Najlepsza ryba dla dziecka – sprawdź, jak ją wybrać!

Ryby to wartościowy produkt spożywczy. Ze względu na swoje walory powinny być stałym elementem naszej diety, powinny je także jeść dzieci. Jaka rybka dla dziecka jest najlepsza? Jak przygotować taką rybę i czy surowa ryba to dobry pomysł na danie dla naszych najmłodszych – o tym można przeczytać w poniższym artykule.

Ryby są źródłem wielu cennych składników odżywczych, między innymi cechuje je wysoka zawartość kwasów omega-3, dlatego ich spożycie korzystnie wpływa na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego i rozwój układu nerwowego. Powinny być stałym elementem diety każdego z nas. Tymczasem statystyczny Polak spożywa średnio o połowę mniej ryb niż mieszkaniec krajów Europy Zachodniej. 

Tłuszcz obecny w rybach, w przeciwieństwie do innych produktów zwierzęcych, które zawierają nasycone kwasy tłuszczowe, składa się w dużej mierze z kwasów tłuszczowych wielonienasyconych, które wpływają korzystnie na pracę mózgu, poprawiają jego ukrwienie  usprawniają procesy poznawczo-myślowe. 

Dieta zawierająca ryby wspomaga także rozwój płodu i dziecka. Badania wykazały, że dzieci matek spożywających w okresie ciąży mniej niż 340 g ryb tygodniowo częściej charakteryzowały się mniejszymi zdolnościami werbalnymi, niż dzieci kobiet jedzących więcej ryb.

Badania naukowe dowiodły też, że suplementacja tranu przez kobiety w ciąży wiąże się z lepszym rozwojem umiejętności percepcyjno-motorycznych u dzieci. Dzieci spożywające ryby przynajmniej raz w tygodniu mają lepszą jakość snu i zdecydowanie rzadziej cierpią na jego zaburzenia w porównaniu z dziećmi spożywającymi ryby rzadziej. Częstsze spożycie ryb ma także wpływ na osiąganie przez dzieci lepszych wyników w testach badających poziom inteligencji. 

Jaka ryba dla dziecka?

Według zaleceń ryby można wprowadzać do diety dziecka tuż po ukończeniu 1. roku życia (niektóre źródła mówią o 7 miesiącu życia), początkowo może to być jedna porcja tygodniowo, po ukończeniu 7. roku życia – dwie. Jeżeli u dziecka stwierdzona zostanie alergia na ryby, trzeba je wprowadzać później.

Najlepsza ryba dla dziecka to ryba morska taka jak dorsz, łosoś norweski, makrela atlantycka, morszczuk, sardyna i szprot, a także słodkowodny pstrąg hodowlany i sum.

Zarówno dzieciom jak i kobietom w ciąży nie zaleca się natomiast spożywania więcej niż 100 g tygodniowo dużych ryb drapieżnych takich jak miecznik, rekin, marlin, szczupak oraz tuńczyk, ponieważ są to ryby, których mięso może zawierać podwyższone wartości dioksyn, szkodliwych substancje o działaniu teratogennym (powodującym wady płodu) i alergicznym. Także w mięsie tych gatunków ryb stwierdza się większą zawartość rtęci. Szczególne wysokie stężenie metylortęci stwierdza się w mięsie wielorybów. Najmniej szkodliwych substancji, według badań zawierają natomiast takie ryby jak łosoś, mintaj i sum, a także krewetki.

Z badań, które wykonał Zakład Chemii i Żywności Środowiska oraz Morski Instytut Rybacki w Gdyni, wynika, że spośród ryb morskich najwięcej rtęci zawierały stornie, a najmniej – szproty. Natomiast spośród ryb importowanych dostępnych w Polsce najwięcej rtęci zawierała ryba maślana. Dlatego kupując rybę dla dziecka, na przykład popularne, pozbawione ości, paluszki rybne czy pasztety, warto sprawdzić, z jakich gatunków ryb są one zrobione. 

Wybierając ryby, warto także decydować się na mniejsze okazy, gdyż zwykle kumulują one mniej szkodliwych substancji.

Czy dobrym pomysłem na wprowadzanie ryb do jadłospisu może być ryba wędzona dla dziecka, od kiedy można ją podawać? Zarówno niemowlęta jak i małe dzieci nie powinny jeść ryb wędzonych, podobnie jak konserw rybnych oraz ryb w zalewach. W trakcie wędzenia bowiem wytwarzają się toksyczne związki. Produkty wędzone i konserwowane zawierają także duże ilości soli. 

W razie potrzeby porady na temat wprowadzania do diety dziecka ryb może udzielić dietetyk lub lekarz. 

Jak przygotować rybę dla dziecka?

Gdy chcemy przygotować potrawę, której częścią jest ryba dla dziecka jak zrobić takie danie? Najlepiej użyć do tego celu świeżej ryby. Kupując rybę warto zwrócić uwagę na jej zapach, zbyt intensywny może oznaczać, że ryba leżała zbyt długo.

Jeśli kupiliśmy mrożoną rybę, należy ją przechowywać w temperaturze nie wyższej niż minus 18 stopni C, a rozmrażać w lodowce. Rozmrożoną rybę trzeba zużyć w ciągu maksimum 12 godzin, nie można jej także ponownie zamrażać.

Lepiej nie używać do przyprawiania ryby przeznaczonej dla dziecka zbyt dużo soli, raczej postawić na aromatyczne zioła, takie jak  koperek, natka czy bazylia. Lepiej także nie podawać dziecku smażonej ryby, bardziej wskazana będzie pieczona w rękawie lub w naczyniu żaroodpornym, duszona lub gotowana w wywarze. Takie sposoby przyrządzania ryb są dobre szczególnie w przypadku tłustych ryb.

Jednym z pomysłów może być ryba na parze dla dziecka. Do jej przyrządzenia przyda się parowar lub duży garnek z metalową wkładką, albo po prostu zwykły garnek i położony na nim durszlak. Ryba powinna znajdować się nie mniej niż 2,5 cm nad wodą, a pokrywka powinna dobrze przylegać do brzegów garnka, co zapewnia odpowiedni obieg pary.

Jak długo gotujemy rybę na parze? Jeżeli wykorzystujemy gotowe filety, wystarczy 10 minut, jeżeli mamy płaty lub dzwonka, potrzeba co najmniej 20 minut, cała ryba może się w ten sposób gotować nawet pół godziny.

Ryba na obiad dla dziecka przygotowana na parze może być podana z ziemniakami, gotowaną marchewką, zielonym groszkiem lub surówkami. Dla smaku można polać rybę sokiem z cytryny. 

Przed podaniem dziecku ryby trzeba ją dokładnie obrać z ości, które mogą się trafiać nawet w filetach, dlatego najbezpieczniejszą formą podawania ryb jest postać zmielona. Ryba bez ości dla dziecka, zwłaszcza małego, to gwarancja, że bezpiecznie ją zje i z pewnością będzie mu smakować.

Ryby można podawać na codzienny obiad, pasta z ryby może być dodatkiem do kanapek na śniadanie czy kolację. Morska ryba na świątecznym stole może także być potrawą, którą polubią dzieci.

Pomysł na rybę dla dziecka możemy także znaleźć wśród wielu przepisów dostępnych w książkach kucharskich oraz w internecie.

Surowa ryba dla dziecka – czy to bezpieczne?

Dzieciom nie powinno się podawać niedosmażonych lub surowych ryb oraz owoców morza. Produkty te mogą być bowiem źródłem pasożytów oraz patogentów, na przykład bakterii wywołującej chorobę zakaźną listeriozę. 

Źródła: 
Dymkowska-Malesa M., Walczak Z., Zakrzewski J., Ocena poziomu spożycia ryb wśród uczniów klas 4-6 szkół podstawowych w Koszalinie, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2014, 95 (1), 182-185
Kubasiak M., Oleksiuk K., Dziubanek G., Ryby w diecie dziecka – korzyści i zagrożenia; optymalne zalecenia, W: Zagrożenia zdrowotne wśród dzieci i młodzieży, red. Nauk. Seń M., Dębska G., tom 1, Kraków 2011, 35-45
www.rybyswiata.pl