Zaburzenia postrzegania rzeczywistości i przekonanie do swoich racji bez względu na opinie otoczenia, to może być psychoza. Jakie są jej główne objawy i sposoby leczenia?
Spis treści:
- Psychoza – co to takiego
- Psychoza - przyczyny
- Do grupy zaburzeń psychotycznych zalicza się:
- Psychoza - objawy
- Psychoza - leczenie
Psychoza – co to takiego
Psychoza jest stanem umysłu, w którym występują poważne zaburzenia w postrzeganiu rzeczywistości. Nazwa pochodzi od dwóch greckich słów (psyche - umysł oraz osis - szaleństwo).
Mianem psychozy lub stanu psychotycznego określa się zachowania odbiegające od szeroko pojętej normy lub po prostu niezrozumiałe. Choroba jest stanem rozregulowania i zakłócenia różnych sfer funkcjonowania psychicznego, takich jak: postrzeganie rzeczywistości (w tym siebie i otoczenia), formy toku myślenia, przeżywania i wyrażania emocji oraz nastroju.
Zaburzenia prowadzą do tego, że pacjent zaczyna żyć w wyimaginowanym świecie. Chory może doświadczać omamów wzrokowych i słuchowych, dużo rzadziej czuciowych, węchowych, bądź paranoidalnych urojeń i halucynacji. Osoba z psychozą głęboko wierzy w rzeczy, które są wytworem wyobraźni i nie jest tego świadoma. Nie potrafi w sposób krytyczny spojrzeć na symptomy choroby biorąc je za rzeczywistość. Chorzy nie przyjmują żadnych uwag dotyczących ich stanu zdrowia, co może prowadzić do konfliktów, a w konsekwencji odtrącenia i izolacji.
Wypowiedzi pacjenta często są niespójne i odrealnione, ma on problemy ze skupieniem uwagi na rozmowie. Charakterystyczne jest też to, że nastrój bywa nieadekwatny do sytuacji, ale jednocześnie tożsamy z przeżywanymi urojeniami lub omamami. Pacjent całkowicie zatraca granicę między wewnętrznymi przeżyciami, a tym, co dzieje się naprawdę.
Psychoza - przyczyny
Dokładne przyczyny schorzenia nie zostały poznane, ale dziś przyjmuje się, że u źródeł je wywołujących są zaburzenia w prawidłowym funkcjonowaniu neuroprzekaźników (komórek nerwowych odpowiedzialnych za komunikację w mózgu). Z kolei wśród czynników mogących prowadzić do zachwiania równowagi wymienia się: alkohol, substancje psychoaktywne, zwłaszcza narkotyki, dopalacze oraz różne choroby somatyczne i psychiczne. Psychozę można zdiagnozować także u osób starszych z pogarszającą się pamięcią. Dodatkowym czynnikiem ryzyka jest depresja, bo może doprowadzić do rozwoju psychozy depresyjnej. W przypadku zaburzeń takich jak schizofrenia, czy zaburzenia schizotypowe, przyczyna jest złożona (kombinacja czynników środowiskowych i genetycznych).
Do grupy zaburzeń psychotycznych zalicza się:
- schizofrenię - choroba przewlekła z zaburzeniami psychicznymi o wielu podtypach, gdzie oprócz urojeń i halucynacji występują reakcje nieadekwatnymi emocjami, brak odczuwania przyjemności z czegokolwiek;
- zaburzenia schizoafektywne - podobnie jak schizofrenia są chorobą przewlekłą. Występują objawy psychotyczne w połączeniu z zaburzeniami nastroju (depresja lub mania);
- psychozy reaktywne - wywołane są przez bardzo silny stres lub traumatyczne doświadczenie. Najczęściej objawy przechodzą samoistnie;
- psychozy egzogenne - objawy psychozy spowodowane są czynnikami zewnętrznymi, np. zażywaniem substancji psychoaktywnych. Ich leczenie uzależnione jest od przyczyny, która je wywołała.
Psychoza - objawy
Przy wszystkich typach zaburzeń psychotycznych do najbardziej charakterystycznych symptomów zalicza się: urojenia oraz halucynacje. Oprócz nich wymienia się też: obsesje, gwałtowne zmiany osobowości, brak przeżywania i wyrażania uczuć, dezorganizację zarówno myślową, jak i behawioralną.
Urojenia są zaburzeniami myślenia polegającymi na złym osądzaniu i błędnych przekonaniach wobec świata zewnętrznego. Chory mocno wierzy, mimo braku dowodów i nie jest w stanie rozważyć zdania innych. Bardzo często chorym może wydawać się, że ktoś czyta w ich myślach, że są śledzeni lub ktoś przejmuje nad nimi kontrolę. Osoba w stanie psychozy nie potrafi dostrzec bezsensowności swoich przekonań. Halucynacjami można określić doświadczenia zmysłowe (wszystkie zmysły), które nie są spowodowane czynnikiem zewnętrznym. W tej kategorii mieszczą się wszelkiego rodzaju omamy: wzrokowe, zapachowe, czuciowe oraz słuchowe. Chory uważa, że halucynacje są prawdziwe.
Psychoza - leczenie
Najistotniejsze jest rozpoczęcie kuracji na wczesnym etapie rozwoju schorzenia. Podstawową metodą leczenia chorób z grupy psychoz jest farmakologia. W zależności od rodzaju stosuje się różne środki, ale najczęściej są to leki przeciwpsychotyczne, blokujące niektóre neuroprzekaźniki w mózgu, przez co eliminują objawy takie jak halucynacje i urojenia. Uzupełnieniem leczenia farmakologicznego może być psychoterapia. W wymiarze poznawczo-behawioralnym ułatwia pacjentowi kontrolę nad umysłem i zrozumienie mechanizmów działania choroby. Właśnie połączenie tych dwóch metod daje najlepsze efekty. Niezwykle istotna jest również pomoc najbliższych, gdyż podczas leczenia bezcenne jest wsparcie i ochrona przed wykluczeniem ze społeczeństwa.
Usługi dla Ciebie
Artykuły powiązane
Zobacz jakie są objawy depresji - infografika
Depresja to choroba, nie powód do wstydu. Ważne, by ją rozpoznać i podjąć leczenie. Jakie są objawy depresji? Jak rozpoznać chorobę?
Objawy depresji
Sprawdź jakie są objawy depresji i jak je dostrzec. Kiedy obniżenie nastroju powinno skłonić nas do konsultacji z lekarzem? W jaki sposób rozpoznaje i diagnozuje się depresje?
Czy dziewczynki są bardziej zagrożone depresją?
Chociaż media społecznościowe mogą przydać się w życiu nastolatków do nawiązywania znajomości i kontaktów z przyjaciółmi, eksperci od dłuższego czasu ostrzegają, że zbyt długie korzystanie z nich może mieć negatywne skutki.
Co to jest schizofrenia?
Choroby psychiczne takie jak schizofrenia, charakteryzujące się niejednorodnym obrazem klinicznym - mogą stanowić szczególny problem diagnostyczny, ze względu na złożoność objawów i różnorodny przebieg. Dowiedz się czym jest schizofrenia, jakie są jej rodzaje, objawy i jakie są możliwości leczenia schizofrenii.
Bezsenność – jak sobie radzić?
Mówi się, że bezsenność to choroba cywilizacyjna. Objawy bezsenności w wywiadach lekarskich występują u 30–50% badanych dorosłych osób.