Moc natury: czystek

Czystek to zioło, któremu przypisuje się bardzo wiele dobroczynnych właściwości. Dowiedz się, jak i komu rzeczywiście może pomóc czystek.

Czystek, który ze względu na swoje właściwości wciąż zyskuje na popularności, obejmuje około 20 gatunków roślin. Rośliny należące do tego rodzaju mają podobne właściwości, ale nie wszystkie mają takie samo oddziaływanie na Twój organizm.

Czystek – cechy wspólne

To, co łączy wszystkie gatunki czystka, to niewątpliwie bogata zawartość związków flawonoidowych i olejków eterycznych. Oprócz tego rośliny tego rodzaju są źródłem terpenów, kwasów tłuszczowych, fitohormonów oraz witamin. Wśród flawonoidów wymienić można: kwercetynę, kempferol, flawon-3-ole, katechiny galokatechiny i proantocyjaniodyny. W zależności od gatunku, różna jest ich zawartość. Są to związki o działaniu przeciwutleniającym.

Czystek szary – Cistus incanus

W Polsce najbardziej popularnym gatunkiem ze względu na swoje właściwości jest czystek szary. To on jest zwykle składnikiem herbat i suplementów diety występujących pod nazwą handlową „czystek”. Możesz również spotkać się z nazwą „czystek siwy”, „skalna róża” lub „święta róża”. Jako surowce farmaceutyczne wykorzystuje się ziele i liście. Nie są one jednak uznawane za surowce farmakopealne w krajach europejskich. Oznacza to, że nie są to surowce zarejestrowane jako leki czy produkty lecznicze, ani jako służące do produkcji leków. 

Czystek – na co?

Naukowo udowodnione są liczne dobroczynne czystka właściwości: przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, a także wspierające funkcjonowanie układu odpornościowego. Czystek wpływa na normalizację liczby komórek układu immunologicznego i odpowiedzi immunologicznej, dzięki czemu prowadzi do zmniejszenia uszkodzeń wywoływanych nadmierną odpowiedzią immunologiczną oraz przyspiesza proces leczenia. Ze składu surowców wynika aktywność przeciwutleniająca. Dzięki niej zioło może być stosowane wspomagająco w leczeniu chorób skóry i stanów zapalnych. Ponadto wpływa na zmniejszenie utleniania tłuszczów i zmniejszenie stężenia wolnych rodników. Czystek szary poleca się jako suplement w profilaktyce cukrzycy, nadciśnienia tętniczego oraz choroby Alzheimera. Naukowo potwierdzone są również właściwości spazmolityczne. Czystek może więc być pomocny w leczeniu biegunek i chorób przewodu pokarmowego. Wpływa rozkurczająco na mięśnie gładkie jelit. Zioło ma również działanie obniżające ciśnienie krwi i przeciwnowotworowe. Hamuje rozwój raka szyjki macicy i czerniaka.

Wpływ innych gatunków czystka na zdrowie

Najbardziej przebadanym pod względem wpływu na ludzki organizm jest czystek szary, powszechnie dostępny i z tego względu stosowany. Dostępne są również badania dotyczące właściwości takich gatunków jak: czystek żywicowy, wawrzynolistny, szałwiolistny czy czystek z Montpellier. Czystek żywicowy ma silne działanie obniżające ciśnienie krwi, stymulujące formowanie kości i zmniejszające ich resorpcję, czyli niszczenie. Ponadto ma właściwości przeciwgrzybicze. Zawarte w nim składniki hamują rozwój Candida albicans, Candida glabrata i Candida parapsilosis. 
Czystek wawrzynolistny obniża poziom glukozy we krwi, działa ochronnie na wątrobę, wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwwrzodowe i hamuje rozwój Helicobacter pylori. Czystek z Montpellier ma ochronny wpływ na DNA, neutralizuje wolne rodniki, jest pomocny w łagodzeniu chorób skóry, ma właściwości spazmolityczne i przeciwdrobnoustrojowe. Te ostatnie świadczą o możliwości zastosowania tego gatunku czystka w terapii chorób neurodegeneracyjnych, a szczególnie w chorobie Alzheimera. Ostatni z wymienionych, czystek szałwiolistny, wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe.

Kapsułki czy herbata z czystka?

Zarówno w aptekach, jak i w sklepach możesz spotkać produkty zawierające czystek pod różnymi postaciami. Mogą to być kapsułki, herbaty z czystka, suszone ziele i liście czy kremy, żele oraz syropy. Pochodzą z importu lub są produkowane na terenie Polski z surowców pochodzących z plantacji w Turcji, Grecji lub Albanii. 

Czystek znany od wieków

Czystek jest rośliną od wielu lat stosowaną w tradycyjnej medycynie bliskowschodniej, a szczególnie tureckiej. Przeprowadzone dotychczas badania są potwierdzeniem wielu przypisywanych czystkowi właściwości. Dlatego bez obaw możesz stosować go jako uzupełnienie codziennej diety.