Szkarlatyna – objawy i powikłania

Szkarlatyna, czyli płonica, jest ostrą chorobą zakaźną obejmującą cały organizm. Wbrew powszechnym opiniom występuje dość często u dzieci. Jakie są objawy szkarlatyny i jak można się nią zarazić?

Rocznie notuje się w Polsce ok. 15 tys. zachorowań na szkarlatynę. Wywołują ją bakterie zwane paciorkowcami, wytwarzające toksynę bakteryjną. Te same bakterie powodują wiele innych chorób, m.in. zapalenie migdałków i gardła. Objawy szkarlatyny są 
często wynikiem paciorkowcowego zapalenia skóry (np. liszajca) lub tkanki podskórnej.

Jak można zarazić się szkarlatyną?

Okres wylęgania się choroby jest dość krótki, trwa ok. 1–5 dni, a źródłem zakażenia jest angina lub płonica u innych osób. Szkarlatyną można się zarazić różnymi drogami, przede wszystkim drogą kropelkową, ale także przez dotyk przedmiotów lub naczyń i pokarmów zakażonych przez chorego.

Jakie są objawy szkarlatyny?

Najczęstsze objawy szkarlatyny to gorączka, ból gardła i charakterystyczna wysypka, aczkolwiek wystąpienie i nasilenie wysypki zależy od wrażliwości dziecka na toksynę wytwarzaną przez bakterie. Choroba może mieć różny przebieg – od bardzo łagodnego do ciężkiego. Zwykle zaczyna się dość nagle. 

Szkarlatyna u dzieci – objawy:

• gorączka
• ból gardła
• ból mięśni
• ból brzucha
• nudności i wymioty

Wysypka przy szkarlatynie

W drugiej dobie choroby często pojawia się charakterystyczna, drobna, różowa wysypka, która przypomina ślady po uderzeniu ostrą szczoteczką. Lokalizuje się ją na:

• twarzy (oprócz trójkąta pomiędzy fałdami nosowymi i brodą dziecka), 
• tułowiu, najczęściej w zgięciach i fałdach skóry (pod pachami, w pachwinach, na pośladkach),
• dłoniach i stopach. 

Jak wygląda szkarlatyna?

Zmiany znikają po kilkunastu godzinach lub w ciągu kilku dni. Skóra dziecka może być sucha i szorstka w dotyku i po pewnym czasie zaczyna się łuszczyć. Najpierw złuszcza się na twarzy (po ok. tygodniu od wystąpienia wysypki), następnie na tułowiu (po ok. 2 tygodniach). Najpóźniej łuszczy się skóra dłoni i stóp. Bardzo charakterystycznym objawem szkarlatyny jest również wygląd gardła i jamy ustnej, który zresztą dał początek nazwom tej choroby (szkarlatyna, płonica). Gardło jest mocno czerwone, szkarłatne, wręcz „płonące”, a język po ustąpieniu początkowego białawego nalotu, staje się również intensywnie czerwony (tzw. język malinowy) i nieco powiększony. Węzły chłonne szyi zwykle są powiększone.