Brak zęba to problem. Jak go rozwiązać?

Braki w uzębieniu powinno się jak najszybciej uzupełniać, bo mogą być przyczyną dalszych kłopotów. Stomatologia pozwala dziś wybierać spośród kilku rozwiązań protetycznych.

Utrata zęba może nieść ze sobą konsekwencje, z których często nie zdajemy sobie sprawy. Brak zęba trzonowego bywa bagatelizowany, szczególnie że na pierwszy rzut oka nie jest widoczny i nie zmienia fizjonomii. Nie jest też szczególnie widoczny podczas mówienia. Brak zęba, który zostawimy nieuzupełniony może przyczynić się do powstania nieodwracalnych zmian. Mogą to być, chociażby przesunięcia zębów sąsiednich i przeciwstawnych, co może, w skrajnych przypadkach doprowadzić nawet do ich usunięcia. Z upływem czasu pojawiają się  także problemy ze zgryzem. Zmiany zaobserwować możemy także w rysach twarzy - pojawiają się np. dodatkowe zmarszczki mimiczne oraz widoczne zaburzenie w proporcji i profilu warg.  W bezzębiu,  patrząc na twarz z profilu widzimy wysuniętą żuchwę. Przy brakach zębowych zwęża się także czerwień warg, które stają się cieńsze.

W konsekwencji będzie brak zęba może prowadzić do szybszego efektu starzenia się twarzy. Braki przyczyniają się też do znacznego obciążenia mięśni twarzy I w konsekwencji np. opadaniem kącików ust. Braki zębów w odcinku przednim prowadzą do wad wymowy, takich jak seplenienie. Warto także pamiętać, że mogą one prowadzić do rozwoju poważnych zaburzeń gastrycznych oraz innych chorób na tle pokarmowym. Ze względu na sposób umocowania protez w jamie ustnej wszystkie uzupełnienia protetyczne możemy podzielić na stałe - jak korony czy mosty oraz uzupełnienia zdejmowane, tzw. ruchome, do których zaliczają się protezy osiadające, częściowe i całkowite, oraz także protezy szkieletowe.

Protezy, które można zdjąć

Uzupełniające braki uzębienia protezy ruchome (czyli wyjmowane) – należą do najbardziej popularnych rozwiązań stosowanych w przypadku utraty zębów. Są stosunkowo tanie i dzięki temu powszechnie dostępne. W zależności od wykorzystanego materiału dobrze wykonana proteza odtwarzająca na pierwszy rzut oka może być nawet niewidoczna. Wymaga jednak zdejmowania i oczyszczania po każdym posiłku, więc dla pacjenta jest zdecydowanie niekomfortowa. Protezy osiadające sprzyjają ponadto powolnemu i stopniowemu zanikowi kośćca wyrostka zębodołowego. Zdarza się, że bywają także częstą przyczyną urazów i odleżyn błony śluzowej jamy ustnej.

Mosty protetyczne

Innym rozwiązaniem jest most protetyczny. W klasycznym wydaniu składa się z przęsła mostu odtwarzającego brakujące zęby oraz elementu nośnego, którym są najczęściej korony protetyczne. Założenie mostu wymaga przynajmniej dwóch - trzech wizyt. W trakcie pierwszego spotkania dentysta przygotowuje filary protetyczne, którymi są często żywe, oszlifowane zęby, lub też zacementowane do kanałów korzeniowych wkłady koronowo-korzeniowe. Wkłady takie, są najczęściej wykonywane ze stopów metali - to stopy złota, stopy srebrno-palladowe, wykonane ze stali dentystycznej bądź z włókna szklanego. Po prawidłowym przygotowaniu filarów pobiera się specjalny wycisk precyzyjnymi masami wyciskowymi i rejestruje relacje zgryzowe. Do tego celu stomatolodzy używają kęsków zwarciowych lub wzorników zwarciowych. Na drugiej wizycie najczęściej przystępuje się do przymiarki podbudowy metalowej bądź kosmetycznej przyszłego mostu. Po dokonaniu niezbędnych korekt podbudowy mostu, praca wraca do laboratorium protetycznego, gdzie jest najczęściej pokrywana tworzywem ceramicznym, bądź kompozytowym. Dopiero na następnej wizycie gotowy most jest ostatecznie dopasowywany i cementowany na zębach filarowych w jamie ustnej. Olbrzymią zaletą mostów, jak i wszystkich uzupełnień stałych (korony, wkłady koronowe), jest wygoda użytkowania, choć pacjenci ze szczególną starannością muszą czyścić wszystkie powierzchnie mostu (również te od strony dośluzówkowej). Do niewątpliwych zalet mostów należą także: stosunkowo krótki czas wykonania oraz bardzo dobre efekty kosmetyczne, zwłaszcza mostów bez podbudowy metalowej, wykonywanych w nowoczesnej technologii natychmiastowego wycinania przez maszynę, gdzie wykorzystuje się projektowanie i cięcie komputerowe.

Implanty – nowoczesna technologia

Implant to śruba wykonana z tytanu bądź stopów tytanu, wkręcana w kość wyrostka zębodołowego szczęki czy żuchwy w celu odbudowy pojedynczego zęba lub kilku zębów. Do implantów przykręcane są specjalne elementy służące do zamontowania na nich zarówno koron, mostów, jak i rozległych protez ruchomych zwane łącznikami. Zaletą uzupełnień implantoprotetycznych jest brak konieczności szlifowania  żywych często i niezniszczonych zębów filarowych, które nie są nadmiernie obciążane. Zabezpiecza to przed ewentualnym uszkodzeniem zęby sąsiadujące z lukami poekstrakcyjnymi, czyli miejscami, gdzie znajdowały się usunięte wcześniej zęby. Przed zabiegiem implantacji chirurg stomatologiczny zleca wykonanie kilku badań. To między innymi zdjęcie pantomograficzne lub tomografia komputerowa danego odcinka szczęki bądź żuchwy. Badania te są niezbędne do oceny szerokości i wysokości danego odcinka kości wyrostka zębodołowego warunkującego wybór odpowiedniej wielkości implantu. Wszczepienie pojedynczego implantu odbywa się w znieczuleniu miejscowym i trwa mniej więcej od 30. minut do godziny. Okres osteointegracji dla implantów wprowadzonych do szczęki wynosi od 4 do 6 miesięcy, zaś dla implantów wprowadzonych do kości żuchwy od 3. do 4. miesięcy. Istnieją techniki natychmiastowego obciążania wprowadzonych implantów, ale metody te obarczone są większym ryzykiem utraty implantu i powinno się je zastosować tylko w określonych sytuacjach klinicznych. Prawidłowo wykonany zabieg implantacji jest dobrze tolerowany i u większości pacjentów nie wywołuje poważniejszych dolegliwości bólowych. Po implantacji najczęściej pacjentom podaje się antybiotyki i zaleca stosowanie zimnych okładów. Jeśli warunki podłoża kostnego nie są korzystne do wprowadzenia implantów, często konieczne jest wykonanie, tzw. zabiegów przedimplantacyjnych, do których możemy zaliczyć, np. augmentację, czyli zabieg odbudowy tkanki kostnej, czy sinus lift, czyli zabieg podniesienia dna zatoki szczękowej. Implanty nie są wskazane przy niektórych chorobach, nałogach i w trakcie ciąży. Wśród przeciwwskazań są osteoporoza, zaburzenia krzepnięcia krwi, nieustabilizowana cukrzyca, AIDS, alkoholizm, palenie dużych ilości papierosów, czy przebycie transplantacji. Dyskwalifikuje także wiek - poniżej 18. roku życia, kiedy nie jest jeszcze zakończony rozwój kości szczęki i żuchwy implanty nie są dobrym rozwiązaniem.
Pielęgnacja i uzupełnienia

Niezależnie od zastosowanego rozwiązania, niezwykle istotną rolę odgrywa higiena jamy ustnej i wykonanych uzupełnień protetycznych. Oprócz obowiązkowego szczotkowania zębów i protez konieczne jest stosowanie środków wspomagających jak nici dentystycznych, wykałaczki, szczoteczki międzyzębowe,  lub szczoteczki do czyszczenia pod przęsłami mostów. Obowiązkowo pacjenci powinni zgłaszać się do stomatologa na systematyczne wizyty kontrolne co pół roku. Należy pamiętać, że uzupełnione braki zębowe to warunek prawidłowej kondycji stawu skroniowo-żuchwowego i mięśni twarzoczaszki. To również podstawa prawidłowego rozdrabniania pokarmów, co wpływa na  stan zdrowia układu pokarmowego i całego organizmu. W tej kwestii braków nie warto tolerować!