Spis treści:
- Choroba meningokokowa - co to jest?
- Meningokoki – sprawcy choroby
- Grupy największego ryzyka zakażenia meningokokami
- Objawy choroby meningokokowej
- Leczenie zakażenia meningokokami
- Szczepienia przeciw meningokokom
Meningokoki to bakterie, które powodują wystąpienie groźnej dla zdrowia i życia inwazyjnej choroby meningokowej. Zachorowalność nie jest bardzo duża, ale śmiertelność sięga do 70 – 80%. Sprawdź jak możesz chronić się przed zagrożeniami powodowanymi przez meningokoki.
Choroba meningokokowa - co to jest?
Zgodnie z danymi Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, Zakładu Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru, liczba zachorowań na chorobę meningokokową w 2017 roku wzrosła w stosunku do poprzedniego roku o 61 przypadków. W roku 2016 zgłoszono 167 przypadków zachorowań, a w 2017 roku - 228. W wyniku zakażenia bakterią Neisseria meningitidis na zapalenie opon mózgowych zachorowały w roku ubiegłym 122 osoby, a na posocznicę (sepsę) 158 osób.
Meningokoki – sprawcy choroby
Meningokoki to bakterie z gatunku Neisseria meningitidis. Nazywane są także dwoinkami zapalenia opon mózgowych. Powodują wystąpienie niezwykle groźnych dla zdrowia chorób, które noszą miano inwazyjnej choroby meningokokowej. Zalicza się do niej: zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych oraz posocznicę (sepsę). Są to choroby stosunkowo rzadkie ale mogące w zaledwie kilka godzin doprowadzić do śmierci. Szansą na przeżycie jest odpowiednio wczesne rozpoznanie choroby i szybkie wdrożenie leczenia. Nie daje ono jednak gwarancji całkowitego wyleczenie. U niektórych osób może dojść do trwałego okaleczenia, a powrót do pełnego zdrowia może być procesem długotrwałym.
Grupy największego ryzyka zakażenia meningokokami
Kto jest najbardziej narażony na zakażenie meningokokami:
- dzieci do 4 roku życia, ponieważ ich system odpornościowy nie jest jeszcze w pełni dojrzały,
- młodzi dorośli, między 15. a 24. rokiem życia,
- osoby starsze, ze względu na osłabiony układ odpornościowy.
Drogi zarażenia meningokokami
Rezerwuarem meningokoków jest wyłącznie człowiek. Meningokoki występują u około 20% zdrowych ludzi w jamie nosowo – gardłowej. Ich nosicielami mogą być ludzie w każdym wieku. Główną drogą ich przenoszenia jest droga kropelkowa: kichanie, kaszel. Prócz tego, źródłem zarażenia może być kontakt bezpośredni, np. intymny, głęboki pocałunek.
Objawy choroby meningokokowej
Okres wylęgania choroby meningokowej wynosi od 2 do 10 dni. Wczesne objawy występują w ciągu pierwszych 4-6. godzin od zarażenia. Należą do nich zły stan ogólny, letarg, gorączka, nudności, wymioty, odmowa przyjmowania pokarmów, rozdrażnienie, objawy infekcji górnych dróg oddechowych, ból brzucha oraz biegunka.
W przypadku dzieci najczęstsze objawy to: gorączka, ból głowy, wymioty, senność, sztywność karku i plamista wysypka krwotoczna. U dzieci poniżej drugiego roku życia może pojawić się: rozdrażnienie, nieutulony płacz, postękiwanie, niechęć do jedzenia, zaburzenia napięcia mięśniowego, uwypuklone ciemiączko, sinica oraz nieprawidłowe ułożenie ciała.
Zachorowanie na sepsę objawiać się będzie: bólem kończyn dolnych, bladą, marmurkowa bądź sina skórą oraz zimnymi dłoniami i stopami. A ponadto współwystępować może: przyspieszenie akcji serca, duszność, wzmożone pragnienie, skąpomocz, wysypka, ból brzucha, zaburzenia świadomości i szybkie pogarszanie się stanu ogólnego.
Do objawów zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych należą natomiast: silny ból głowy, sztywność karku, nadwrażliwość na światło, zaburzenia świadomości, drgawki, objawy neurologiczne oraz oponowe.
Leczenie zakażenia meningokokami
Osoby, które zachorowały na zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych lub posocznicę powinny zostać w trybie pilnym przewiezione do szpitala i być natychmiast poddane leczeniu antybiotykami. Profilaktycznie antybiotyk powinny otrzymać również osoby, które miały bardzo bliski kontakt z osobą chorą na inwazyjną chorobę meningokokową. Przez bliski kontakt należy rozumieć wspólne mieszkanie lub spanie w tym samym pomieszczeniu.
Profilaktyka zakażenia menigokokami obejmuje szczepienie oraz przestrzeganie higieny osobistej, a także nieużywanie wspólnych szklanek i sztućców, nie picie z tej samej butelki, nie jedzenie tej samej kanapki, nie palenie tego samego papierosa.
Szczepienia przeciw meningokokom
W Polsce najczęściej występują meningokoki typu B i C. Te ostatnie są odpowiedzialne za wywoływanie ognisk epidemicznych. Szczepienie przeciw meningokokom w Polsce jest szczepieniem zalecanym, szczególnie u:
- niemowląt powyżej 2 miesiąca życia,
- dzieci i osób dorosłych narażonych na ryzyko inwazyjnej choroby meningokokowej,
- dzieci i osób dorosłych z wrodzonymi niedoborami odporności, zakażonych wirusem HIV, z nowotworem złośliwym, chorobą reumatyczną, przewlekłą chorobą nerek i wątroby,
- niemowląt od 2 miesiąca życia z grup ryzyka zaburzeń odporności narażonych na zachorowanie nastolatków oraz osób powyżej 65 roku życia.
Stosuje się szczepionki skoniugowane monowalentne oraz wielowalentne, a także szczepionki białkowe przeciw serogrupie B. W zależności od zagrożenia epidemiologicznego na danym obszarze lekarz może zalecić jedną ze szczepionek dostępnych w placówkach enel – med:
- Bexsero - monowalentna szczepionka przeciw Neisseria meningitidis B,
- Menveo - czterowalentna, przeciwko meningokokom typu A, C, W 135 i Y,
- NeisVac - C – przeciwko meningokokom typu C,
- Nimenrix - przeciwko meningokokom typu A, C i Y,
- Trumenba - monowalentna szczepionka przeciw Neisseria meningitidis B.
Działania niepożądane po podaniu szczepionek nie wiążą się z istotnymi efektami ubocznymi i występują rzadko. Mogą to być: odczyny miejscowe w postaci zaczerwienienia, obrzęku i bólu w miejscu wstrzyknięcia oraz łagodne reakcje ogólne, czyli rozdrażnienie, senność, gorączka, ból głowy czy brak łaknienia. Pojawiają się w ciągu pierwszych kilku dni po szczepieniu i samoistnie ustępują.
Usługi dla Ciebie
Artykuły powiązane
Test NIPT: dlaczego przyszłe mamy powinny go wykonać?
Test NIPT to nieinwazyjne przesiewowe badanie prenatalne oparte na analizie DNA płodu obecnego we krwi matki, które pozwala wykryć zaburzenia chromosomowe płodu już na wczesnym etapie ciąży.
Październik - miesiąc walki z rakiem piersi
Regularne badania piersi mogą uratować życie - to przekaz, który w październiku brzmi szczególnie głośno. Badaj się i zadbaj o świadomość potrzeby badań piersi wśród rodziny i przyjaciół.
Badania genetyczne u dziecka – dowiedz się, kiedy trzeba je wykonać
Badania genetyczne polegają na analizie materiału DNA zawartego w komórkach ciała. Umożliwiają one postawienie diagnozy dotyczącej chorób mających przyczynę w mutacjach genetycznych. Można je wykonywać u osób dorosłych oraz u dzieci.
Toksoplazmoza w ciąży
Toksoplazmoza w ciąży jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia rozwijającego się dziecka. Sprawdź jak można się zarazić, jak uchronić się przed toksoplazmozą i jak ją leczyć.
Rezonans magnetyczny dla dzieci
Badanie NMR to obecnie najnowocześniejszy i najdokładniejszy nieinwazyjny sposób obrazowania ludzkiego ciała. W pediatrii daje możliwości szczegółowej i bezpiecznej oceny anatomii i patologii w organizmie dziecka.