Neuropatia to choroba nerwów obwodowych o podłożu neurologicznym. Schorzenie może być traktowane jako osobne lub być objawem innej choroby. Częstość występowania neuropatii rośnie wraz z wiekiem, jej pojawienie się ma przeważnie związek z uszkodzeniem nerwu lub stanem zapalnym nerwu. Wśród przyczyn neuropatii wymienia się nie tylko urazy mechaniczne lecz także choroby, takie jak cukrzyca lub alkoholizm. Jedną z najczęściej występujących neuropatii jest zespół cieśni nadgarstka, schorzenie dotykające ludzi powtarzających często i regularnie te same ruchy np. podczas pracy na klawiaturze i obsłudze komputera. Sprawdź jakie są objawy neuropatii i jak rozpoznać chorobę. Dowiedz się jakie są sposoby leczenia neuropatii i jak chorym może pomagać terapia medyczną marihuaną.

Spis treści:

Neuropatia – rodzaje

Neuropatią to choroba nerwów obwodowych, czyli struktur anatomicznych odpowiadających za przekazywanie impulsów nerwowych między różnymi częściami organizmu - tkankami i narządami. Neuropatię nazywa się też chorobą nerwów obwodowych. Schorzenie to może być traktowane jako osobna jednostka chorobowa lub objaw innej. W przypadku, gdy proces chorobowy dotyczy wielu nerwów, nazywany jest polineuropatią. Neuropatia dotyczy kilku procent osób dorosłych, a częstość występowania wzrasta z wiekiem.

Udowodniono, że neuropatia przeważnie ma związek ze stanem zapalnym albo uszkodzeniem nerwu. Pacjenci mogą mieć problemy praktycznie z każdym nerwem. Negatywną konsekwencją schorzenia są zmiany wpływające na przepływ impulsów, a w efekcie zmieniona praca układu ruchu. Poza bólem, zaburzenia u części chorych powodują drętwienie, mrowienie, obniżenie siły mięśniowej, zanim mięśni, ból, parzenie oraz zmianę koloru skóry i zaburzenia potliwości. Bez wątpienia trudno określić dokładną przyczynę choroby, ponieważ jest ich bardzo wiele. W przypadku, gdy lekarz nie jest w stanie odnaleźć przyczyny neuropatii , wówczas neuropatię określa się jako idiopatyczną. Uszkodzenie nerwów mogą wywołać różne czynniki. Zmiany mogą być spowodowane urazem mechanicznym, innym schorzeniem, jak cukrzyca (neuropatia cukrzycowa), błędem lekarskim podczas operacji, chorobą zakaźną, alkoholizmem (neuropatia alkoholowa) lub zatruciami, np. ołowiem czy rtęcią. Najczęściej występującą neuropatią kończyny górnej jest zespół cieśni nadgarstka, z którym często zmagają się osoby powtarzające z dużą częstotliwością te same ruchy np. przy pisaniu na klawiaturze i obsłudze komputera.

Medycyna wyróżnia bardzo wiele klasyfikacji. Neuropatie możemy dzielić ze względu na:

  • liczbę włókien nerwowych zajętych chorobowo (mononeuropatie – związane z uszkodzeniem pojedynczego nerwu obwodowego, mononeuropatie mnogie – wieloogniskowe zajęcie wielu pojedynczych nerwów obwodowych, polineuropatie - choroby związane z rozległym i symetrycznym zajęciem wielu nerwów).
  • czas trwania schorzenia (neuropatie ostre - rozwijają się przez kilka dni, a następnie narastają przez 2-3 tygodnie, podostre - objawy narastają przez kilka tygodni, przewlekłe - objawy narastają miesiącami lub latami, nawracające, długotrwałe dziedziczne);
  • przyczynę choroby (wrodzone, infekcyjne, polekowe, neuropatie z uwięźnięcia);

Powyższe podziały są istotne z tego względu, że rodzaj neuropatii determinuje różne dolegliwości, a w konsekwencji lekarz musi wprowadzić odpowiednie leczenie.  

Neuropatia - objawy

Objawy neuropatii uzależnione są od jej rodzaju, jednak w początkowej fazie występują w sposób nawracający. Na tym etapie lekarz często nie jest w stanie ich stwierdzić. W nerwach obwodowych występują trzy rodzaje włókien (ruchowe, czuciowe i autonomiczne), pojawienie się konkretnych symptomów zależy od tego, które z nich zostaną uszkodzone. Do objawów ruchowych zalicza się zanik mięśni, niedowłady, problemy z poruszaniem się, a także zanik niektórych odruchów. Przy czuciowych symptomach wymienia się zaburzenia czucia (neuropatia czuciowa), drętwienie oraz pieczenie. W większości przypadków nieprawidłowe odczuwanie rozpoczyna się w stopach i palcach stóp. Przy neuropatiach autonomicznych uszkodzeniu ulegają włókna wegetatywne układu nerwowego (autonomiczne). Wiążą się z zaburzeniami oddawania moczu (nietrzymanie moczu lub problemy z jego oddawaniem), zaburzeniami potliwości (zmniejszenie lub nadmierna potliwość), zaburzeniami widzenia (nieprawidłowe reakcje źrenic), pojawiają się zaburzenia seksualne (suchość pochwy i problemy ze wzwodem), suchością w jamie ustnej i innymi. Pacjenci najbardziej skarżą się na dokuczający im ból neuropatyczny, którego nie da się wyeliminować przy pomocy standardowych leków przeciwbólowych.

Neuropatia – leczenie

Priorytetem przed wdrożeniem procesu leczenia jest dokładna diagnostyka. U pacjenta z neuropatią to skomplikowane czynności, gdyż należy przeprowadzić dokładne badanie neurologiczne oraz szczegółowe badania laboratoryjne, aby znaleźć przyczynę schorzenia. Postępowanie terapeutyczne w neuropatiach jest wielopłaszczyznowe. Pod uwagę bierze się leczenie schorzenia wywołującego neuropatię, leczenie przeciwbólowe oraz postępowanie mające na celu ochronę uszkodzonego włókna nerwowego lub narządu. Należy pamiętać, że bólu neuropatycznego nie da się pozbyć wykorzystując ogólnodostępne leki przeciwbólowe. Wobec tego, stosuje się leki przeciwdrgawkowe i niektóre leki z grupy antydepresantów, miejscowo również leki znieczulające. Neuropatia bardzo często ma związek z cukrzycą (neuropatia cukrzycowa). W takim wypadku leczy się ją dwutorowo - przede wszystkim należy utrzymywać właściwy poziom glukozy i unikać zarówno hiperglikemii, jak i hipoglikemii. Wśród nowych rozwiązań znajduje się terapia konopiami przy użyciu medycznej marihuany. Działa przeciwbólowo, nie leczy natomiast samej neuropatii. Nie jest też leczeniem standardowym, a jedynie pomocniczym. Taka terapia dostępna jest w Centrum Terapii Konopiami enel-med.

Źródła:

  • Gorczyca-Siudak D., Dziemidok P.; Neuropatia – zmiany o charakterze odwracalnym i strukturalnym, Diabetologia Po Dyplomie, 2019(3).
  • Durka-Kęsy M.; Wprowadzenie do neuropatii, Po Dyplomie.
  • Kwolek A., Snela S.; Rehabilitacja w chorobach i uszkodzeniach obwodowego układu nerwowego, Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2008(1).
  • Błażucka A.; Neuropatia. Jak bolą uszkodzone nerwy? Tłumaczy dr n. med. Anna Błażucka, neurolog, Gazeta Wyborcza, Tylko Zdrowie, 2 grudnia 2016 r.
  • Katz J., Greer M.; A Guide to Neuropathy, Neuropathy Action Foundation, 2008.