Mięta - działanie i właściwości

Mięta jest jedną z najstarszych roślin o właściwościach leczniczych. Znana jest z orzeźwiającego smaku oraz aromatu. Stanowi nie tylko doskonały dodatek aromatyzujący do potraw, ale też cenny składnik o właściwościach prozdrowotnych. Wspiera terapię wielu schorzeń, w tym przede wszystkim przewodu pokarmowego. Sprawdź na co może pomóc mięta i jak można ją spożywać. Co decyduje o zdrowotnych właściwościach mięty? Poznaj zastosowanie mięty nie tylko w kuchni, ale też w kosmetyce.

Mięta – rodzaje mięty

Na świecie wyróżnić można kilkanaście gatunków mięty. Najbardziej znaną jest mięta pieprzowa - jest najmocniejsza oraz daje największe orzeźwienie. Inne gatunki, które można spotkać to między innymi mięta zielona oraz okrągłolistna charakteryzujące się większą delikatnością zarówno w smaku, jak i działaniu.

Mięta – składniki

Jednym z bardziej cennych składników mięty jest olejek lotny będący źródłem mentolu, mentonu, neomentolu, limonenu i kwasów organicznych. Liście mięty to również źródło flawonoidów, kwasów fenolowych, triterpenów, karotenoidów, choliny, betainy, garbników i składników mineralnych żelazo, magnez, miedź, bor, cynk, mangan).&

Mięta – właściwości i wpływ na organizm

Mięta charakteryzuje się właściwościami bakteriobójczymi, przeciwutleniającymi, przeciwwirusowymi, przeciwgrzybiczymi, przeciwzapalnymi, żółciopędnymi, znieczulającymi, obniża ciśnienie krwi, pobudza również apetyt (dlatego zaleca się picie naparu z mięty przed posiłkiem osobom wykazującym brak apetytu) i wydzielanie soków trawiennych. Ułatwia trawienie tłustych potraw. Mięta polecana jest w reumatoidalnym zapaleniu stawów, stymuluje też układ odpornościowy. Jest pomocna w terapii: skurczów górnego odcinka przewodu pokarmowego oraz dróg żółciowych, niestrawności, zaburzeń wydzielania soków trawiennych i żółci, nieżytu żołądka, nudności czy wymiotów. Badania wykazały, że spożywanie mięty wiąże się ze zmniejszeniem skurczy mięśni dwunastnicy, jelita czczego oraz okrężnicy, łagodzi równocześnie odczuwany z tego powodu ból. Ponadto mięta przynosi ulgę we wzdęciach i zespole jelita drażliwego, wspiera leczenie nieżytów górnych dróg oddechowych, kaszlu, zapalenia oskrzeli i stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej. U dzieci mięta pomaga zwalczać kolki. Ponadto działa moczopędnie i odkażająco na drogi układu moczowego.

Jak wykazano w badaniach, stosowanie mięty może zmniejszać ryzyko takich chorób cywilizacyjnych jak: cukrzyca, miażdżyca, otyłość i choroby nowotworowe. Zewnętrznie mięta w postaci mazideł i nacierań łagodzi podrażnienia i świąd skóry, a także ospę wietrzną, łagodzi bóle migrenowe, stres, zmęczenie i napięcie nerwowe. 

Mięta – zastosowanie

Miętę najczęściej przygotowuje się w postaci naparu. Stosować można również nalewkę z mięty, olejek i wyciąg. Mięta jest składnikiem preparatów do inhalacji, płukanek, sztyftów do nosa, pastylek i maści do smarowania. W lecie jako zimny napój mięta przynosi orzeźwienie i doskonale gasi pragnienie. Mięta jest dodatkiem do sosów, galaret, potraw z ryb, jagnięciny, i wieprzowiny, grochu, kapusty, pasuje do serów, sałatek, koktajli, smoothie i deserów.

Mięta w kosmetyce

Mięta stanowi składnik kosmetyków o działaniu oczyszczającym i łagodzącym. Olejek z mięty wykorzystywany jest w preparatach przeznaczonych do cery problematycznej (tłustej i trądzikowej). Mentol dodaje cerze blasku, rozświetla ją i pomaga kontrolować wydzielanie sebum. Aby przekonać się o dobroczynny, działaniu mięty, klika kropel olejku miętowego można dodać do ulubionej maseczki do twarzy. W celu zmniejszenia ilości zaskórników zastosować można kąpiel parową z suszonych liści mięty. Ponadto olejek z mięty zmiękcza i wygładza skórę suchych ust.

Ze względu na właściwości ujędrniające mentol z mięty wchodzi w skład kosmetyków antycellulitowych i ujędrniających. W przypadku skóry włosów mięta wykazuje działanie przeciwłupieżowe, stanowi też skuteczny dodatek do preparatów do pielęgnacji skóry głowy i włosów, zapobiega bowiem ich przetłuszczaniu.

Mięta – przeciwwskazania

Napary z mięty są przeciwwskazane osobom z wrzodami żołądka i kamieniami żółciowymi. Mięta nie powinna być też stosowana w dużych ilościach u niemowląt i małych dzieci, szczególnie w postaci olejku, gdyż może on działać u nich alergizująco ze względu na zawartość mentolu. Podanie doustne olejku może skutkować wymiotami, a nawet zatrzymaniem oddechu.

Mięta – skutki uboczne

Napary z mięty spożywane zgodnie z zaleceniami nie wywołują skutków ubocznych. Inaczej sprawa wygląda w przypadku olejku miętowego, który przyjmowany w zbyt dużych dawkach może być powodem bólów brzucha, wymiotów czy nawet pokrzywki i zaburzeń równowagi.

Źródła:

1. Kania M., Baraniak J., Grys A. Ziołolecznictwo i zalecenia żywieniowe według św. Hildegardy z Bingen. Cz. II. Postępy fitoterapii 2014; 2: 104 – 109. 
2. Najda A. Skład chemiczny i działanie przeciwutleniające ekstraktów z Mentha x piperita L. Post Fitoter 2017; 18 (4): 251 – 258. 
3. Lis A. Najcenniejsze olejki eteryczne – olejki miętowe. Aromaterapia 2012; 18 (2): 5 -15. 
4. Chrapek A., Dzida K. Skład chemiczny, warunki uprawy i właściwości lecznicze mięty pieprzowej. Wybrane zagadnienia z zakresu przemysłu spożywczego oraz zarządzania i inżynierii produkcji, WUP Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Lublin 2020.&