Zapalenie płuc u dzieci - jak go uniknąć

Zapalenie płuc (pneumonia) to poważna choroba, która powstaje w wyniku narażenia osłabionego organizmu na czynniki infekcyjne takie jak bakterie, wirusy czy grzyby. Tej groźnej dla zdrowia infekcji nie należy lekceważyć, dlatego aż 80% chorych na zapalenie płuc w Polsce jest hospitalizowanych. Jednym z czynników ryzyka zachorowań na zapalenie płuc jest młody wiek, a przebieg choroby u dzieci może być szczególnie niebezpieczny. Istnieje jednak szereg sposobów, które pozwalają na uniknięcie zachorowania oraz złagodzenie przebiegu choroby.

Jak powstaje zapalenie płuc u dzieci?

Żeby bronić się przed zapaleniem płuc ważne jest zrozumienie jego etiologii, czyli procesu powstawania choroby. Pneumonia wywoływana jest poprzez zakażenie, za które najczęściej odpowiedzialne są bakterie, wirusy lub grzyby. O ile u dorosłych za 40 do 60% przypadków odpowiedzialna jest bakteria dwoinki zapalenia płuc- (streptococcus pneumoniae), to u dzieci główną przyczyną zachorowań są wirusy. Wirusowe zapalenie płuc występuje głównie u dzieci poniżej 5 roku życia- im młodszy wiek, tym większe prawdopodobieństwo infekcji. Choroba zwykle powstaje w wyniku powikłania przebiegu grypy, zakażenia organizmu wirusem RSV lub adenowirusem. Do zainfekowania dochodzi najczęściej drogą kropelkową- czyli poprzez wydychanie powietrza z unoszącymi się w nim mikrokropelkami zawierającymi wirusa. Głównym objawem zapalenia płuc jest silny i uporczywy kaszel z odkrztuszaniem, któremu towarzyszy gorączka, duszności, przyspieszony oddech i ból w klatce piersiowej.

Jak uniknąć zapalenia płuc u dzieci?

Żeby zminimalizować ryzyko zakażenia bakteriami lub wirusami wywołującymi zapalenie płuc u dzieci należy przede wszystkim dbać o odporność. Przydatne okażą się tu wszystkie tradycyjne, domowe metody. W okresie zwiększonej zachorowalności jesienią oraz wiosną należy zapobiegać infekcjom poprzez spożywanie dużych ilości witaminy C, oraz rutyny. Obydwie substancje odpowiedzialne są za uszczelnianie naczyń krwionośnych, dzięki czemu drobnoustrojom ciężej jest przeniknąć do naszego organizmu. Dodatkowo, warto stosować naturalne środki podnoszące naszą odporność, takie jak:

- czosnek,
- miód,
- cytryny,
- maliny,
- kwiat lipy,
- tran,
- imbir.

Aby uniknąć choroby należy również wystrzegać się wyziębienia organizmu. Samo wychłodzenie nie spowoduje zapalenia płuc, jednak kiedy ciało wystawione jest na działanie niskich temperatur naczynia krwionośne w skórze i błonach śluzowych obkurczają się, co skutkuje zmniejszeniem naturalnej bariery ochronnej. Ponadto, dobrze jest unikać przebywania w dużych skupiskach ludzkich, w których istnieje dużo większe ryzyko przeniesienia choroby. Oczywiście dzieci w sezonie jesienno-zimowym również muszą chodzić do szkół i przedszkoli. Jeśli jednak w klasie pojawiają się przypadki poważnych chorób, do jakich należy zapalenie płuc, rozsądnie byłoby pozwolić dziecku zostać na parę dni w domu, unikając kontaktu ze szkodliwymi bakteriami lub wirusami. 
Odporność należy rozpatrywać na wielu płaszczyznach, w tym, pod kątem aktywności fizycznej. Utrzymywanie ciała w dobrej kondycji fizycznej poprzez uprawianie sportu i zdrową dietę, nie tylko zmniejszy ryzyko zachorowania, ale poprawi samopoczucie psychiczne. Regularny wysiłek fizyczny pozwoli uniknąć wielu chorób, w tym również dziecięcego zapalenia płuc.

Jak leczyć dziecięce zapalenie płuc?

W przypadku zapalenia płuc konieczne jest leczenie farmakologiczne pod opieką lekarza. Należy pamiętać, że jest to poważna choroba, która – nieleczona, prowadzi do groźnych w skutkach powikłań. Objawów nie należy lekceważyć -jeśli utrzymują się przez tydzień i nie następuje poprawa, konieczna jest konsultacja z pediatrą. 
Leczenie zapalenia płuc u dzieci polega przede wszystkim na podaniu antybiotyków, które pozwolą pozbyć się źródła problemu, czyli wirusów lub bakterii wywołujących chorobę. Dodatkowo, w przebiegu standardowego leczenia podaje się leki obniżające gorączkę oraz leki mukolityczne, ułatwiające wykrztuszanie wydzieliny z płuc.

Na własną rękę można jednak stosować domowe metody, które przyśpieszą rekonwalescencję. Należy przede wszystkim dbać o nawodnienie, podając dużą ilość wody i herbaty z lipy lub z malin, która podnosi odporność. Świetnym sposobem jest przygotowanie gorącego napoju z wody, miodu, cytryny i startego imbiru, który działa rozgrzewająco i antybakteryjnie. Warto również zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywa dziecko chore na zapalenie płuc. Jesienią i zimą mieszkania często są przegrzewane, a przesuszone powietrze podrażnia śluzówkę dróg oddechowych, wywołując kaszel. Miseczka z wodą postawiona na kaloryferze jest najprostszym ze sposobów na nawilżenie powietrza, jednak o wiele dokładniej i skuteczniej działa elektryczny nawilżacz.

Aby ułatwić odkrztuszanie wydzieliny zalegającej w płucach można stosować oklepywanie lub masaż wibracyjny. O ile do masażu wibracyjnego potrzebny jest profesjonalny sprzęt, to oklepywanie można z łatwością wykonać samodzielnie: dłoń należy ułożyć w łódeczkę i energicznie oklepywać nią plecy chorego dziecka omijając łopatki, kręgosłup oraz nerki. Po oklepywaniu wydzielina oblepiająca drogi oddechowe powinna oderwać się od ich ścianek i zostać wykrztuszona. Oklepywanie powinno się wykonywać często, nawet do 3 razy dziennie. U małych dzieci należy wykonywać oklepywanie jedną ręką i z mniejszą siłą. Podczas leczenia zapalenia płuc możemy dodatkowo przeprowadzić domową inhalację, która ma działanie łagodzące dla ścianek narządów układu oddechowego i również ułatwia odkrztuszanie.

Stosując powyższe środki możemy zarówno zminimalizować ryzyko zachorowania na zapalenie płuc wśród dzieci, jak i złagodzić jego przebieg czy przyspieszyć leczenie. Nie należy jednak zapominać, że dziecięce zapalenie płuc jest bardzo poważną chorobą, która wymaga konsultacji lekarskiej. Wszelkie samodzielne działania mające na celu leczenie zapalenia płuc u dziecka należy przedyskutować ze specjalistą i bezwzględnie przestrzegać jego zaleceń.