Wirus HPV – co trzeba o nim wiedzieć

Wirus HPV jest jednym z najgroźniejszych czynników ryzyka występowania raka szyjki macicy, sromu, prącia i odbytu. Może również powodować powstawanie brodawek, kurzajek i kłykcin kończystych.

Wirus HPV (z ang. human papillomavirus) to powszechnie występujący wirus brodawczaka ludzkiego. Do tej pory odkryto już ponad 100 rodzajów tego wirusa. Niektóre typy wirusa HPV powodują powstawanie łagodnych wypustek skórnych, czyli kurzajek (typ 1 i 2) i kłykcin kończystych (typy 6 i 11). Inne typy wirusa HPV, onkogenne (np. typ 16 i 18), mogą prowadzić do rozwoju raka szyjki macicy, raka sromu, raka prącia i raka odbytu. Niedawno odkryto, że HPV może powodować również raka gardła i krtani, a nawet raka płuc.

Wirus HPV – jak można się zarazić?

Podczas całego swojego życia połowa z nas przebyła zakażenie HPV. Na szczęście nasz układ odpornościowy potrafi skutecznie walczyć z tym wirusem i tylko u osób ze zmniejszoną odpornością dochodzi do przetrwałego zakażenia, mogącego skutkować nieprzyjemnymi objawami i poważnymi konsekwencjami.

Zatem jak można zarazić się HPV? Do zakażenia dochodzi podczas kontaktu ze złuszczonym naskórkiem nosiciela, a ryzyko jest większe, jeśli na skórze są skaleczenia czy obtarcia. Wirus HPV doskonale czuje się w wilgotnym środowisku, dlatego spore ryzyko zakażenia typem wirusa powodującym kurzajki występuje np. na basenie. Najczęściej jednak zakażenie HPV następuje podczas stosunków płciowych i kontaktu ze skórą zewnętrznych narządów płciowych i okolicy odbytu.

W przypadku występowania kłykcin kończystych na zewnętrznych narządach płciowych istnieje też minimalne ryzyko przeniesienia zakażenia poprzez używanie tego samego ręcznika czy bielizny. Sporadycznie może dochodzić także do zakażenia dziecka przez matkę podczas porodu.

Wirus HPV u mężczyzn i kobiet – wykrywanie

Zakażenia przetrwałe HPV w obrębie narządów płciowych – zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn – mogą prowadzić do rozwoju nowotworów. Niestety, jeśli chodzi o wirus HPV, objawy w początkowej fazie mogą być właściwie niezauważalne. Dlatego u kobiet bardzo ważnym badaniem, które pozwala wykryć ewentualne nieprawidłowości, jest badanie cytologiczne wymazu z szyjki macicy. Trzeba je robić regularnie, najlepiej raz do roku. Dzięki cytologii można stwierdzić nieprawidłowości w komórkach nabłonka – zarówno te świadczące o już istniejącym nowotworze, jak i te, które dopiero wskazują na możliwość jego rozwoju. Skórne objawy HPV innych typów, wywołujące np. kurzajki czy kłykciny, można wykryć w zasadzie od razu.

Wirus HPV – leczenie i profilaktyka

W takim razie jak leczyć HPV? Czy można się pozbyć wirusa HPV z organizmu? Niestety wciąż nie ma leku, który by na to pozwolił. Możliwe jest jedynie leczenie HPV pod kątem zmian, które wywołał.

By zmniejszyć ryzyko rozwoju nowotworu szyjki macicy i prącia, można się także zaszczepić przeciwko wirusowi HPV. Pamiętajmy, że zagraża on także panom! HPV u mężczyzn może wywołać raka prącia i odbytnicy. Dlatego, gdy jedna osoba ma objawy zakażenia, to diagnostyce powinno się poddać oboje partnerów.

Polska ma jeden z najwyższych współczynników zachorowalności i śmiertelności z powodu raka szyjki macicy w Europie. Jednak dzięki regularnym badaniom cytologicznym, konsultacji z lekarzem wszystkich podejrzanych objawów świadczących o infekcji lub zakażeniu oraz szczepieniom przeciwko wirusowi HPV możemy uchronić się przed najgorszą konsekwencją zakażenia – czyli nowotworem.