Choroby weneryczne - co młodzież powinna o nich wiedzieć?

Młodość jest czasem eksperymentowania – pierwszego zakochania, pierwszego pocałunku, pierwszego seksu. Często, w uniesieniu miłosnym, nie zdajemy sobie sprawy z konsekwencji jakie mogą iść za zbliżeniem. Co warto wiedzieć o chorobach wenerycznych, które mogą pozostawić przykrą pamiątkę?

Choroby weneryczne – drogi zakażenia

Choroby weneryczne są grupą chorób zakaźnych (bakteryjnych, wirusowych, grzybiczych czy pasożytniczych), które są przenoszone drogą kontaktów seksualnych, zarówno waginalnych, analnych jak i oralnych. Najczęściej dotyczą młodych osób, w wieku 15-24 lat, co związane jest z rozpoczęciem życia seksualnego, dużą aktywnością seksualną i chęcią eksperymentowania. Zwykle związane są z brakiem zabezpieczania podczas stosunków lub częstą zmianą partnerów. Dotyczą zwykle układu rozrodczego i moczowego, ale mogą też lokalizować się w całym ciele (np. kiła w trzecim stadium choroby może zajmować ośrodkowy układ nerwowy). Zakazić się można na wiele sposobów, a stosowanie prezerwatyw mimo, iż znacznie ogranicza ryzyko zarażenia, nie jest w stanie zagwarantować 100% ochrony. Ponadto, niektórymi chorobami wenerycznymi można się zarazić nie tylko podczas stosunku – drobnoustroje mogą się przenosić przez używanie wspólnych przyrządów do higieny z osobą zakażoną – np. ręczników lub gąbek.

Choroby weneryczne – rodzaje

Pod tym pojęciem kryje się duży worek różnych chorób. Zidentyfikowano już ponad 40 patogenów odpowiedzialnych za choroby weneryczne. Najłatwiej jest je podzielić ze względu na przyczynę – czy jest to bakteria, wirus, grzyb czy pasożyt. Wśród najczęściej spotykanych chorób wenerycznych są:

• kłykciny kończyste – wywołane są przez typy 6 i 11 wirusa brodawczaka ludzkiego, które powodują zmiany w okolicach warg sromowych i odbytu. Niektóre typy tego wirusa (typy 16 i 18) mają wysoki potencjał onkogenny - są głównym czynnikiem rozwoju raka szyjki macicy u kobiet.
• opryszczka narządów rodnych – jest wywoływana przez inny typ wirusa powodującego popularną opryszczkę ust. Jest to bardzo przykra i bolesna choroba, w której podobnie do opryszczki wargowej w okresie spadku odporności dochodzi do aktywacji wirusa i pojawienia się bolesnych pęcherzyków w okolicy narządów rodnych.
• rzeżączka – należy do chorób bakteryjnych, która u mężczyzn powoduje ból i pieczenie przy oddawaniu moczu i wypływ ropnej treści z cewki moczowej. Choć u  kobiet  najczęściej przebiega bezobjawowo, może powodować upławy, nieprzyjemne dolegliwości przy oddawaniu moczu oraz zaburzenia miesiączkowania pod postacią nadmiernie obfitych i przedłużających się krwawień miesiączkowych oraz nieprawidłowych krwawień z dróg rodnych poza terminem miesiączki.
• kiła – choroba bakteryjna, która objawia się wypryskiem, po kilku dniach przeobrażącym się w niebolesne owrzodzenie. Nieleczona kiła może prowadzić do poważnych zmian w narządach wewnętrznych w tym w układzie nerwowym.
• AIDS – nabyty niedobór odporności spowodowany wieloletnim, nieleczonym zakażeniem wirusem HIV.
• grzybica narządów płciowych - choroba najczęściej wywołana przez drobnoustroje z gatunku Candida powodujące świąd i upławy.
• chlamydioza – choroba wywoływana przez nietypowe bakterie. Często zakażenie wykryte na etapie powikłań (np. zapalenie przydatków u kobiet czy najądrza u mężczyzn), które mogą być jedną z przyczyn niepłodności.
• rzęsistkowica – choroba wywołana przez pierwotniaki, dotycząca częściej kobiet, która objawia się świądem narządów rodnych i obfitymi upławami.

Choroby weneryczne – objawy

Choroby weneryczne są poważnymi zakażeniami, a nieleczone mogą prowadzić nawet do śmierci. Należy zatem obserwować swoje dolegliwości i zgłosić się z nimi do lekarza dermatologa-wenerologa, ginekologa lub urologa. Objawy zakażenia chorób wenerycznych różnią się między sobą, ale wspólne dla nich mogą być: stany podgorączkowe, ból w okolicach miednicy mniejszej, swędzenie, szczypanie czy w wypadku kobiet przykre upławy z dróg rodnych. Istotna jest obserwacja występujących zmian skórnych w okolicach narządów płciowych – kłykcin, pęcherzy, krost i szybka konsultacja wenerologiczna. Należy zwracać również uwagę na występowanie wycieku ropy z cewki moczowej oraz niespecyficznych, rozsianych zmian skóry ciała.

Choroby weneryczne – leczenie

Leczenie chorób wenerycznych jest zależne od rodzaju i zaawansowania choroby, często wymaga długiego przyjmowania antybiotyków. Niektóre choroby jak zakażenie wirusem HIV należy leczyć odpowiednimi lekami przeciwwirusowymi przez całe życie. Zakażenie wirusem brodawczaka można leczyć objawowo, usuwając kłykciny z warg sromowych czy okolicy odbytu.

Choroby weneryczne – jak się zabezpieczać?

Najlepszym zabezpieczeniem przed zakażeniem się chorobami wenerycznymi jest używanie prezerwatywy podczas stosunków seksualnych. W wypadku chorób takich jak rzeżączka czy rzęsistkowica, należy wystrzegać się używania wspólnych przyrządów toaletowych. Przed konsekwencjami zakażenia HIV można się uchronić stosując profilaktykę przed-ekspozycyjną, a przez rakiem szyjki macicy wywołanym wirusem HPV można się skutecznie zaszczepić. Najważniejszy jednak wydaje się być świadomość ryzyka zakażenia, co powinno skłonić do racjonalnych decyzji i zabezpieczania się przed tymi nieprzyjemnymi chorobami.

Źródła:

1. Gąsiorowski J, Łapiński Ł, Cichewicz A. Choroby przenoszone drogą płciową. www.mp.pl

2. Młynarczyk-Bonikowska B, Rudnicka I, Majwski S. Praktyczne wytyczne postępowania w chorobach przenoszonych drogą płciową. Medycyna po dyplomie

3. A. Horban i wsp. Zasady opieki nad osobami zakażonymi HIV. Zalecenia PTN AIDS 2017, ISBN 978-83-925140-0-5.