Toksoplazmoza w ciąży

W ciąży każde zakażenie jest dużo groźniejsze w swoich zdrowotnych konsekwencjach. Dotyka nie tylko kobiety, której organizm sprawnie sobie radzi. Jest zagrożeniem dla zdrowia i życia rozwijającego się dziecka. Sprawdź jak uchronić się przed toksoplazmozą i jak ją leczyć.

Jak można się zarazić toksoplazmozą?

Toksoplazmozą możesz się zarazić przez pożywienie, np. surowe czy niedogotowane mięso, w którym znajdują się cysty pierwotniaka, owoce i warzywa zanieczyszczone kocimi odchodami lub ręce, które zanieczyszczone są ocystami pasożyta wydalonymi przez kota.

Toksoplazmoza w ciąży

Jeśli dojdzie do zakażenia u kobiety w ciąży, to poprzez łożysko pierwotniak może przedostać się do płodu. Wówczas mówi się o toksoplazmozie wrodzonej.

Objawy toksoplazmozy w ciąży

Zarażenie toksoplazmozą najczęściej przebiega bezobjawowo, może przebiegać też pod postacią węzłową, dla której typowe są powiększone węzły chłonne. Pojawiają się po kilku tygodniach od zakażenia. Najczęściej dochodzi do powiększenia węzłów chlonnych szyjnych lub karkowych. Węzły na ogół mają do 3cm, są twarde oraz przesuwalne, rzadko tkliwe i przeważnie nie ropieją.

U niektórych osób chorych mogą występować objawy grypopodobne z towarzyszącymi stanami podgorączkowymi, osłabieniem, łatwym męczeniem sie, bólami głowy, zapaleniem gardła i bólami mięśniowymi. W rzadkich przypadkach można zaobserwować postać mononuleozopodobną lub brzuszną. W pierwszej pojawia się gorączka, ból gardła, głowy, mięśni oraz powiększenie szyjnych węzłów chłonnych. W drugiej postaci: brak łaknienia, bóle brzucha, wymioty, powiększenie węzłów chłonnych krezkowych i żółtaczka. Zazwyczaj powiększenie węzłów chłonnych jest niezauwalżalne przez osobę zakażoną, a inne objawy kliniczne są słabo wyrażone. Jedynym dowodem na zakażenie jest wówczas serokonwersja, czyli dodatni wynik badań serologicznych na obecność przeciwciał przeciwko toksoplazmozie w klasie IgM.

Toksoplazmoza wrodzona i jej objawy

Ryzyko zarażenia płodu przez zakażoną matkę wzrasta wraz z czasem trwania ciąży. Jest to skutkiem zwiększającej się przepuszczalności łożyska. Według danych w Polsce dochodzi do wystąpienia toskoplazmozy wrodzonej w 1 do 4 przypadkach na 1000 ciąż. Zakażenie w pierwszym trymestrze ciąży najcześciej prowadzi do ciężkiego uszkodzenia płodu lub poronienia. W drugim trymestrze w skutek zarażenia płodu może wystąpić wewnątrzmaciczne uszkodzenie układu nerwowego: małogłowie, wodogłowie, zwapnienie wewnątrzczaskowe, padaczka, niedorozwoj psychomotoryczny, małoocze i uszkodzenie gałki ocznej. W przypadku, gdy pierwotna inwazja Toxoplasma gondii nastąpi w trzecim trymestrze zarażeniu ulega 80% dzieci, ale jedynie 10% z nich wykazuje objawy uogólnionego zakażenia: zapalenie mózgu, żółtaczkę, powiększenie wątroby oraz śledziony lub zmiany w ośrodkowym układzie nerowym i gałce ocznej. Zmianom tym towarzyszy opóźnienie rozwoju fizycznego i umysłowego. Objawy mogą również wystąpić dopiero po 10 – 20 latach od zakażenia.

Toksoplazmoza oczna

Toksoplazmoza oczna jest najcześciej skutkiem toksoplazmozy wrodzonej. Pojawić może się w wieku 10 – 20 lat. Jej objawami są uszkodzenia siatkówki i naczyniówki. Co wyrażać może się jako małoocze, zmiany w wielkości i kształcie rogówki oraz jako znik nerwu wzrokowego. Zmianom tym towarzyszą zaburzenia widzenia w postaci: mroczków, bólu gałki ocznej, nadmiernego łzawienia i światłowstrętu.

Wykrywanie zarażenia T. gondii w ciąży

Podstawowym badaniem służącym wykryciu zarażenia Toxoplasma gondii są badania serologiczne. Polegają one na oznaczeniu przeciwciał klasy IgG i IgM w kierunku toksoplazmozy. W ciąży należy je wykonac jak najszybciej, a więc już po pierwszej wizycie u lekarza ginekologa. Po potwierdzeniu, że kobieta jest w ciąży. Badań nie powtarza się w przypadku dodatniego wyniku pierwszej próby, który świadczy o przebyciu toksoplazmozy przed ciążą. W wyniku otrzymuje się nwysokie miano IgG i niskie IgM. Oznacza to nabytą odporność i nie istnieje wówczas ryzyko zarażenia płodu. W przypadku wyniku ujemnego badanie należy powtórzyć w każdym trymestrze. Może nastąpić serokonwersja, czyli zmiana wyników ujemnych na dodatnie. Powtórne badania mają na celu jej wykrycie. Serokonwersja może świadczyć o tym, że nastąpiło pierwotne zarażenie Toxoplasma gondii. Po przeniknięciu przez łożysko pierwotniak zagraża rozwiającemu się dziecku.

Jak leczyć toksoplazmozę w ciąży

Leczenie toksoplazmozy w ciąży rozpoczyna się niezwłocznie po ustaleniu rozpoznania. Leczenie powinno być prowadzone w specjalistycznym ośrodku. Celem jest zapobiegnięcie zarażenia płodu.

Jak zapobiegać zakażeniu tokspolazmozą?

W związku z tym, że łatwiej jest zapobiegać niż leczyć, a zakażenie płodu może nieść ze sobą przykre konsekwencje podejmij wszelkie działania, które pozwolą uniknąć zarażenia Toxoplasma gondii. Myj ręcę po każdym kontakcie ze zwierzętami, po czyszczeniu kociej kuwety a także przed przygotowywaniem posiłku i przed jedzeniem. Także po każdym kontakcie z ziemią. Przy pracach w ogrodzie używaj rękawiczek. Myj warzywa i owoce. W trakcie przygotowywania posiłków nie próbuj surowego mięsa. Dokładnie myj deskę do krojenia. Po każdym kontakcie z surowym mięsem, brudnymi warzywami i owocami myj ręcie.

Chcąc zapewnić zdrowie sobie, a przede wszystkim prawidłowy rozwój swojemu dziecku dbaj o higienę rąk i unikaj spożywania surowego oraz niedogotowanego mięsa. Regularnie odwiedzaj lekarza prowadzącego i wykonuj zgodnie z jego zaleceniami badania.