Jeżeli jesteś w ciąży lub planujesz dziecko, zrób badanie na HIV. Nawet jeśli jego wynik będzie dodatni, dzięki podjęciu odpowiedniego leczenia ryzyko zakażenia dziecka będzie niewielkie. Czy badanie HIV w ciąży jest obowiązkowe? Lekarz ma obowiązek zaproponować wykonanie takiego badania pacjentce w ciąży. Badanie to jest bezpłatne.
Czym jest HIV i AIDS
HIV to wirus nabytego niedoboru lub upośledzenia odporności, który niszczy układ immunologiczny, co powoduje, że organizm przestaje się bronić przed chorobami. Zakażenie może przez wiele lat, nawet 10-12, nie dawać objawów, a osoba zakażona może wtedy nieświadomie zakażać innych.
Nieleczone zakażenie HIV może prowadzić do rozwoju zespołu nabytego niedoboru (upośledzenia) odporności czyli AIDS. Osobę z AIDS atakują różne infekcje i różne typy nowotworów, które mogą prowadzić do śmierci. Tak było w latach 80-tych, gdy odkryto wirusa HIV oraz AIDS i nie było jeszcze odpowiednich leków hamujących rozwój wirusa.
Obecnie stwierdzenie zakażenia HIV nie jest wyrokiem śmierci. Osoby, u których test na HIV dał wynik dodatni, objęte są nowoczesną terapią antyretrowirusową. Mogą, biorąc leki, żyć nawet kilkadziesiąt lat, dożywając późnej starości i naturalnej śmierci.
W Polsce leczenie osób zakażonych HIV i chorych na AIDS prowadzone jest od 2001 roku w ramach programu polityki zdrowotnej ministra zdrowia pod nazwą „Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV w Polsce”. Na koniec października 2020 roku leczeniem ARV objętych było około 13 351 pacjentów, w tym 96 dzieci i 48 kobiet w ciąży.
Na świecie żyje 38 mln osób z HIV/AIDS, w 2019 roku zakażenie HIV rozpoznano u 1,7 miliona osób, 690 tysięcy osób zmarło z powodu chorób związanych z AIDS. W Polsce od początku epidemii HIV/AIDS, czyli od roku 1985 wykryto 25 544 zakażonych, 3 751 z nich ma AIDS, a 1 428 chorych zmarło.
Obecnie w Polsce żyje około 20 tysięcy osób zarażonych wirusem HIV, a codziennie 3-4 osoby dowiadują się o zakażeniu. Warto podkreślić jednak, że nie ma ryzyka zakażenia HIV, gdy mieszka się z osobą zakażoną czy podczas przebywania z nią w kinie, na basie czy innym tego typu miejscu. Wirusa HIV nie przenoszą także owady oraz inne zwierzęta.
Wirus HIV przenosi się natomiast przez kontakty seksualne (zapobiega temu stosowanie prezerwatyw), a także przez krew, gdy zakażona krew dostanie się na uszkodzoną skórę, na błonę śluzową na przykład do oka, nosa, jamy ustnej, na narządy płciowe lub gdy zostanie wstrzyknięta podczas używania wspólnych z innymi igieł i strzykawek.
Drogą przenoszenia HIV jest także ciąża. Zakażenie może nastąpić podczas ciąży, porodu i karmienia, wtedy matka może zakazić dziecko. Z tego powodu zarówno kobiety planujące ciążę jak i będące w ciąży powinny wykonać badanie w kierunku HIV. Test powinien też zrobić przyszły ojciec.
HIV w ciąży
Gdy kobieta wykona badanie i uzyska dodatni wynik HIV w ciąży, wówczas wie o swoim zakażeniu i może ograniczyć przeniesienie wirusa na dziecko. Gdy tego nie zrobi, ryzyko takiego przeniesienia wynosi aż 40 procent.
W przypadku uzyskania dodatniego wyniku badania na HIV, kobieta w ciąży pozostaje pod opieką nie tylko ginekologa, ale także specjalisty zajmującego się terapią zakażeń HIV. U takiej kobiety stosuje się skuteczną terapię antyretrowirusową (ARV), dzięki której ryzyko zakażenia dziecka w czasie ciąży i porodu wynosi jedynie 1 procent.
Akcję porodową u kobiety zakażonej HIV prowadzi się zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Naukowego AIDS, dba się także o właściwą profilaktykę lekową ARV u noworodka.
W Polsce życie wiele dzieci, które urodziły się z zakażeniem HIV, w większości przypadków nabyły one zakażenie od matek jeszcze w życiu płodowym lub w czasie okołoporodowym albo podczas karmienia piersią. Dzieje się tak, gdy kobieta nie jest świadoma, że jest zakażona, gdyż nie wykonała badania na HIV w ciąży.
Dzieci zakażone HIV mogą normalnie funkcjonować, kontakt z nimi nie stanowi żadnego ryzyka dla osób niezakażonych. Muszą jednak do końca życia przyjmować leki antyretrowirusowe, które zapobiegają rozwojowi choroby AIDS oraz przestrzegać podstawowych zasad higieny i bezpieczeństwa.
Czy badanie HIV w ciąży jest obowiązkowe?
Lekarz ma obowiązek zaproponować pacjentce będącej w ciąży badanie na HIV. Powinno ono zostać wykonane do 10. tygodnia ciąży oraz między 33. a 37. tygodniem. Taki test pozwala na wczesne wykrycie zakażenia HIV.
Badanie HIV w ciąży jest bezpłatne, nawet u pacjentki, która nie jest ubezpieczona.
Badanie takie może zaproponować lekarz rodzinny lub ginekolog. Jeśli lekarz nie zaproponuje takiego badania, wówczas kobieta sama może zrobić test, aby zapewnić dziecku większe bezpieczeństwo.
Badanie można wykonać bezpłatnie w laboratorium diagnostycznym lub w punkcie pobrań, które oferują test na HIV. Bezpłatnie i anonimowo można wykonać takie badanie w jednym z Punktów Konsultacyjno-Diagnostycznych, zlokalizowanych na terenie całego kraju, działających według standardów określonych przez Krajowe Centrum ds. AIDS.
Do wykonania testu, jakim jest badanie na HIV w ciąży, w jednym z Punktów Konsultacyjno-Diagnostycznym, niepotrzebne jest skierowanie od lekarza oraz zaświadczenie o ubezpieczeniu ani dowód osobisty. Wykonanie testu w takim punkcie daje gwarancję poufności, ponieważ wynik badania jest tam udostępniony wyłącznie osobie badanej i wydawany jest na podstawie numeru badania i ustalonego wcześniej hasła.
Czy HIV w ciąży daje objawy? Podobnie, jak u każdego zakażonego, także w tym przypadku zakażenie przez wiele lat może przebiegać bezobjawowo. Dodatni wynik HIV w ciąży nie oznacza, że rozwinął się AIDS.
Badanie HIV w ciąży - jak wygląda?
Badanie HIV w ciąży jest to badanie przesiewowe wykonywane metodą ELISA na obecność przeciwciał HIV-1 i HIV-2. Próbka krwi do testu pobierana jest z palca albo z żyły w zgięciu łokcia. Podczas wykonywania badania nie trzeba być na czczo, gdyż nie ma to wpływu na jego wynik.
W zależności od tego, gdzie wykonuje się test, czas oczekiwania na wynik wynosi od jednego do kilku dni. Jeżeli wynik testu na HIV okaże się dodatni, wówczas konieczne będzie wysłanie krwi do laboratorium wykonującego testy potwierdzające zakażenie (metodą Western blot), co oznacza, że trzeba będzie dłużej poczekać na wynik.
Może także się zdarzyć, że badanie daje fałszywie dodatni wyniki HIV w ciąży. Może na niego wpłynąć zarówno ciąża, jak i infekcje wirusowe, szczepienia, leczenie immunosupresyjne, choroby autoimmunologiczne lub inne schorzenia. Dlatego badanie na HIV w ciąży wykonuje się dwa razy.
Największą pewność wyniku wykonanego badania otrzymuje się po upływie około dwunastu tygodni od kontaktu z wirusem. Badanie wykonane wcześniej może dać wynik ujemny, gdyż w organizmie nie wytworzyły się jeszcze przeciwciała.
Źródła:
https://www.aids.gov.pl/kampanie/1test.2zycia/strefadlakobiet/pytaniaiodpowiedzi.html
http://www.skaids.org/test-na-hiv
https://aids.gov.pl/publikacje/197/
https://www.gov.pl/web/zdrowie/leczenie-antyretrowirusowe-osob-zyjacych-z-wirusem-hiv-w-polsce
Data dodania:
Artykuły powiązane
Jakie są objawy gestozy w ciąży? Sprawdź!
Gestoza (zatrucie ciążowe) obecnie nazywana jest stanem przedrzucawkowym. Jest to zespół objawów, na który składa się nadciśnienie tętnicze, białkomocz oraz obrzęki.
Czy Twojemu dziecku grozi nadwaga?
Nowoczesna medycyna pozwoli ocenić zagrożenie otyłością i da wiedzę potrzebną by pomóc swojemu dziecku wejść w dorosłość bez zbędnego balastu.
Jakie mogą być konsekwencje zamartwicy urodzeniowej?
Zamartwica to ciężki stan dziecka, będący skutkiem niedotlenienia. Może do niego dojść podczas ciąży, podczas porodu lub zaraz po nim.
Czym kierować się przy wyborze tranu dla dziecka? Podpowiadamy!
Tran to tłuszcz otrzymywany ze świeżej wątroby ryb z rodziny dorszowatych. Jest ceniony względu na swoje właściwości zdrowotne i zawarte w nim witaminy.
Rak piersi w ciąży
Rak piersi to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet w Polsce. Dowiedz się jak wygląda wczesna diagnostyka raka piersi i jakie są możliwości terapeutyczne z uwzględnieniem ich ryzyka dla płodu.