Ścieranie zębów - rozmowa ze specjalistą

O coraz częściej występującym problemie ścierania zębów, dotyczącym wielu młodych osób mówi specjalista protetyki stomatologicznej, lek. med. Anna Ziółkowska z Enel-Med.

Zacznijmy od tego, czym jest ścieranie zębów?

Ścieranie zębów to zmniejszenie grubości, a w konsekwencji utrata zewnętrznych warstw tkanek zęba. Każdy z nas w ciągu swojego życia ściera zęby. Nie musimy się martwić, jeśli mamy do czynienia ze ścieraniem fizjologicznym, czyli procesem związanym z wiekiem. Niestety coraz częściej występuje uogólnione patologiczne ścieranie zębów. Jest to nadmierne ścieranie zębów, zaburzające zarówno estetykę uśmiechu, funkcje prawidłowego gryzienia, jak i komfort pacjenta. Problem ten dotyczy obecnie wielu młodych ludzi.

Jakie są przyczyny ścierania zębów?

Powodów ścierania zębów jest wiele. Istnieje grupa przyczyn związanych z nieprawidłowym ustawieniem zębów, ich przesunięciem w wyniku ekstrakcji jakiegoś zęba, brakiem zębów, czy wyrzynaniem się ósemek. Ścieraniu może sprzyjać wcześniejsze wykonanie nieprawidłowej wysokości odbudowy protetycznej lub wypełnienia w zębie. Do ścierania zębów może dojść przy dysfunkcji mięśni odpowiedzialnych za żucie oraz stawów skroniowo-żuchwowych. Nie bez znaczenia jest wpływ stresu i związane z nim zaciskanie lub zgrzytanie zębami. Wśród przyczyn wymienia się też bruksizm, czyli parafunkcję narządu żucia, związaną z mimowolnym tarciem zębami.

Ścieraniu mogą też sprzyjać nieprawidłowe nawyki żywieniowe i higieniczne. Do niszczenia tkanek zęba może prowadzić częste spożywanie gazowanych napojów i kwaśnych pokarmów, a także używanie twardych szczoteczek oraz nadmiernie ściernych past. Do utraty tkanek może prowadzić bulimia, choroba związana z prowokowaniem wymiotów.
 

Jakie są główne objawy ścierania zębów?

Objawy są zależne od nasilenia i przyczyn. Dolegliwości mogą być związane z nadwrażliwością odsłoniętej zębiny, czyli środkowej warstwy zęba, wówczas objawiają się nadwrażliwością na ciepłe, zimne oraz kwaśne pokarmy. Zęby stają się krótsze, ostro ścięte i przebarwione na brzegach siecznych. Może dochodzić do ich kruszenia się. Objawem towarzyszącym mogą być ubytki tkanek zęba w okolicy dziąseł, tzw. ubytki przyszyjkowe. Innymi symptomami związanymi z bardziej zaawansowanym starciem zębów jest ból i przerost mięśni odpowiedzialnych za żucie oraz ból stawów skroniowo-żuchwowych - w okolicach uszu. Nie należy lekceważyć bólów mięśni twarzy, głowy, karku oraz ramion.

Jak leczy się ścieranie zębów i kiedy należy zająć się problemem?

Leczenie uzależnione jest od stopnia starcia zębów i co istotne od ustalenia przyczyny. Dlatego bardzo ważna jest dokładna diagnostyka. Rodzaj leczenia wybieramy po dokładnym badaniu i analizie czynnościowej. W przypadku mało nasilonego starcia wystarczy usunąć ósemki lub skrócić inny ząb, wywołujący zaburzenia w zgryzie. Nieprawidłowe ustawienie zębów można skorygować za pomocą aparatów ortodontycznych. Po utracie zębów należy uzupełniać braki, aby nie prowokować procesu ścierania. 
Przy bardziej nasilonym starciu konieczna może być odbudowa zębów. Rodzaj materiału i odbudów zależy od ilości brakujących tkanek zęba.
Niewielkie starcie możemy odbudować kompozytem nakładanym w gabinecie. Przy bardziej nasilonym starciu stosujemy onlaye kompozytowe lub porcelanowe oraz licówki wykonane w pracowni protetycznej. Licówki najczęściej wykonujemy z porcelany. Największe ubytki tkanek zęba odbudowujemy koronami protetycznymi.
Na wielu etapach leczenia stosuje się również szyny nagryzowe, które zależnie od swojej konstrukcji spełniają różne funkcje.

W leczeniu dysfunkcji mięśniowych i stawowych związanych ze starciem zębów ważną rolę odgrywa fizjoterapia i ćwiczenia. Wspomagająco pacjent może korzystać z technik relaksacyjnych. Czasami konieczne jest zastosowanie środków farmakologicznych zmniejszających ból i napięcie mięśni. W celu zmniejszenia napięcia mięśni żwaczy, odpowiedzialnych za zaciskanie zębów, podajemy toksynę botulinową. Istotna jest również samokontrola pacjenta i zmiana niekorzystnych przyzwyczajeń żywieniowych oraz higienicznych.

lek. med Anna Ziółkowska - stomatolog, absolwentka Akademii Medycznej w Warszawie, specjalista protetyki. Zajmuje się między innymi leczeniem dysfunkcji narządów żucia, implantologią i stomatologią estetyczną. Pacjentów przyjmuje w warszawskim Oddziale Arkadia i Klinice Estell.