Objawy depresji i trądzik – sprawdź, na co jeszcze pomoże Ci ogórecznik!

Ogórecznik to jednoroczna roślina zielarska o szerokim zastosowaniu. Jej kwiaty i liście, a także olej z nasion są używane jako lekarstwo. Liście i łodygi ogórecznika mają aromat ogórka, który może odmienić smak wielu potraw. Jego liczne właściwości sprawiły, że znajduje zastosowanie w medycynie, kosmetyce i kuchni. Ta roślina pomaga leczyć objawy depresji i trądzik, ale to niejedyne jego zbawienne ‘umiejętności’. Czym jest ogórecznik, jakie ma właściwości i zastosowanie – o tym w poniższym artykule.

Czym jest ogórecznik?

Ogórecznik lekarski jest rośliną jednoroczną z rodziny ogórecznikowatych. Do północnej Europy przywędrował dawno temu, jeszcze w czasach starożytnych. Obecnie ogórecznik lekarski najczęściej spotykany jest na łąkach oraz polach, lubi zacienione zarośla w okolicach wody - rzek, stawów czy cieków wodnych. Ogórecznik ma charakterystyczne, szorstkie włoski pokrywające całą łodygę i liście, co nadaje roślinie oryginalnego, srebrnego zabarwienia. Kwiaty ogórecznika lekarskiego mają intensywny, fioletowy kolor, a swoim kształtem przypominają gwiazdy. Ogórecznik jest rośliną miododajną, leczniczą, oleistą i warzywną - w przeszłości, ze względu na swój ogórkowy zapach był wykorzystywany w kuchni jako dodatek do twarogu czy zup warzywnych. Świeże liście i kwiaty ogórecznika mogą być jedzone jako lekkostrawna sałata. Piękne kwiaty o intensywnym kolorze można również zamrażać w kostkach lodu – uzyskamy w ten sposób ozdobę do napojów. Ziele ogórecznika wykorzystywane jest do aromatyzowania nalewek, win, syropów i napojów chłodzących. Kwiaty stosowane są do produkcji likierów i słodyczy.

Ogórecznik lekarski – właściwości

Jeśli chodzi o właściwości ogórecznika lekarskiego, znany jest z cech moczopędnych i przeciwzapalnych – stosowany zewnętrznie w postaci środka antyseptycznego może służyć do przemywania ran. Roślina zwiększa także diurezę, usprawniając wydalanie moczu, ma tym samym właściwości oczyszczające organizm. Pomaga także w usuwaniu szkodliwych produktów przemiany materii, w tym jonów chloru, mocznika i kwasu moczowego, dzięki czemu wspomaga walkę z zapaleniem nerek i układu moczowego. Wykazuje właściwości powlekające – przyspiesza regenerację uszkodzeń na błonach śluzowych narządów wewnętrznych, w tym jamy ustnej czy żołądka oraz górnego odcinka dróg oddechowych. Posiada również właściwości uspokajające działając w pozytywny sposób na ośrodki mózgowe. Poprawia krążenie oraz usprawnia pracę gruczołów dokrewnych. Ma działanie napotne. Kwasy tłuszczowe zawarte w oleju ogórecznika mają korzystny wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego.

Ogórecznik lekarski – zastosowanie

Jeśli chodzi o zastosowanie ogórecznika lekarskiego, to jest ono bardzo spektakularne. W medycynie stosuje się oczyszczony olej z ogórecznika lekarskiego otrzymywany przez tłoczenie lub ekstrakcję z nasion.
Olej z ogórecznika to bogactwo kwasu GLA (gamma-linolenowego), i jest on stosowany w przypadku chorób skóry, szczególnie jeśli mamy skórę problematyczną, trądzik hormonalny, czy egzemę (atopowe zapalenie skóry). Pomaga także w walce z łojotokiem, łuszczycą i chorobą skóry zwanej neurodermitem. Jest również stosowany w reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS), przy obrzękach dziąseł, a także działa wspomagająco w leczeniu chorób przyzębia i pomaga zatrzymywać krwawienia dziąseł.
Ogórecznik łagodzi stres oraz świetnie sprawdza się w zespole napięcia przedmiesiączkowego (PMS), łagodzi także dolegliwości towarzyszące menopauzie. Pomaga przy cukrzycy, zespole ostrej niewydolności oddechowej (ARDS), w leczeniu alkoholizmu, bólu i przy obrzękach (stanach zapalnych), w leczeniu astmy oraz w zapobieganiu chorobom serca i udarowi. Olej z ogórecznika jest czasami dodawany do mieszanki dla niemowląt w niewielkich ilościach, aby zapewnić kwasy tłuszczowe potrzebne do rozwoju wcześniaków.
Do celów leczniczych wykorzystuje się ziele ogórecznika, jego kwiaty, a także nasiona, z których pozyskiwany jest olej. Ziele ogórecznika jest bogate we flawonoidy, saponiny, związki śluzowe, garbniki, cholinę, kwasy organiczne (cytrynowy, krzemowy, jabłkowy). Zawiera także łatwo przyswajalną krzemionkę i rzadki zestaw związków soli mineralnych. W soku ogórecznika lekarskiego znajdziemy duże ilości witaminy C. Ziele ogórecznika może być stosowane w przypadku diety bezsolnej, ze względu na wysoką zawartość soli mineralnych.
Kwiat i liście ogórecznika są używane na gorączkę, kaszel i na objawy depresji oraz przy zwiększonej pobudliwości nerwowej u dzieci i dorosłych oraz w zespole nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD). Spożywanie świeżych liści ogórecznika stymuluje produkcję adrenaliny.
Ogórecznik jest również stosowany w leczeniu problemu hormonalnego zwanego niewydolnością nadnerczy, do „oczyszczania krwi”, w celu zapobiegania zapaleniu płuc, jest również stosowany w celu zwiększenia produkcji mleka oraz leczenia zapalenia oskrzeli i przeziębienia.
Ogórecznik nakłada się na skórę w przypadku czerwonej, swędzącej wysypki na skórze głowy niemowląt (łojotokowe zapalenie skóry), a także stosuje się w opatrunku w celu zmiękczania skóry. Ogólnie używa się go zewnętrznie jako odwar przy oparzeniach skóry, odmrożeniach, czyrakach, wybroczynach i przy trudno gojących się ranach. Regularne spożywanie odwarów z ogórecznika zwiększa wydalanie moczu i umożliwia usuwanie z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii oraz jonów chloru, mocznika i kwasu moczowego. Ogórecznik bywa stosowany do leczenia  zaburzeń przemiany materii, ma działanie obniżające poziom złego cholesterolu (LDL), stosuje się go także przy zmianach miażdżycowych.
W kosmetyce ogórecznik jest wykorzystywany w produktach do pielęgnacji skóry. Olej z nasion ogórecznika wykorzystuje się do produkcji kosmetyków o właściwościach regenerujących skórę. Olej ten znajduje się w składach wielu preparatów pielęgnacyjnych dla skóry wrażliwej, dojrzałej oraz suchej. Świetnie przywraca elastyczność i prawidłowy poziom nawilżenia skóry, jednocześnie wspomagając jej odnowę i podnosząc odporność na niekorzystne działanie czynników zewnętrznych.
Jednak, jak większość roślin, tak i ogórecznik lekarski posiada przeciwwskazania do stosowania. Ze względu na brak odpowiednich badań roślina nie jest zalecana kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią. Ogórecznik może powodować nudności, natomiast  długotrwałe, systematyczne stosowanie dużych dawek może wywołać obniżenie ciśnienia tętniczego i działać przeczyszczająco.

Źródła:
Bremness L., Zioła. Encyklopedia kieszonkowa, Wydawnictwo Muza; Warszawa; 1993; 29;
Internetowy Atlas Roślin: https://atlas-roslin.pl/gatunki/Borago_officinalis.htm
Stevens P., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden; 2001;
Tyszyńska-Kownacka D., Starek T., Zioła w polskim domu, Wydawnictwo Warta; Warszawa; 1991; 156-158.