Higiena jamy ustnej dziecka

Stomatologia

O tym, kiedy należy zacząć dbać o higienę jamy ustnej u dziecka, w jaki sposób to robić i kiedy po raz pierwszy zgłosić się z dzieckiem do stomatologa, rozmawiamy z higienistką stomatologiczną Kamilą Szalej.

higienistka stomatologiczna Sylwia Komorowska
Dyplomowana higienistka stomatologiczna.

Wokół higieny jamy ustnej u dzieci narosło wiele mitów. Czy można jednoznacznie określić, kiedy należy zacząć o nią dbać?

Hig. stom. Kamila Szalej: Wytyczne Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej są jasne: o higienę jamy ustnej dziecka należy dbać od pierwszych dni jego życia. To, że noworodek nie ma zębów, nie oznacza, że w jego jamie ustnej nie rozwijają się bakterie. Otóż rozwijają się i mają do tego świetne warunki, ponieważ pokarm noworodka, zarówno w postaci mleka modyfikowanego, jak i mleka matki, jest bardzo bogaty w cukry. Te z kolei są główną pożywką bakterii wywołujących próchnicę. Higiena jamy ustnej dziecka jest więc koniecznością, by zapobiegać tej chorobie, która – jak pokazują statystyki – jest w naszym kraju schorzeniem społecznym. Nie bez znaczenia jest też fakt, że higiena od pierwszych dni życia przyzwyczaja dziecko do manipulacji w jamie ustnej, dzięki czemu szybciej i chętniej uczy się szczotkowania.

Jak konkretnie czyścić jamę ustną dziecka?

K.S.: Czyszczenie jamy ustnej u niemowląt jeszcze bez zębów mlecznych powinno się odbywać przynajmniej raz dziennie, po ostatnim wieczornym posiłku. Nie potrzeba do tego żadnych specjalistycznych akcesoriów – wystarczy kawałek gazy albo bawełniana chusteczka namoczona w letniej wodzie albo naparze z rumianku. Należy ją owinąć dookoła palca i wsunąć do buzi dziecka, delikatnie oczyszczając górne i dolne wały dziąsłowe. Oczywiście rodzic powinien pamiętać, by przedtem dokładnie umyć ręce!

Kiedy do higieny jamy ustnej dziecka wprowadzić szczoteczkę do zębów?

K.S.: W momencie, gdy u malucha pojawią się pierwsze zęby mleczne. Początkowo są to niewielkie szczoteczki w formie silikonowej nakładki na palec z mięciutkim włosiem. U dzieci z zębami mlecznymi trzeba zwiększać także częstotliwość mycia zębów – najlepiej robić to po każdym posiłku, a przynajmniej dwa razy dziennie, zwłaszcza gdy wprowadzamy do diety malucha kolejne produkty. Wraz z rozwojem umiejętności manualnych dziecka trzeba sięgać po kolejne szczoteczki, dopasowane wielkością do anatomicznej budowy jamy ustnej dziecka – informacje o tym można z reguły znaleźć na opakowaniach szczoteczek. Rodzice powinni jednak pomagać w higienie co najmniej do 7.-8. roku życia, a nawet dłużej, dopóki dziecko nie nauczy się dokładnego szczotkowania wszystkich zębów, także tych umieszczonych głębiej w jamie ustnej.

Jaką pastę do zębów dla dziecka wybrać?

K.S.: Gdy u dziecka pojawiają się zęby mleczne, należy kupić specjalną pastę do zębów dla dzieci z fluorem. Wokół tej substancji narosło ostatnio co prawda wiele mitów, ale należy raz na zawsze uświadomić sobie, że fluor jest niezbędny w profilaktyce próchnicy, a ilości zawarte w pastach do zębów nie szkodzą! Początkowo ilość pasty do zębów na szczoteczce powinna być śladowa, później należy ją zwiększać, przy czym w przypadku dzieci nie powinna przekraczać wielkości ziarnka grochu. Dziecko należy też uczyć, że pasty się nie połyka, ale się ją wypluwa.

W sklepach można kupić wiele różnych akcesoriów do codziennej higieny jamy ustnej. Czy są one polecane dzieciom?

K.S.: Wskazane jest, by u dzieci z zębami mlecznymi regularnie wykonywać nitkowanie, czyli oczyszczanie przestrzeni międzyzębowych specjalnymi nićmi. Pozwala to dokładnie oczyścić je z zalegających resztek pokarmowych, będących doskonałą pożywką dla wywołujących próchnicę bakterii. Najpierw robią to oczywiście rodzice, zaś samodzielne nitkowanie możliwe jest w przypadku dzieci z już w pełni ukształtowanymi zdolnościami manualnymi (około 8-10 lat). Płukanki do jamy ustnej są wskazane od 6. roku życia. Wcześniej warto jeszcze nauczyć dziecko czyszczenia języka, przynajmniej raz dziennie, przed pójściem spać. Robi się to przy pomocy wypustek znajdujących się na odwrocie główki szczoteczki albo specjalnej skrobaczki.

Pozostaje jeszcze kwestia pierwszej wizyty dziecka u dentysty.

K.S.: Zgodnie ze światowymi standardami pierwsza wizyta dziecka u dentysty powinna się odbyć po rozpoczęciu się procesu ząbkowania, ale nie później niż w 12. miesiącu życia. Stomatolog sprawdzi, czy ząbkowanie przebiega prawidłowo, odpowie na pytania dotyczące higieny, a w razie konieczności zaplanuje zabiegi lecznicze czy profilaktyczne. Rodzice powinni mieć świadomość dwóch istotnych spraw. Po pierwsze – regularne wizyty u stomatologa w dzieciństwie mają olbrzymie znaczenie w późniejszych kontaktach z dentystą. Po drugie – zęby mleczne koniecznie trzeba leczyć! Zaniedbania w tym zakresie mogą mieć katastrofalne skutki dla rozwoju uzębienia stałego.

Źródła:

http://ptsd.net.pl/wp-content/uploads/2017/05/Zalecenia_w_zakresie_higieny_jamy_ustnej_dla_dzieci_i_mlodziezy_w_kolejnych_grupach_wiekowych.pdf

http://www.nstomatologia.pl/wp-content/uploads/2017/04/ns_2017_045-052.pdf

http://leczymymleczaki.pl/baza-wiedzy/

Artykuły powiązane

Stomatologia

Jak pokonać strach przed dentystą?

Przed wizytą w gabinecie stomatologicznym wielu z nas powstrzymuje jednak paniczny strach przed dentystą. Dentofobia – bo tak nazywa się ten stan – jest jedną z najbardziej powszechnych wśród Polaków fobii.

Artykuły polecane dla Ciebie