Modzele, czyli specyficzne odciski. Jak się ich pozbyć?

Modzele są bolesnymi odciskami, powstałymi najczęściej na stopach w części podeszwowej oraz na brzegach palców. Nazywane są również ogniskami wzmożonego rogowacenia. Przybierają postać dużych, plackowatych narośli zgrubiałego naskórka i mają żółtawą lub szarawą barwę. Problem ten dotyczy z reguły osób, które poruszają się w zbyt ciasnym obuwiu oraz kobiet noszących buty na wysokim obcasie. Modzele tworzą się wtedy na wypukłej części stopy pod palcami. Modzele mogą pojawić się też w obrębie dłoni, łokci oraz kolan. Nieleczone mogą powodować stany zapalne i w konsekwencji znacznie utrudniać poruszanie się. Zapobiegać powstawaniu modzeli powinny szczególnie osoby z chorobami układu krążenia oraz cukrzycą.

Modzele na stopach – dlaczego powstają?

Modzele są zmianami warstwy rogowej naskórka, które powstaje przy permanentnym nacisku lub tarciu powierzchni skóry. Uciskane naczynia krwionośne oraz nerwy powodują obumieranie powierzchownej warstwy skóry oraz brak jej złuszczania się. W konsekwencji warstwa rogowa naskórka narasta, twardnieje i tworzy grubą powłokę – tzw. modzel. Łatwo je odróżnić od innych przypadłości, gdyż są one wybrzuszeniami o szarawej lub żółtawej barwie, które nie są tak wrażliwe na dotyk jak skóra dookoła nich. Przeważnie zmiany tego rodzaju występują na stopach, w okolicach podbicia śródstopia, na pięcie i postawie lub zewnętrznej części palców.

Modzele na stopie często wywołują dolegliwości bólowe, choć nie takie, jak w przypadku odcisków (nagniotków). Szczególny dyskomfort odczuwa się przy ucisku. Jeśli pacjent nie zareaguje w porę, może wytworzyć się w tych miejscach stan zapalny, który w najgorszym wypadku będzie znacznie utrudniał poruszanie się i w konsekwencji całkowicie je uniemożliwi.

Choć przyczyn powstawania tego typu zmian skórnych jest wiele, to główną jest noszenie zbyt ciasnego obuwia. Taka sytuacja prowadzi do obumarcia skóry. Innym powodem są buty na wysokim obcasie, uciskające stopę w jej przedniej części. Ponadto wystąpienie modzeli może powodować:

• zbyt luźne obuwie, które umożliwia przesuwanie się stopy w trakcie chodzenia;
• obuwie z cienkimi lub miękkimi podeszwami, które zwiększa nacisk na stopę;
• noszenie zamkniętego obuwia bez skarpetek;
• zaburzenia chodu (m.in. płaskostopie poprzeczne, ostroga piętowa, większe obciążanie jednej krawędzi stopy, stopa wydrążona).

Dodatkowo, modzele mogą wystąpić u osób zmagających się z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Dzieje się tak, gdy zaniedbuje się lub nie podejmuje się leczenia tej choroby. Większe predyspozycje do powstawania modzeli na stopach mają ponadto osoby chorujące na cukrzycę i neuropatię obwodową.

Modzel a odcisk

Modzele, których wygląd został opisany powyżej z reguły otoczone są zaczerwienioną skórą. Odciski (w języku medycznym nagniotki), w odróżnieniu do modzeli związane są z większymi zmianami. Mówimy o nich, jeżeli zmieniona tkanka wytwarza się nie tylko w naskórku, ale również w głębszych warstwach skóry. Posiadają jądro nazywane również korzeniem (rdzeń). Powstają na skutek skoncentrowanego, długotrwałego i intensywnego ucisku. Mogą mieć kształt okrągły, owalny lub klinowy.

Modzele – leczenie

Proces leczenia modzeli zależy od stadium ich zaawansowania. Zalecana jest wizyta w gabinecie lekarskim podologa, a w zaawansowanym stadium choroby u specjalisty dermatologa, Jeżeli zmiany skórne nie są zaawansowane, można skorzystać z domowych sposobów. Dobrym rozwiązaniem jest regularne moczenie stóp w wodzie z mydłem, a następnie wykonywanie peelingu. Rezultaty przynosi też stosowanie dostępnych bez recepty preparatów złuszczających skórę (plastry, maści, kremy). Inną metodą jest przykładanie do stwardniałej skóry roztworu kwasu salicylowego, który skutecznie zmiękcza i złuszcza stwardniały naskórek. Oczekiwane efekty może przynosić noszenie skarpetek złuszczających (wypełnione są leczniczym płynem, który usuwa nadmiar martwego, zrogowaciałego naskórka i intensywnie zmiękcza oraz nawilża skórę).

W przypadku zmian opornych na leczenie konieczna jest konsultacja dermatologa, który przepisze silniejsze preparaty. Jeśli zmiany są długotrwałe pomocne może być mechaniczne ścieranie skóry i jej wygładzenie. W stanie zaawansowanym, choć jest to dość rzadka sytuacja, konieczne może okazać się leczenie chirurgiczne.

Źródła:

1. Batycka-Baran A., Kuczborska I., Baran W.; Zmiany na dłoniach i stopach, Medycyna po Dyplomie, 2010, (19). 1(166): 121-123;
2. Kędzia B., Hołderna-Kędzia E.; Leczenie miodem owrzodzeń cukrzycowych stóp, Postępy Fitoterapii,2020(1): 49-54;
3. Clayton W.; Patofizjologia, klasyfikacja i leczenie owrzodzeń stopy u chorych na cukrzycę, Diabetologia po Dyplomie, 2009, 6(03);
4. Stańczyk M.; Mała chirurgia – jak prawidłowo wykonywać proste zabiegi chirurgiczne w ramach ambulatorium, Chirurgia po Dyplomie, 2020(04).