Suchy zębodół – przykra dolegliwość powstająca po usunięciu zęba

Suchy zębodół to powikłanie, które może pojawić się po usunięciu zęba. Jego przyczyną jest wypłukanie skrzepu, którzy umożliwia zagojenie się rany. Jakie objawy powoduje suchy zębodół i jakie leczenie się wtedy podejmuje – można o tym przeczytać w poniższym artykule.

Ekstrakcja, czyli usunięcie zęba, to jeden z najczęściej stosowanych zabiegów w zakresie chirurgii stomatologicznej. Zazwyczaj przeprowadza go chirurg stomatolog. Zabieg ten najczęściej wykonuje się, gdy ząb jest zniszczony z powodu próchnicy tak bardzo, że nie ma możliwości jego uratowania. Innym powodem, dla którego pacjent kierowany jest na ekstrakcję, jest planowane leczenie ortodontyczne lub protetyczne. Wówczas aby ustawić wszystkie zęby w sposób prawidłowy lub wstawić implant czy protezę, konieczne jest usunięcie jednego lub kilku zębów. Podczas przeprowadzania ekstrakcji zęba często zalecana jest, szczególnie dla dzieci, sedacja, na przykład wziewna. Ma ona na celu zmniejszenie stresu u pacjenta i sprawne przeprowadzenie zabiegu. 

Po zabiegu występuje ból w miejscu ekstrakcji, który jest naturalnym zjawiskiem, gdyż zabieg ten stanowi uraz dla tkanek. Nasilenie bólu zależy od stopnia złożoności zabiegu, a także od tego, czy pojawił się tan zapalny. 

Powikłaniami po ekstrakcji zęba mogą być także – parestezje nerwów szczęki i żuchwy, długotrwały obrzęk czy przedłużające się krwawienie.

Częstym powikłaniem poekstrakcyjnym jest dolegliwość znana jako suchy zębodół. Występuje ona u kilku procent pacjentów i najczęściej dotyczy stanu po usunięciu dolnych bocznych zębów. Większe ryzyko pojawienia się tego powikłania dotyczy osób po 40 roku życia, szczególnie kobiet. 

Ryzyko wystąpienia tego powikłania zwiększają także istniejące infekcje, stany zapalne jamy ustnej lub dziąseł, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroby immunologiczne czy choroby nowotworowe, a także przyjmowanie leków antykoncepcyjnych.

Sprzyjają mu także – zła higiena jamy ustnej oraz palenie tytoniu.

Suchy zębodół – co to jest?

Suchy zębodół ma podłoże zapalne. Polega na pojawieniu się stanu zapalnego kości zębodołu, związanego z brakiem skrzepu w miejscu po wyrwanym zębie. Skrzep ten jest najlepszym biologicznym opatrunkiem na ranę po ekstrakcji. Jego brak powoduje, że rana się nie goi, a pacjentowi doskwiera ostry ból.

Objawy suchego zębodołu najczęściej pojawiają się między 2 a 5 dobą po zabiegu wyrwania zęba. Suchy zębodół po szyciu dziąsła to także częste powikłanie. Szycie stosuje się w przypadku ekstrakcji, po której zostaje duży zębodół, w celu przyspieszenia gojenia się rany.

Suchy zębodół – objawy i przyczyny

Gdy występuje suchy zębodół, jak wygląda? W miejscu po usuniętym zębie pojawia się silny, pulsujący ból, który promieniuje w okolice małżowiny usznej, skroni oraz oczodołu. Rana jest zaczerwieniona, występuje obrzęk, może być nawet widoczna kość. Zespół suchego zębodołu może obejmować także takie objawy jak nieprzyjemny zapach z ust oraz szczękościsk, może pojawić się gorączka.

Aby uniknąć tego powikłania, trzeba po zabiegu stosować się do zaleceń stomatologa dotyczących higieny jamy ustnej, czyli ostrożnie myć zęby w miejscu, gdzie znajduje się rana. Ważne jest, aby stosować płukanki antyseptyczne, a w okolicy pozabiegowej robić to wyjątkowo ostrożnie, aby nie wypłukać z zębodołu tworzącego się skrzepu. Zaleca się niepalenie papierosów przez 72 godziny po zabiegu, wyeliminowanie z diety twardych pokarmów, unikanie wysiłku fizycznego, picia gorących napojów, alkoholu oraz przebywania w saunie.

Suchy zębodół – leczenie

Czy suchy zębodół sam się zagoi? Raczej trudno na to liczyć, dlatego w przypadku silnego bólu utrzymującego się kilka dni po wyrwaniu zęba należy jak najszybciej zasięgnąć porady stomatologa. Do wizyty powinny nas skłonić także takie objawy jak utrzymujące się obfite krwawienie z rany, narastający obrzęk oraz gorączka. 

Lekarz podczas wizyty oczyszcza ranę, usuwając resztki pokarmu, przepłukuje ją, na przykład solą fizjologiczną, a następnie aplikuje odpowiednie leki

Gdy po ekstrakcji pojawił się suchy zębodół jak przyspieszyć gojenie rany? W celu leczenia suchego zębodołu stosowane są specjalne preparaty, które działają jak opatrunek oraz mają właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne. Preparat taki umieszcza się w miejscu po usuniętym zębie. Zapewnia on zmniejszenie bólu na wiele godzin.

W celu łagodzenia dolegliwości stosowane są także tabletki dozębodołowe z kwasem acetylosalicylowym. Mają one działanie przeciwzapalne, przeciwobrzękowe i przeciwbólowe. Gdy występuje gorączka i stwierdza się powiększenie węzłów chłonnych, dentysta może przepisać antybiotyk.

Stosowane jest także leczenie za pomocą laseroterapii lub ozonotorerapii, metody te wspomagają procesy gojenia ran. Badania wykazały również skuteczność leczenia suchego zębodołu za pomocą pola elektromagnetycznego. Terapia ta może być stosowana jako jedna z metod wspomagających tradycyjne leczenie tego powikłania.

Do pozafarmakologicznych metod zmniejszania bólu poekstrakcyjnego związanego z suchym zębodołem należą zimne okłady, które zapobiegają obrzękowi tkanek i łagodzą ból. W przypadku dolegliwości, jaką jest suchy zębodół czy płukać jamę ustną? Płukanie jest dozwolone, ale trzeba je wykonywać delikatnie i używać do tego celu płynu zaleconego przez dentystę. 

Gdy mamy suchy zębodół po ilu dniach leczenia można się spodziewać poprawy? Najbardziej dokuczliwe objawy mają miejsce w ciągu pierwszych 2-4 dni po zabiegu. Dzięki zastosowaniu odpowiedniego leczenia i przestrzeganiu higieny jamy ustnej z dolegliwością tą można się uporać w ciągu kilku dni, a ulga w bólu następuje już po podaniu leku dozębodołowo na wizycie u stomatologa.

Suchy zębodół nieleczony może doprowadzić do powstania ropnia, który jest efektem procesu zapalnego. Powstaje wówczas komora, która wypełnia się obumarłymi komórkami i bakteriami. Ropień jest niebezpieczny, ponieważ proces zapalny może się rozprzestrzenić na dalsze tkanki. Może nawet spowodować zapalenie kości, czyli dolegliwość, która wymaga hospitalizacji.

Źródła: 
Kuźnik M., Co to jest suchy zębodół i jakie są przyczyny powstawania?, Medycyna Praktyczna
Pasternak M., Woroń J., Postępowanie w bólu poekstrakcyjnym, Ból, 2020, 21(1), 47-52
Preiskorn M., Trykowski J., Żmuda S., et. al., Leczenie suchego zębodołu z zastosowaniem pola elektromagnetycznego, Stomatologia Współczesna, Suplement nr 2, 2001, 27-30
Szczepkowska A., Lipczyńska M., Psica P., et. al., Najczęstsze powikłania po zabiegach chirurgicznej ekstrakcji trzecich zębów trzonowych żuchwy w materiale Zakładu Chirurgii Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Journal of Education, Health and Sport. 2016, 6(5), 412-423.