Co warto wiedzieć o zabiegu piłowania zębów?

Sposobów na piękny uśmiech jest wiele. Jednym z nich jest stripping, czyli zabieg piłowania zębów. Choć w pierwszym odczuciu słowo ‘piłowanie’ może brzmieć nieprzyjaźnie, to uspokajamy, że jest to zabieg bezbolesny i całkowicie bezpieczny. Stosowany w nowoczesnej stomatologii estetycznej oraz przed rozpoczęciem terapii stałym aparatem ortodontycznym, a czasami także po zdjęciu aparatu. Jest metodą prowadzącą do poprawy estetyki uzębienia stałego. W dzisiejszej stomatologii stripping stanowi między innymi alternatywę dla ekstrakcji zębów stałych lub poszerzania łuku pod aparat ortodontyczny. Ponieważ redukcja w obrębie szkliwa jest działaniem nieodwracalnym, warto wybrać usługi wyłącznie doświadczonych specjalistów, którzy przed wykonaniem zabiegu podejmą się dokładnej analizy stanu uzębienia, a następnie przeprowadzą go w profesjonalny sposób. Na czym polega piłowanie zębów, jakie są wskazania do tego zabiegu i czy jest on szkodliwy – o tym w poniższym artykule.

Na czym polega piłowanie zębów?

Stripping to zabieg piłowania zębów, inaczej nazywany pionową redukcją szkliwa na powierzchniach stycznych zębów - IPR (ang. interproximal reduction) i PPR (ang. predictive proximal reduction).
Zabieg ten najczęściej wykonują ortodonci w przebiegu leczenia, aby uzyskać jak najlepsze efekty estetyczne.
Piłowanie zębów to zabieg, w którym nie stosuje się znieczulenia miejscowego, gdyż warstwa szkliwa jest nieunerwiona. Zabieg strippingu jest więc bezbolesny. Niemniej jednak jeśli pacjent zgłosi nadwrażliwość zębów i dziąseł, możliwe jest przeprowadzenie pionowej redukcji szkliwa zębów w znieczuleniu miejscowym. Inną sytuacją będzie także trudny do opanowania lęk pacjenta przed zabiegiem, który będzie stanowił wskazanie do zastosowania znieczulenia ze względu na psychiczny komfort pacjenta.
Do wykonania zabiegu lekarz potrzebuje specjalistycznych narzędzi, może je wykonać pilnikiem (paskiem z nasypem ściernym), specjalnymi piłkami do strippingu lub podłużnymi i bardzo cienkimi wiertłami. Wybór odpowiedniego narzędzia zależy od ilości szkliwa, które jest do usunięcia. Dentysta lub ortodonta zawsze będzie miał w gabinecie specjalne miarki, które pozwolą określić, czy odpowiednia grubość została zebrana.
Warstwa szkliwa, która podlega kontrolowanemu ścieraniu, jest niewielka, wynosi ok. 0,1-0,3 mm z każdej strony zęba. Te granice dozwolonej redukcji są ściśle określone i różne dla każdego zęba stałego, po to żeby nie dopuścić do całkowitego uszkodzenia szkliwa i odsłonięcia zębiny.
Piłowanie zębów zazwyczaj nie odbywa się na jednej wizycie. Jest rozkładane na kilka spotkań w gabinecie, by zminimalizować utratę tkanek twardych. Sam zabieg piłowania zębów trwa od 10 do 20 minut. Strippping może dotyczyć jednego lub większej ilości zębów, i to przede wszystkim wpływa na czas trwania wizyty. Uzyskanie oczekiwanego efektu z reguły osiąga się po kilku spotkaniach ze specjalistą. Niemniej jednak jest to kwestia indywidualna każdego pacjenta.

Kiedy należy się poddać piłowaniu zębów?

Wskazaniami do piłowania zębów będą:

• Zabiegi z zakresu stomatologii estetycznej - przypadki, w których pacjentowi zależy na poprawie wyglądu zębów, np. przy chęci ich wyrównania w sytuacji niezadowolenia z naturalnego kształtu, jak również przy pękniętych lub ukruszonych zębach.
• Dentystka na pewno zasugeruje zabieg piłowania zębów przy ich nieprawidłowym kształcie, np. wachlarzowatym, w przypadku którego stripping pozwoli także na pozbycie się ciemnych przestrzeni w okolicy szyjek, nie wypełnionych brodawką dziąsłową.
• Wskazaniem do strippingu będzie także planowane założenie mostów protetycznych adhezyjnych, które stosuje się w przypadku braku co najmniej kilku zębów w jamie ustnej pacjenta.
• Piłowanie zębów to metoda bardzo często wykorzystywana w ortodoncji – za pomocą tego zabiegu możliwe jest uszeregowanie zębów. Dzięki strippingowi ortodontka może uzyskać u pacjenta dodatkowe miejsce w łukach zębowych, i są to niemałe przestrzenie, bo w dolnym łuku można zyskać do 9,1 mm, w górnym do 10 mm. Przy niewielkich wadach zgryzu może to zapobiec ekstrakcji zębów przed założeniem stałego aparatu.
• Piłowanie zębów jest również bardzo dobrym rozwiązaniem na pozbycie się dysproporcji między wielkością uzębienia w górnej i dolnej szczęce.
• Umożliwia pozbycia się stłoczeń zębów niewielkiego stopnia, przy braku innej wady zgryzu. Zapobiega nawrotowi stłoczeń po leczeniu ortodontycznym przez zamianę punktów styku w płaszczyzny. Piłowanie zębów po aparacie może się okazać niezbędne przy okazji kontroli i zdjęcia łuku.
• Umożliwia redukcję rozmiarów makrodensa (zbyt dużego zęba), co poprawia harmonię łuków zębowych i  pozytywnie zmienia estetykę.
• Dodatkowo stripping wpływa pozytywnie na estetyczne wyniki leczenia i może wzmacniać trwałość efektów kuracji ortodontycznej.

Trzeba w tym miejscu podkreślić, że piłowanie zębów jest odradzane na zębach mlecznych i młodych zębach stałych, zalecane jest wykonywanie go wyłącznie na uzębieniu stałym i gdy w jamie ustnej dziecka nie ma już mleczaków. Należy je wykonywać tylko w gabinecie specjalisty, piłowanie zębów w domu jest kategorycznie zabronione.

Czy piłowanie zębów jest szkodliwe?

Wiele osób zadaje pytanie – czy piłowanie zębów jest szkodliwe. Odpowiadamy - nie jest to zabieg szkodliwy, nie przyczynia się również do osłabienia zębów, co więcej - po jego wykonaniu szkliwo jako jednostka dynamiczna ulega wzmocnieniu – z tego względu, że zęby w procesie remineralizacji wzmacniają swoją strukturę. Proces ten zachodzi dzięki zawartym w ślinie związkom fluoru wspomagającym remineralizację oraz podczas używania past do zębów z fluorem w składzie. Warto tu także podkreślić, że miejsca, w których został wykonany stripping nie różnią się wizualnie od miejsc niepoddanych zabiegowi. Nie wpływa on także na podatność zębów na próchnicę.
Piłowanie zębów nie uszkadza również dziąseł, ponieważ zęby są redukowane wyłącznie w obrębie korony klinicznej, czyli części zęba widocznej w jamie ustnej, jak również w naturalnym rowku dziąsłowym. Zabieg wykonuje się w taki sposób, aby przyczep dziąsła do zęba pozostał nienaruszony.
Podsumowując, odpowiednio wykonany zabieg piłowania zębów pozwala w nieinwazyjny i bezpieczny sposób nadać zębom oczekiwany kształt i wygląd, nie uszkadzając przy tym struktury szkliwa, nie naruszając dziąseł i zapewniając pacjentowi oczekiwany efekt estetyczny leczenia, jak również wpływa na trwałość terapii ortodontycznej aparatami stałymi.

Źródła:
Frindel C., Clear thinking about interproximal stripping, J Dentofacial Anom Orthod; 2010; 13:187-199;
Hellwig E., Lehmann K., Propedeutyka stomatologii zachowawczej i protetyki, Wydawnictwo Urban & Partner, Wydanie I; Wrocław; 1994; 77-79;
Majewski S., Współczesna protetyka stomatologiczna. Podstawy teoretyczne i praktyka kliniczna. Wydanie I; Wydawnictwo Edra Urban & Partner; Wrocław; 2014; 35-42;
Qureshi T., Inman Aligner efektywne narzędzie w stomatologii minimalnie inwazyjnej, Forum Stomatologii Praktycznej; 2018; (4);
Spiechowicz E., Protetyka stomatologiczna. Podręcznik dla studentów, Wydanie VI uaktualnione i rozszerzone; Wydawnictwo Lekarskie PZWL; Warszawa 2008.