Jakich leków nie zażywać przed szczepieniem na COVID-19 i po nim?

Koronawirus

Niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą ograniczać reakcję immunologiczną organizmu, która pojawia się po przyjęciu szczepionki, także szczepionki przeciw COVID-19. Może się z tym wiązać osłabienie jej działania. Dlatego nie zaleca się stosowania tych leków, zarówno przed jak i po przyjęciu szczepionki.

lek. Zbigniew Chwiałkowski
specjalista medycyny rodzinnej

Szczepionki przeciw COVID-19 działają podobnie jak szczepionki przeciwko innym chorobom zakaźnym i mają za zadanie pobudzenie układu odpornościowego i uaktywnienie go w kierunku walki z wirusem SARS-CoV-2.  Zawierają one fragment materiału genetycznego wirusa. Dzięki przyjęciu szczepionki organizm wytwarza przeciwciała atakujące wirusa. Szczepionka pomaga więc budować odporność na chorobę i w rezultacie uniknąć jej ciężkiego przebiegu oraz ewentualnej śmierci w jej wyniku. 

Przeciwko chorobie COVID-19 powstało kilka szczepionek. W krajach Unii Europejskiej zarejestrowane są cztery takie preparaty.

Szczepionki typu mRNA zawierają informację genetyczną w postaci fragmentu kwasu rybonukleinowego wirusa SARS-CoV-1 (mRNA), dzięki której komórki organizmu wytwarzają białka S unikalne dla wirusa SARS-CoV-2. W wyniku jej podania pojawia się odpowiedź układu immunologicznego i następuje produkcja przeciwciał, niezbędnych w walce z wirusem, w przypadku, gdy nastąpi zakażenie.  Do takich szczepionek należą szczepionki firm Pfizer/BionTech oraz Moderna.

Natomiast szczepionki wektorowe zawierają osłabioną wersję adenowirusa, wyposażonego w kod genetyczny wirusa SARS-CoV-2. Jego obecność wywołuje odpowiedź układu immunologicznego. Do tego typu szczepionek zaliczane są szczepionki firm: AstraZeneca i Johnson@Johnson.

Czy szczepionka na COVID-19 może reagować z przyjmowanymi lekami 

Każdy produkt leczniczy dopuszczony do użytku w Unii Europejskiej musi posiadać dokument zwany Charakterystyką Produktu Leczniczego. Jest on dołączany do wniosku o rejestrację leku w krajach unijnych, a po wydaniu decyzji o dopuszczeniu go do obrotu, staje się informacją publiczną. Dokument ten zawiera między innymi informacje na temat składu produktu, wskazań i przeciwwskazań dotyczących jego przyjmowania, a także interakcji z innymi produktami leczniczymi.

W Charakterystykach Produktu Leczniczego, dotyczących poszczególnych szczepionek, czyli Comirnaty firmy Pfizer i BionTech, Vaccine Moderna, Vaxzevria firmy Astra Zeneca oraz Janssen firmy Johnson@Johnson zawarto informacje, z których wynika, że w przypadku tych produktów nie przeprowadzono badań dotyczących interakcji z innymi substancjami. Czytamy tam, że “nie były dotychczas prowadzone badania dotyczące jednoczesnego podawania tych produktów z innymi szczepionkami”. 

Jedynie w Charakterystyce Produktu Leczniczego szczepionki Vaccine Moderna podano, że może ona wpływać na działanie innych leków, a inne leki mogą wpływać na działanie COVID-19 Vaccine Moderna. Dokument ten nie zawiera informacji, jakie to mogą być leki.

Jednak eksperci wskazują, że na skuteczność szczepionek mogą negatywnie wpływać niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz niektóre leki przeciwbólowe. Ich działanie może polegać na tym, że organizm będzie produkował mniej przeciwciał przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 i tym samym reakcja organizmu na szczepionkę będzie osłabiona.

W związku z tym niezalecane jest przyjmowanie przed szczepieniem przeciw COVID-19 oraz bezpośrednie po nim preparatów zawierających ibuprofen, takich jak Nurofen, Ibum, Ibuprom czy Ibuprex, a także zawierających kwas acetylosalicylowy, który jest składnikiem wielu leków, na przykład Aspiryny, czy naproksen.

Takie zalecenia przekazał między innymi prezes Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku profesor Robert Flisiak w informacji przekazanej Polskiej Agencji Prasowej.

Jakie leki można przyjmować przed szczepionką i po niej

Osoby, które planują zaszczepienie się, mogą natomiast normalnie przyjmować wszystkie leki, które na co dzień zażywają z powodu posiadanych chorób przewlekłych. Można takie leki przyjmować także po szczepieniu. 

Natomiast gdy po podaniu szczepionki wystąpią działania niepożądane, takie jak ból w miejscu iniekcji, ból głowy, bóle mięśni, dreszcze, lekka gorączka czy zmęczenie, zalecane jest przyjmowanie leków zawierających paracetamol, takich jak na przykład Apap. Działają one przeciwbólowo i przeciwgorączkowo i łagodzą objawy, które mogą się pojawić po szczepieniu. Najczęściej zalecana jest jedna tabletka lub dwie, w zależności od stopnia nasilenia objawów.

Przyjmowanie których leków trzeba skonsultować z lekarzem przed szczepionką?

Każdy, kto zgłasza się na szczepienie przeciw COVID-19, wypełnia specjalny kwestionariusz i odbywa konsultację lekarską kwalifikującą do szczepienia. Podczas konsultacji lekarz pyta między innymi o aktualnie stosowane leki, a także o przyjęte w ostatnim czasie szczepionki.  Trzeba wówczas poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach. Gdy przyjmujemy na stałe określone leki, najlepiej zabrać ze sobą ich spis. 

Zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Zdrowia, nie zaleca się wykonywania szczepienia w trakcie leczenia immunosupresyjnego. Jest to uzasadnione tym, że na grupie pacjentów stosujących taką terapię nie prowadzono badań klinicznych dotyczących szczepionek przeciw COVID-19.  Leczenie immunosupresyjne ma na celu osłabienie układu odpornościowego i stosowane jest w przypadku alergii, w chorobach autoimmunologicznych, albo po to, aby organizm nie odrzucił przeszczepu.

Z artykułu opublikowanego na portalu medycznym medRxiv, omawiającego przeprowadzone w USA badania, wynika, że u osób, które stosowały leki immunosupresyjne, stwierdzono trzykrotnie niższy poziom przeciwciał niż u pacjentów z grupy porównawczej.

Układ odpornościowy może być także osłabiony w wyniku choroby, na przykład zakażenia wirusem HIV, co może mieć istotne znaczenie dla działania szczepionki.

Istotna jest także informacja dotycząca problemów z krzepnięciem krwi lub przyjmowania leków przeciwzakrzepowych, ponieważ w takim przypadku istnieje niewielkie ryzyko wystąpienia krwawienia i zasinienia w miejscu iniekcji.  Osoby wykonujące szczepienie muszą na to zwrócić uwagę, jednak nie powoduje to negatywnych skutków zdrowotnych.

Nie ma natomiast przeciwwskazań dotyczących szczepienia u pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia krwi, na przykład chorujących na hemofilię, jeżeli regularnie przyjmują oni leki i ich stan jest stabilny.

Ostatecznie to lekarz kwalifikuje pacjenta do szczepienia i robi to na podstawie indywidualnej oceny jego stanu zdrowia.  Zapoznaje się także z listą przyjmowanych przez niego leków i decyduje, czy nie stanowią one przeciwskazania do podania szczepionki przeciw COVID-19.  

 

Źródła: 
Zalecenia dotyczące szczepień przeciw COVID-19 zawarte na stronie Ministerstwa Zdrowia – zdrowie.gov.pl/web/szczepimysie
Comirnaty – charakterystyka produktu leczniczego
Moderna – charakterystyka produktu leczniczego
AstraZeneca – charakterystyka produktu leczniczego
Vaccine Janssen – charakterystyka produktu leczniczego
Comirnaty – ulotka dla pacjenta
Moderna – ulotka dla pacjenta
AstraZeneca – ulotka dla pacjenta
Vaccine Janssen – ulotka dla pacjenta
https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.04.05.21254656v2.full.pdf+html
 

Artykuły powiązane

Koronawirus

Koronawirus a udar - dlaczego zagrożenie wzrasta?

Udar mózgu należy w Europie do najczęstszych przyczyn zgonów i trwałej niepełnosprawności u osób po 40. roku życia. Dowiedz się, dlaczego w przebiegu COVID-19 może dojść do udaru mózgu, a także jak go rozpoznać i co zrobić w przypadku podejrzenia udaru.

Koronawirus

Koronawirus a płuca - jak choroba wpływa na ten organ?

Jak koronawirus wpływa na komórki nabłonka płuc? Czy zmiany powstałe w przebiegu COVID-19 są odwracalne? Dlaczego stosowanie się do zaleceń może uratować życie? Dowiedz się jakie jest jedno z najpoważniejszych powikłań przebycia zakażenia wirusem SARS-CoV-2 i czy można mu zapobiec.

Koronawirus

Koronawirus (SARS-CoV-2)

Na najważniejsze pytania o koronawirus SARS-CoV-2 odpowiada specjalista chorób zakażnych dr n. med. Wojciech Basiak. Jak można się zarazić i jak zminimalizować ryzyko zarażenia? Czy produkty zamawiane z Chin przez internet mogą być niebezpieczne? Dlaczego przed podróżą warto zaszczepić się przeciwko grypie?

Koronawirus

Czy noszenie maski może chronić przed zakażeniem koronawirusem?

Rozprzestrzeniająca się epidemia koronawirusa SARS-CoV-2, która rozpoczęła się w chińskim mieście Wuhan i dotarła do Europy, spowodowała wzrost sprzedaży masek, które w opinii wielu nabywców mają ochronić ich przed chorobą. Czy to prawda? Czy noszenie maski może rzeczywiście uchronić przed zakażeniem koronawirusem?

Koronawirus

Deksametazon w terapii koronawirusa. Czy jest skuteczny?

Walka z pandemią wirusa SARS-COV-2 jest prowadzona na różne sposoby – z jednej strony szczepimy się kolejnymi dawkami, z drugiej naukowcy wciąż szukają skutecznych leków mogących pomóc w walce z COVID-19. Rozwiązań poszukują także wśród znanych, sprawdzonych leków.

Artykuły polecane dla Ciebie