Dna moczanowa (podagra, artretyzm, skaza moczanowa) jest chorobą reumatyczną, spowodowaną odkładaniem w tkankach, głównie stawach, kryształów moczanu sodu. Może również powodować uszkodzenie nerek, kamicę moczową, tworzenie guzków np. mięśniach. Przyczyną tego jest zwiększone stężenia kwasu moczowego będące skutkiem jego nadmiernej produkcji lub zmniejszonego wydalania z organizmu.
Spis treści:
Co to jest dna moczanowa?
Dna jest typową chorobą cywilizacyjną, związaną ze sposobem odżywiania: dużo mięsa, nadmiar potraw tłustych, nadmierne spożycie alkoholu, zwłaszcza piwa i mocnych trunków oraz kawy. Dlatego też mężczyźni chorują 7 razy częściej niż kobiety. Z drugiej strony czynnikiem wyzwalającym dnę mogą być również przesadne i źle przeprowadzone kuracje głodowe. Choroba ta zaczyna się zazwyczaj nagle, bez żadnych zwiastunów. Charakterystyczne objawy to: zaczerwienienie, obrzęk, rozgrzanie zajętego chorobą stawu i gwałtowne bóle w czasie napadów dny.
Napad dny może być sprowokowany stresem, urazem, spożyciem obfitego posiłku, alkoholu, zmęczeniem, infekcją, zabiegiem chirurgicznym.
Pierwszy objaw to silny ból jednego lub kilku stawów – zaczynający się w nocy, nasilający się i trudny do zniesienia.
Celem leczenia dietetycznego jest trwałe obniżenie stężenia kwasu moczowego. Należy unikać pokarmów zwiększających jego stężenie, przede wszystkim mięsa, podrobów, owoców morza, a także produktów zawierających fruktozę np. słodkich, gazowanych napojów.
Dieta w dnie moczanowej musi dostarczać odpowiednie ilości wszystkich niezbędnych składników pokarmowych – czyli powinna być odpowiednio zbilansowana. Główną zasadą leczenia dietetycznego dny moczanowej jest ograniczenie podaży związków purynowych z zewnątrz - tj. z pokarmem (puryny są to związki zasadowe zawarte w większej ilości niektórych pokarmów). Korzystne jest spożywanie warzyw, chudego nabiału, orzechów oraz uzupełnianie witaminy C.
Potrawy przyrządza się metodą gotowania, gotowania na parze, pieczenia oraz duszenia bez obsmażania. Produkty mięsne powinny być zawsze gotowane w dużej ilości wody. Należy stosować wielokrotne wymienianie wody podczas gotowania mięs (w celu wypłukania puryn). Potrawy powinny być łagodne, a do ich przyrządzenia powinno się używać naturalnych, niepikantnych przypraw (majeranek, tymianek, bazylia, pietruszka itd.). Do przygotowania zup, zamiast mięsnego, zawsze wykorzystywać bulion warzywny.
Zalecane i przeciwwskazane produkty w diecie przy dnie moczanowej:
Produkty |
Produkty dozwolone to: |
Produkty zabronione: |
NAPOJE |
Mleko chude, słaba herbata, herbaty owocowe, herbata z pokrzywy, rozcieńczone soki owocowe, soki warzywne |
Mocna czarna herbata , kawa, kakao, czekolada, wszystkie rodzaje alkoholu. |
PIECZYWO, ZBOŻA |
Pszenne, żytnie i razowe, mąka pszenna, żytnia, ziemniaczana, pytlowa, razowa, kasze, makarony |
Gryka, kiełki pszenne, nasiona słonecznika, drożdże piwne i piekarskie, ciasta drożdżowe, ciasto francuskie, ciastka kremowe. |
DODATKI |
Masło, twarożek, serki homogenizowane, jaja gotowane, jajecznica, marmolada, dżemy, chude wędliny. |
Tłuste wędliny, konserwy, salceson, kaszanka, pasztetowa, smalec, tłuste sery, boczek, słonina. |
ZUPY I SOSY |
Zupy i sosy na wywarach warzywnych. |
Tłuste, zawiesiste, na wywarach mięsnych, |
|
|
kostnych. |
DODATKI DO ZUP |
Bułka, grzanki, lane ciasto, kluski, Makarony, kasze, ryż, ziemniaki. |
Pieczywo francuskie i drożdżowe. |
MIĘSO DRÓB RYBY |
Chude mięsa i ryby – w ograniczonych ilościach. |
Mięso tłuste, wątroba, nerki, płucka, mózg,serce, kury, gęś, karkówka, boczek. Ryby – sardynki, szproty, śledź, makrela, wszystkie wędzone, anchois, owoce morza. |
TŁUSZCZE |
Dodawane na surowo: masło, śmietanka, oleje: rzepakowy, słonecznikowy, kukurydziany, oliwa z oliwek. |
Smalec, słonina, boczek, łój. |
WARZYWA |
Kalafior, pomidory, chrzan, marchew, koperek, sałata, szczypiorek, zielona pietruszka, cebula, ogórki, rzodkiewka, kalarepa, korzeń pietruszki, seler, buraki, ziemniaki. |
Soja, fasolka szparagowa, fasola biała, groch, szpinak, brukselka, szparagi, szczaw, grzyby. |
OWOCE |
Jagodowe, cytrusowe, jabłka, śliwki, gruszki, morele, brzoskwinie, winogrona, wiśnie. |
Suszone morele, rabarbar. |
DESERY |
Kompoty owocowe, galaretki, kisiele, musy, budynie, herbatniki, biszkopty. |
Ciasto francuskie, ciasto drożdżowe, ciastka kremowe, kakao, czekolada, batony. |
PRZYPRAWY |
Cukier, miód, koperek, pietruszka, szczypiorek, kwasek cytrynowy, sok z cytryny, majeranek, cynamon. |
Ocet, pieprz, musztarda, papryka ostra, chrzan, maggi, kostki bulionowe, ziele angielskie, liść laurowy. |
Źródło "Dna moczanowa” K. Kokurewicz, Wyd. EscapeMagazine.pl 2012r.,
"Dietetyka, Żywienie zdrowego i chorego człowieka” H. Ciborowska , A. Rudnicka. PZWL 2007r "Praktyczny podręcznik dietetyki" M. Jarosz . IŻŻ, 2010r.
Usługi dla Ciebie
Artykuły powiązane
Warzywa kapustne - porcja zdrowia na jesień i zimę
Warzywa kapustne stanowią produkty o wysokiej wartości odżywczej. Są źródłem nie tylko witamin czy składników mineralnych, ale również składników bioaktywnych o korzystnym wpływie na cały organizm. Niska kaloryczność, niski indeks glikemiczny, bogactwo błonnika i witamin, dowiedz się więcej!
Czy mak jest zdrowy?
Wigilia to w wielu domach czas na makiełki, kutię, makowce czy strucle. Mak jest mocno zakorzeniony w polskiej tradycji kulinarnej, szczególnie w czasie Świąt. Czy to zdrowy smakołyk?
Kompulsywne objadanie się – dieta
Kompulsywne jedzenie polega na przyjmowaniu dużych ilości jedzenia w krótkim czasie. Dowiedz się, jakie mogą być skutki tego zaburzenia.
Co jeść przy zatruciu?
Biegunka, ból, zmęczenie, często odwodnienie. Zatrucia pokarmowe zamieniają życie w koszmar, jak sobie z nimi radzić? Co i jak jeść po zatruciu - mówi dietetyk mgr Natalia Torchała.
Wzdęcia, niestrawność, zgaga?
Świąteczne potrawy, którym trudno się oprzeć, kuszące zapachy i dużo czasu na jedzenie. W efekcie często wzdęcia, niestrawność i zgaga. Jak sobie z tym poradzić?