Kaszel i koronawirus. Jakie mogą być przyczyny kaszlu?

Czy kaszel zawsze jest objawem choroby? Czy kaszel przy koronawirusie różni się od innych? Sprawdź, co warto wiedzieć o kaszlu, kiedy kaszel jest powodem do niepokoju i jakie mogą być przyczyny kaszlu. Dowiedz się kiedy kaszel powinien zdecydowanie skierować po pomoc do lekarza, a kiedy jest tylko naturalnym biologicznych odruchem, który pozwala by organizm oczyszczał drogi oddechowe. Na najważniejsze pytania o kaszel i koronawirus odpowiada lek. Krzysztof Urban, specjalista medycyny rodzinnej w Enel-med.

Kaszel - co to jest?

Czym jest kaszel?

Kaszel to biologiczny odruch, w który wyposażyła nas natura, by utrzymać drożność dróg oddechowych - oczyścić je, usunąć wydzielinę, przy zachłysnieciu wykrztusić ciało obce lub wodę. Kaszel jest jednym z elementów naturalnej obrony naszego organizmu i jego dobrostanu. Kaszel nie jest chorobą, to fizjologia. 

Co oznacza kaszel?

Przyczyną kaszlu jest zawsze pewne zaburzenie funkcji fizjologicznych. Może być to nadmiar zalegającej wydzieliny, może też oznaka walki organizmu z czymś co pojawiło się na drogach oddechowych. Może być to także ciało obce, co zdarza się szczególnie często u dzieci. Jeżeli więc kaszel pojawia się tylko w określonej sytuacji, jak np. zachłyśniecie i nic niepokojącego mu nie towarzyszym traktujemy go jak fizjologię. Jeśli jednak kaszel pojawia się częściej, niezaleznie od takich sytuacji, może mieć już znaczenie chorobowe i wymaga diagnostyki i wizyty w gabinecie lekarskim. 

Kaszel i koronawirus

Czy kaszel zakażonych koronawirusem różni się w jakiś sposób od innych?

Kaszel, jako objaw COVID-19 nie jest niestety specyficzny. Kaszel osoby zarażonej koronawirusem SARS-CoV-2 jest podobny lub taki sam, jak przy innych zakażeniach wirusowych. Trudno rozróżnić taki kaszel od występującego choćby przy grypie, po samym charakterze kaszlu, nie jesteśmy w stanie rozróżnić tych chorób. Opisując taki kaszel, tak jak w przypadku większości zakażeń wirusowych, jest to kaszel suchy, duszący, bezproduktywny i nie dający ulgi po odkaszlnięciu. Kaszel przy koronawirusie ma znaczenie jeśli występuje z pozostałymi objawami typowymi dla COVID-19 - gorączka, duszności, utrata węchu smaku. Kaszel jest tu jednak objawem na tyle niespecyficznym, że nie można postawić diagnozy bez przeprowadzenia badania.

Przyczyny kaszlu

Oznaką jakiej, innej choroby może być kaszel?

Kaszel może mieć wiele przyczyn, by je rozróżnić możemy można podzielić kaszel na ostry i przewlekły. Ostry kaszel to taki, który towarzyszy infenkcji do 3. tygodni, wraz z innymi objawami. Najczęściej są to infekcje przeziębieniowe, bakteryjne, grypowe, ale także alergie, narażenie na pyły i gazy, gdy działa wspomniany mechanizm kaszlu jako oczyszczenie organizmu. Kaszel przewlekły jest określany w medycynie jako kaszel utrzymujący się powyżej 8. tygodni. Do najczęściej spotykanych przyczyn należy spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła na skutek zapalenia zatok czy śluzówki, o różnym tle. 

Chorobą, przy której występuje przewlekły kaszel jest np. astma, przyczyną może być też przewlekła obturacyjna choroba płuc, powodująca tzw. kaszel palacza. Stałe drażnienie gardła przez nikotynę powoduje przewlekły stan zapalny oskrzeli, nadprodukcję wydzieliny i właśnie kaszel z regularnym odkrztuszaniem, typowym dla palaczy. Inną przyczyną może być refluks żołądkowo - przełykowy, jednostka chorobowa niezwiązana z drogami oddechowymi, gdzie dochodzi po podrażnienia receptorów odpowiadających za kaszel. Także niektóre leki, stosowane np. przy nadciśnieniu, mogą być przyczyną kaszlu. Potencjalnych przyczyn tego, że ktoś kaszle jest więc wiele, dochodzi do tego kaszel psychogenny, kiedy nie ma fizycznych przyczyn stałego kaszlu, który ma podłoże psychiczne. Szacuje się, że u ponad 80% pacjentów z kaszlem przewlekłym występuje więcej niż jedna przyczyna.

Kaszel - leczenie

Kiedy z kaszlem do lekarza?

Z ostrym kaszlem często zgłaszamy się do lekarza, bo jest to dla nas ewidentny powód do niepokoju albo oznaka choroby. Jeśli do tego wystąpi gorączka, ból gardła i katar,  nie mamy wątpliwości by szukać pomocy lekarskiej i słusznie. Problem pojawia się jednak przy kaszlu przewlekłym, który ludzie często lekceważą. Jeśli nie ma infekcji, nie jesteśmy chorzy ani przeziębieni, a nagle pojawił się kaszel, który trwa i nie ustępuje, konsultacja lekarska jest potrzebna. Kaszel, któremu towarzyszy pogorszenie samopoczucia, utrata masy ciała, regularne stany podgorączkowe, kaszel z chrypką, z zaburzeniami połykania, także kaszel nocny, który przerywa sen, to wszystko powinno skłonić nas do szukania pomocy u specjalisty. To samo dotyczy kaszlu z krwią lub tzw. metalicznym posmakiem i kaszlu, któremu towarzyszy spadająca tolerancja organizmu na wysiłek fizyczny. 

Kaszel w maseczce

Co zrobić kiedy kaszlemy mając maseczkę?

Maseczki służą nam do tego, by ograniczać wyrzut aerozolu podczas mówienia, kichania czy właśnie kaszlu. Idea maseczek jest taka, by ograniczać zarażanie innych osób, chodzi tu nie tyle o zabezpieczenie własne, co otoczenia, by swobodnie nie rozsiewać wirusów dookoła i nie zarażać innych. Jeśli zatem podczas kaszlu ściągamy maseczkę, cały trud jej noszenia idzie na marne. Trzeba jednak brać pod uwagę, że kiedy kaszlemy w maseczkę, szybciej przestaje być ona nie tylko użyteczna ale i komfortowa, jedynym sposobem przy kaszlu będzie więc częstsza wymiana maseczek. Oczywiście, w miejscu izolowanym, teoretycznie można umiejętnie ściągnąć maseczkę, kaszleć np. w chusteczkę higieniczną, którą wyrzucamy. W pomieszczeniach publicznych, w środkach komunikacji, czy w zakładach pracy, ściąganie maseczki by kaszleć zdecydowanie nie jest dobrym pomysłem.