Babka lancetowata - pomoc nie tylko w leczeniu chorób górnych dróg oddechowych

Babka lancetowata jest rośliną pospolitą, która rośnie na łąkach, polanach, pastwiskach czy przydrożach. Mimo niepozornego wyglądu charakteryzuje się obecnością składników o walorach prozdrowotnych. Czynią one babkę lancetowatą cennym surowcem, który może być pomocny w leczeniu chorób skóry czy też schorzeń górnych dróg oddechowych. Dowiedz się w jaki sposób babka lancetowata wpływa na organizm.

Babka lancetowata – skład

Babka lancetowata jest źródłem witamin (C, K, karotenu) i składników mineralnych (magnez, cynk, potas). Ponadto w swoim składzie zawiera: pektyny, garbniki, aukubinę, katapol, globularynę, asperulozyd, substancje śluzowe, kwasy organiczne (benzoesowy, fumarowy, askrobinowy, cynamonowy, wanilinowy), fitosterole (sitosterol, kampesterol, stigmasterol) oraz flawonoidy (bajkaleina, skutelareina).  

Babka lancetowata – właściwości i wpływ na zdrowie

Babka lancetowata wykazuje właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne, przeciwnowotworowe (w tym hamujące rozrost nowotworu złośliwego skóry - czerniaka),  spazmolityczne, przeciwstresowe. Wykazano również jej działanie przeciwbakteryjne (antybiotyczne), wykrztuśne  i immunostymulujące. Ponadto zwiększa krzepliwość krwi, ma właściwości ściągające, oczyszcza krew, żołądek i płuca, zmniejsza nadmierną przepuszczalność naczyń włosowatych oraz przekrwienie błon śluzowych. Działa wykrztuśnie, rozkurczowo na mięśnie gładkie górnych dróg oddechowych i moczopędnie, wspomaga gojenie ran, oparzeń oraz regenerację naskórka. Dzięki aukubinie babka lancetowata działa ochronnie na wątrobę. Dodatkowo babka lancetowata, ze względu na obecność luteoliny i apigeniny, chroni skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania UV. 

Babka lancetowata – zastosowanie

Liście babki lancetowatej są skuteczną pomocą w stanach zapalnych jamy ustnej oraz błony śluzowej gardła ( łagodzą ból gardła), kaszlu, a także w chronicznym zapaleniu oskrzeli o podłożu niespastycznym i spastycznym. Może być stosowana w zewnętrznym leczeniu skóry, owrzodzeń, rozedmy płuc i astmy, wsypki oraz wrzodów. Napary z babki lancetowatej przysłużą się w nieżytach układu oddechowego, pokarmowego, we wrzodach żołądka i dwunastnicy, zatruciach bakteryjnych, biegunkach ( przede wszystkim u dzieci), jak też w leczeniu oparzeń, ran i czyraków. Roztarte liście babki łagodzą użądlenia osy, pogryzienia i ukąszenia jadowitych zwierząt i węży, a także pęknięcia i nacięcia skóry. Poza naparami z babki lancetowatej przygotować można syropy, odwary i ekstrakty, a jej młode liście mogą być spożywane w postaci sałatek lub po ugotowaniu jak kapusta. 

Babka lancetowata w kosmetykach

Babka lancetowata znalazła zastosowanie także w kosmetyce. Ze względu na właściwości antybiotyczne, bakteriobójcze, ściągające oraz wspomagające regenerację naskórka stanowi dodatek do płynów do higieny intymnej i kosmetyków do cery trądzikowej, tłustej, jak również problematycznej. Babka lancetowata jest też składnikiem preparatów przeciwzmarszczkowych oraz do pielęgnacji skóry wokół oczu i powiek. 

Babka lancetowata – przeciwwskazania

Jedyne przeciwwskazanie do stosowania babki lancetowatej stanowi nadwrażliwość i alergia. W badaniach nie stwierdzono również efektów ubocznych. Niektóre osoby zgłaszają biegunkę oraz obniżenie ciśnienia tętniczego krwi po wprowadzeniu babki lancetowatej. Nie ma jednoznacznych i potwierdzonych danych w zakresie bezpieczeństwa babki lancetowatej w okresie ciąży i karmienia piersią, dlatego jej zastosowanie należy skonsultować z lekarzem. 

Babka lancetowata – dawkowanie

Zalecane dawkowanie babki lancetowatej przedstawia się następująco: dla dzieci od 1 do 4 roku życia od 1 do 2g ziół na dzień, dla dzieci od 4 do 10 lat 2 do 4g ziół na dzień, dla starszych dzieci, młodzieży i dorosłych 3 – 6 g ziół na dobę. Może być stosowane w formie naparów do użytku zewnętrznego i wewnętrznego oraz maceratów z zimnej wody do płukania gardła. Sok z babki lancetowatej w przewlekłym nieżycie żołądka i zakażeniach bakteryjnych zalecany jest w dawce 10ml z dodatkiem wody trzy razy dziennie. 

Syrop z babki lancetowatej

Składniki:

• 100g liści babki lancetowatej,
• 100g cukru,
• 100ml przegotowanej wody,
• 50ml wódki.

Przygotowanie:

Liście dokładnie umyć i zblendować. Przełożyć do głębokiej miski, dodać letnią wodę, miesza do momentu uzyskania papki. Papkę przecisnąć przez gazę nad garnkiem lub innym naczyniem. Do otrzymanego soku dodać cukier, gotować do wrzenia, wyłączyć palnik. Dodać wódkę, wymieszać i rozlać do butelek lub słoików, wcześniej umytych i wyparzonych. Syrop można przechowywać przez rok w zaciemnionym i chłodnym miejscu. 

Źródła:

1. Nowak G., Nawrot J. Surowce roślinne i związki naturalne stosowane w chorobach układu oddechowego. Herba polonica 2009;55 (4): 178 – 213. 

2. Parus A., Grys A. Babka lancetowata (Plantago lanceolata L.) - właściwości lecznicze. Postępy fitoterapii 2010;3: 162 – 165. 

3. Andrzejewska – Golec E. Babka lancetowata – tradycja i współczesne zastosowanie w lecznictwie. Panacea 2008; 24 (3): 15 – 17. 

4. Ogonowski J., Kołkowska A. Preparaty kosmetyczne na bazie ekstraktu z babki lancetowatej. LAB 2016; 5: 17 – 23.