Jak radzić sobie z uczuleniem na słońce: wskazówki i porady

Ludzka skóra, nie tylko w okresie letnim, ale właściwie przez cały rok, narażona jest na oddziaływanie promieniowania słonecznego. Pomimo faktu, że dzięki temu powstaje w niej dobroczynna witamina D, to jednak nie dla każdego przeznaczone jest opalanie się i ekspozycja na słońce. Są i takie osoby, które odczuwają wtedy przykre objawy alergiczne, takie jak wysypka, zaczerwienienie, świąd skóry i inne. Sprawdź, czym jest uczulenie na słońce i jak sobie radzić z konsekwencjami tej szczególnej alergii.

Czym jest uczulenie na słońce – fotodermatoza?

Wiele mówi się na temat alergii pokarmowych, np. na gluten, laktozę czy inne składniki, albo o alergiach wziewnych na pyłki, ale niewiele o tym, że można być uczulonym również na słońce. Alergia ta fachowo określana jest jako fotodermatoza i stanowi skutek zachodzenia niepożądanych reakcji w skórze w związku z jej nadwrażliwością na promieniowanie UV – zarówno UVA, jak i UVB. Najczęściej osoby cierpiące na tę dolegliwość mają wielopostaciowe skutki świetlne, które mogą mieć różną postać.

U pacjentów występują tzw. reakcje fotoalergiczne, czyli reakcje nadwrażliwości, jakie są wywołane przez swoistą odpowiedź immunologiczną na substancje, w których powstaniu bierze udział światło widzialne lub ultrafioletowe. Wszystkie powstają pod wpływem światła, którego źródłem może być również słońce.

W kategorii fotoalergicznych chorób skóry mieszczą się:

·   pokrzywka słoneczna, która jest typem I reakcji alergicznej na słońce (SU – solar urticaria);

·   wielopostaciowe osutki świetlne (PLE – polymorphic light eruption);

·   przewlekłe zmiany posłoneczne (ChAD – chronic actinic dermatitis);

·   fotoalergiczne kontaktowe zapalenie skóry, czyli fotoalergiczny wyprysk kontaktowy.

Nadwrażliwość czy też właśnie uczulenie na słońce może mieć odmienny przebieg u pacjentów. U niektórych to stosunkowo niegroźna pokrzywka, a u innych dochodzi do zapalenia skóry.

Uczulenie słoneczne zaliczane jest do tzw. fotodermatoz idiopatycznych, inaczej występujących samoistnie, w których jedyną możliwą, znaną dla lekarzy przyczyną jest po prostu nadwrażliwość na słońce.

Jakie są objawy alergii na słońce?

Do typowych objawów związanych z występowaniem nadwrażliwości na promieniowanie UV zalicza się przede wszystkim:

·   rumień,

·   grudki,

·   pęcherzyki wypełnione płynem,

·   obrzęk,

·   bąble pokrzywkowe posłoneczne,

W zależności od tego, jaką formę przybierze nadwrażliwość na słońce, inne mogą być objawy występowania alergii. Czasem są one mylone z ugryzieniami owadów, np. komarów, albo z oparzeniami słonecznymi i bąblami występującymi często po opalaniu.

Jak złagodzić objawy uczulenia na słońce?

Pacjenci, którzy doznali objawów uczulenia na słońce, z pewnością chcieliby wiedzieć, w jaki sposób mogą zmniejszyć uciążliwość takich symptomów. Należy wówczas:

·   zakryć skórę i powstrzymać się przed dalszą ekspozycją na promieniowanie słoneczne;

·   zastosować żel łagodzący – np. Alantan;

·   zastosować chłodne okłady, na przykład z soli fizjologicznej czy roztworu wodnego kwasu bornego.

Ponadto można zażywać leki antyhistaminowe stosowane doustnie, dostępne w aptekach również bez recepty. Ich działanie ukierunkowane jest, by złagodzić świąd i zaczerwienienie skóry. Do miejscowego łagodzenia objawów alergii na słońce stosowane są żele, jak Fenistil, ale i maści na uczulenia słoneczne. Przy znacznie nasilonych objawach alergii na promienie warto wybrać się do lekarza dermatologa, który może zalecić kremy i maści sterydowe. Po ich aplikacji najczęściej kategorycznie nie można wystawiać skóry na działanie słońca. 

Dobre rezultaty zwłaszcza w przypadku osutek świetlnych daje całoroczna suplementacja preparatami beta karotenu.

W ostrych oraz przewlekłych stanach wyprysku alergicznego posłonecznego konieczna może być wizyta u specjalisty i zastosowanie silnych leków kortykosteroidowych. W skrajnych przypadkach, gdy w wyniku wystąpienia nasilonych objawów alergii słonecznej dojdzie do nadkażenia bakteryjnego czy drożdżakowego, dodatkowo zalecana jest antybiotykoterapia.

Jak zapobiegać powstawaniu wysypki przy alergii na słońce?

Przyczyną uczulenia na słońce w wersji alergii idiopatycznej jest występowanie u pacjenta reakcji immunologicznej. W jej powstaniu udział bierze promieniowanie słoneczne UV. Najczęściej na taki rodzaj alergii na słońce cierpią osoby mające jasną karnację. Powinny one po prostu unikać promieniowania słonecznego i stosować solidną ochronę anty-UV – olejki, kremy i balsamy z wysokim poziomem SPF dla ochrony skóry przed kontaktem z alergenem. Ponadto zaleca się w ramach profilaktyki suplementację beta-karotenem. 

Zdarza się jednak, że reakcja alergiczna na słońce wywołana jest, owszem, przez promienie UV, ale ma ona charakter egzogenny, czyli powodują ją czynniki zewnętrzne. Taka reakcja pojawia się u osób, które wcześniej, przed wystawieniem skóry na wpływ słońca, miały kontakt z substancją fototoksyczną bądź fotoalergiczną, jaka może być obecna w niektórych lekach, olejkach roślinnych, ziołach czy kosmetykach.

Ryzyko wystąpienia alergii na słońce rośnie u osób, które chorują na przewlekłe choroby skóry, jak atopowe zapalenie skóry, lub gdy podobny problem występuje wśród najbliższych krewnych.

Bibliografia: 

https://www.termedia.pl/Photoallergies,7,13408,1,1.html

https://enel.pl/enelzdrowie/zdrowie/jak-wyglada-uczulenie-na-slonce