Koronawirus. Miód w profilaktyce i leczeniu COVID-19

Miód oficjalnie jest zalecany choćby w Anglii jako środek wspomagający leczenie kaszlu. Wykazano też właściwości przeciwwirusowe jego składników. Aktualnie prowadzone są badania mające wykazać czy jest też skutecznym wsparciem w terapii COVID-19. Dowiedz się czy warto stosować miód w zakażeniu koronawirusem. 

Miód – dlaczego jest zdrowy?

Liczne składniki bioaktywne obecne w miodzie wykazują właściwości prozdrowotne: przeciwzapalne, przeciwutleniające, przeciwnowotworowe, wspomagające odporność, bakteriobójcze i przeciwgrzybicze. Warto zwrócić uwagę, że zawartość tych składników zależy od rodzaju miodu oraz tego kiedy i jak został pozyskany, czego odzwierciedleniem jest też działanie wykazywane przez dane typy miodów. Przykładowo: miód manuka przyspiesza gojenie się ran (trzeba te rany nim posmarować), wspiera leczenie owrzodzeń (rany należy miodem posmarować) i jest skuteczny w infekcjach wirusowych (w kulturach komórkowych).

Miód w zakażeniach wirusowych

Wśród wykazanych w kulturach komórkowych cech związków chemicznych zawartych w miodach wyróżnić można aktywność przeciwwirusową, jednak zawartość tych związków jest zróżnicowana odmianowo. Dowiedziono, że silne właściwości przeciwwirusowe przeciw wirusowi grypy mają związki obecne w miodach: spadziowym, gryczanym i manuka. Charakteryzują się one też działaniem synergistycznym w połączeniu z popularnymi lekami przeciwwirusowymi takimi, jak: oseltamivir czy zanamiwir. Podobną aktywność zaobserwowano w połączeniu miodu z amanatadyną. Ponadto wykazano, że miód manuka oraz miód koniczynowy hamują rozwój wirusa ospy wietrznej i półpaśca. Z kolei zastosowanie miodu wielokwiatowego w zakażeniu wirusem opryszczki pospolitej ( poprzez smarowanie zmian) powoduje szybsze gojenie się ran, skraca czas występowania wykwitów i ataków bólowych w porównaniu do acyklowiru. Miody jednokwiatowe (m.in. pietruszka, czarnuszka, pomarańcza) natomiast wykazują właściwości przeciwwirusowe w stosunku do wirusa HIV (za co odpowiedzialny jest wyizolowany z nich metyloglikosal). Dodatkowo właściwości przeciwwirusowe miodów zaobserwowano również wobec wirusa różyczki. Aktywność przeciwwirusowa miodu przypisywana jest jego właściwościom fizykochemicznym, czyli: niskiemu pH, wysokiemu ciśnieniu osmotycznemu, obecności nadtlenku wodoru i związków fenolowych ( kwasów fenolowych i flawonoidów). Flawonoidami o działaniu przeciwwirusowym w miodach są: galangina, kwercetyna i rutyna.

Miód a koronawirus

Przypuszcza się, że skoro miody wykazują aktywność wobec innych wirusów to mogą być również stosowane w leczeniu COVID-19. W badaniach komputerowych i laboratoryjnych pokazano, że takie związki jak kwas kawowy i galangina oraz inne flawonoidy obecne w miodzie mogą potencjalnie hamować działanie wirusa SARS – CoV-2 wskutek: ograniczenia jego wnikania do komórek gospodarza i zmniejszenia reakcji zapalnej po infekcji. Aktualnie prowadzone są trzy badania oceniające potencjał miodu w leczeniu COVID – 19, w pierwszym pacjentom chorującym na COVID-19 podaje się miód w dawce 1g/kg masy ciała na dzień w 2 – 3 dawkach przez 14 dni oceniając równocześnie czas potrzebny na wyzdrowienie oraz pojawienie się ujemnego wyniku, jak też liczbę dni, po których pacjent nie gorączkuje. Drugie badanie obejmuje suplementację miodem w takiej samej dawce w połączeniu ze sproszkowanymi nasionami czarnuszki siewnej w ilości 80mg na kilogram masy ciała na dzień To ostatnie badanie pokazuje, że podawanie miodu w połączeniu z czarnuszką siewną zmniejsza śmiertelność w wyniku zakażenia koronawirusem, skraca też czas trwania choroby i pobytu w szpitalu. Naukowcy pod lupę wzięli także wpływ suplementacji propolisu na przebieg zakażenia koronawirusem wykazując, że dawka 800mg propolisu może zmniejszać uszkodzenia nerek wywołane przez SARS-CoV2, a ponadto suplementacja propolisem skraca czas hospitalizacji.

Włączając miód do diety, a zwłaszcza w celach terapeutycznych warto mieć jednak na uwadze, że w badaniach najcześciej wykorzystywane są związki wyizolowane z miodu. Ponadto brak jest standaryzacji miodów, co oznacza, że trudno jest określić ile dane miody zawierają w swoim składzie poszczególnych składników bioaktywnych. Miód ostrożnie stosować powinni diabetycy, ze względu na wartość indeksu glikemicznego, na podstawie którego zależnie od odmiany miody klasyfikowane są do produktów o średnim i wysokim indeksie glikemicznym. Badania pozwalają podejrzewać, że miód może wspomagać leczenie COVID-19, ale na ostateczne wyniki należy jeszcze poczekać.

Źródła:

1. Al-Hatamleh M. A. I. et al.  Antiviral and Immunomodulatory Effects of Phytochemicals from Honey against COVID-19: Potential Mechanisms of Action and Future Directions. Molecules. 2020; 25(21):5017.
2. Lima W. G., Brito J. C. M., da Cruz Nizer W. S. Bee products as a source of promising therapeutic and chemoprophylaxis strategies against COVID-19 (SARS-CoV-2). Phytotherapy Research, 2020; 1-8.
3. Naggar Y.A. et al. Fighting against the second wave of COVID-19: Can honeybee products help protect against the pandemic? Saudi J Biol. Sci, 2021, 28(3); 1519-1527.
4. Watanabe K. et al.  Anti-influenza Viral Effects of Honey In Vitro: Potent High Activity of Manuka HoneyArchives of Medical Research, 2014, 45(5), 359-365
5. Ali A. M., Kunugi H. Propolis, Bee Honey and Their Components against Coronavirus Disease 2019 ( COVID – 19): A Review of In Silico In Vitro, and Clinical Studies. Molecules 2021; 26, 1232.
6. Watanabe K. et al. Anti – influenza Viral Effects of Honey In Vitro: Potent High Activity od Manuka Honey. Archives of Medical Research 2014; 45: 359 – 365.
7. Czajkowski M. et al. Miód Manuka i jego zastosowanie w medycynie. Farmacja Współczesna 2017;10: 36 – 41.