzenie zapalenia. Badania obrazowe są jednak przydatne do wykluczenia innych stanów patologicznych jamy brzusznej (np. zapalenia jajnika). Również uwidocznienie pogrubionej i obrzękniętej ściany wyrostka w USG lub TK, może naprowadzić lekarza na właściwe rozpoznanie.

Przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego – czym jest?

Nie istnieje coś tak takiego jak przewlekłe zapalenia wyrostka i nie ma możliwości weryfikacji takiego schorzenia. - Objawy, które bywają przez pacjentów przypisywane "przewlekłemu zapalenia wyrostka", nie uzasadniają takiego rozpoznania i są spowodowane innymi schorzeniami - mówi specjalista enel-med lek. Jacek Albiński. - U chorych, którzy mieli usunięty wyrostek z powodu tzw, przewlekłego zapalenia wyrostka, w badaniu histopatologicznym nie znajduje się potwierdzenia - podkreśla lekarz.

Źródła:

1. Wojciech Noszczyk: Chirurgia repetytorium. Warszawa: PZWL, 2009. ISBN 978-83-200-3843-9
2. Andrzej Szczeklik, Piotr Gajewski: Interna Szczeklika 2014. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2014. ISBN 978-83-7430-405-4