Konizacja to usunięcie zmienionych tkanek występujących w obrębie szyjki macicy. Celem tego zabiegu jest zapobieganie dalszym zmianom, które mogłyby doprowadzić do rozwoju nowotworu a także diagnostyka pobranego wycinka. Wyjaśniamy, co to jest konizacja szyjki macicy, jak wygląda po tym zabiegu gojenie i rekonwalescencja oraz jakie mogą się z nim wiązać powikłania.
Spis treści:
Szyjka macicy to dolny odcinek narządu płciowego kobiety, który pełni ważną rolę w podtrzymywaniu ciężarnej macicy oraz podczas porodu. Składa się z tkanki łącznej i mięśniowej. Część pochwowa szyjki pokryta jest wielowarstwowym nabłonkiem płaskim, a wnętrze jej kanału – nabłonkiem gruczołowym jednowarstwowym.
Szyjka macicy może podlegać zmianom chorobowym, do których należą– stany zapalne, nadżerki, torbiele a także rak.
Rak powstający z komórek nabłonka szyjki macicy jest trzecim pod względem liczby zachorowań nowotworem u kobiet na świecie. Polska należy do krajów o średniej zachorowalności, ale jednocześnie odnotowuje się u nas jedną z najwyższych śmiertelności spowodowanej tym typem raka, co wynika z faktu, że jest on zbyt późno wykrywany.
Rak szyjki macicy długo nie daje charakterystycznych objawów klinicznych, dlatego tak ważne jest regularne wykonywanie przez kobiety badania cytologicznego. Badanie to pozwala ocenić stan nabłonka szyjki macicy i stwierdzić, czy nie występują w nim stany przedrakowe. Dzięki temu w porę można zaingerować i zapobiec dalszemu rozwojowi choroby.
Dawniej wyniki badania cytologicznego klasyfikowało się za pomocą pięciostopniowej skali. Teraz stosuje się tzw. skalę Bethesda, która obejmuje następujące punkty:
- cytologia prawidłowa
- cytologia prawidłowa ze zmianami łagodnymi (odczynowymi)
- cytologia prawidłowa ze stanem zapalnym
- ASCUS i AGUS – wynik nieprawidłowy z powodu obecności komórek trudnych do jednoznacznej klasyfikacji
- LSIL – wynik nieprawidłowy, który oznacza, że w rozmazie pojawiły się komórki z niewielkimi nieprawidłowościami budowy, z których mogą powstać komórki nowotworowe
- HSIL – rozmaz zawiera komórki zmienione - przednowotworowe, to znaczy takie, które mogą się przekształcić w komórki nowotworowe
Oceny stanu szyjki macicy można także dokonać wykonując kolposkopię. Jest to badanie polegające na ocenie powierzchni szyjki macicy, dolnej części jej kanału oraz pochwy i sromu przy pomocy urządzenia optycznego, jakim jest kolposkop. Umożliwia ono wykrycie stanów przednowotworowych, wczesnych postaci raka szyjki macicy oraz pobranie wycinka do analizy histopatologicznej.
Na podstawie uzyskanych wyników badań – cytologicznego lub kolposkopowego lub obu tych procedur ginekolog decyduje o dalszym postępowaniu. Może ono dotyczyć diagnostyki (jeżeli wykonana została tylko cytologia) lub usunięcia zmienionego fragmentu tkanki. Do tego celu służą zabiegi wycinające zmienione obszary, tak zwane oszczędzające.
Co to jest konizacja szyjki macicy?
Konizacja szyjki macicy to zabieg wykonywany w celu usunięcia nieprawidłowego obszaru z marginesem tkanki zdrowej, a także w celu ustalenia, jakie kroki trzeba podjąć aby kontynuować diagnostykę lub rozpocząć leczenie. Podczas zabiegu wycina się fragment szyjki macicy w kształcie stożka, a następnie poddaje się go analizie mikroskopowej (ocenie patomorfologicznej).
Stosuje się różne metody zakresy wycięcia zmian z szyjki macicy. Należą do nich: szerokie wycięcie strefy przekształceń nabłonkowych pętlą elektryczną (LLETZ), wycięcie zmiany pętlą elektryczną (LEEP), elektrokonizacja - konizacja zimnym nożem lub konizacja laserowa.
Gdy lekarz zdecyduje, że konieczna jest konizacja szyjki macicy zabieg można także wykonać, gdy pacjentka jest w ciąży, ale stosuje się ją wtedy bardzo rzadko.
Konizacja szyjki macicy – gojenie i rekonwalescencja
Konizacja chirurgiczna szyjki macicy wykonywana jest zwykle w znieczuleniu ogólnym, podczas którego pacjentka nie ma zachowanej świadomości, lub podpajęczynówkowym, kiedy świadomość jest zachowania.
Możliwa jest także konizacja szyjki macicy w znieczuleniu miejscowym, wówczas pacjentka po około dwóch godzinach obserwacji może wyjść do domu.
O wyborze rodzaju znieczulenia oraz ewentualnym pozostaniu pacjentki w szpitalu decyduje lekarz anestezjolog po konsultacji z lekarzem operatorem i po rozmowie z pacjentką.
Zabieg trwa do pół godziny. W jego trakcie zakłada się wziernik do pochwy, przytrzymuje się szyjkę macicy, a następnie za pomocą noża chirurgicznego, lasera lub pętli elektrochirurgicznej usuwa się jej fragment, czyli stożek. Krwawiące miejsce zaopatruje się szwami. W trakcie zabiegu wykonuje się także łyżeczkowanie kanału szyjki macicy w celu wykonania badania histopatologicznego.
Zabiegi zwykle wykonuje się po zakończonej miesiączce, w pierwszej połowie cyklu.
Po wykonaniu zabiegu konizacji zaleca się przez około 3 tygodnie unikać wysiłku, dźwigania ciężarów, a także powstrzymanie się od współżycia i pływania w basenie i innych zbiornikach zamkniętych. Przez około jedną dobę pacjentka może odczuwać bóle podbrzusza. Mogą pojawić się także niewielkie plamienia lub śluz zabarwiony krwią. Jeżeli objawy nie ustępują po dwóch tygodniach, trzeba się skonsultować z lekarzem. Zwykle po tym czasie zalecona jest planowa kontrola.
Konizacja szyjki macicy – powikłania
Gdy wykonana została konizacja szyjki macicy gojenie następuje zwykle dość szybko i rzadko pojawiają się komplikacje. Do powikłań śródoperacyjnych należy krwotok, niezwykle rzadko - naruszenie struktur sąsiednich to jest ścian pochwy, pęcherza moczowego czy odbytnicy.
Natomiast pooperacyjnymi powikłaniami mogą być infekcje i stany zapalne miednicy mniejszej. Ryzyko to dotyczy kobiet, które chorowały na stany zapalne przydatków. Następstwem zabiegu może być niewydolność cieśniowo-szyjkowa, zagrażająca poronieniem lub przedwczesnym porodem ze względu na osłabienie czyli skrócenie szyjki macicy.
Kolejnym powikłaniem może być także stenoza czyli zwężenie kanału szyjki macicy, które może prowadzić do całkowitego jego zarośnięcia. W efekcie badanie cytologiczne jako kontrola może być niewystarczające ze względu na trudności z pobraniem odpowiednio reprezentatywnego materiału. Mogą się pojawić trudności techniczne podczas ewentualnych przyszłych zabiegów diagnostycznych, obejmujących jamę macicy.
Częstość występowania stenozy jako powikłania konizacji określa się na 7,66 procent przypadków. Warto także podkreślić, że całkowite zrośniecie szyjki macicy występuje bardzo rzadko, zwykle jest to tylko zwężenie jej ujścia zewnętrznego.
Ryzyko wystąpienia tego powikłania jest wyższe w przypadku wcześniej przebytych operacji ginekologicznych, menopauzy, a także gdy wystąpiło krwawienie okołozabiegowe.
W opracowaniach naukowych podawane są przykłady metod zapobiegających stenozie, chociaż nie ma jednoznacznych wytycznych dotyczących ich stosowania. Mogą to być na przykład wkładki wewnątrzmaciczne zakładane na 2-3 miesiące. Ich celem jest niedoprowadzenie do zarośnięcia kanału szyjki macicy.
Konizacja szyjki macicy i wymienione w tekście zabiegi są to zabiegi oszczędzające szyjkę macicy, których celem jest zapewnienie możliwości zachodzenia w ciążę i jej donoszenia. Jest to szczególnie istotne, ponieważ stany przednowotworowe i wczesne postacie raka szyjki macicy dotyczą coraz młodszych kobiet. Dlatego też zachęcamy wszystkie panie do badań profilaktycznych, takich jak badania cytologiczne.
Źródła:
Jach R., Sznurkowski J.J., Bidziński M. et. al., Zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące diagnostyki i leczenia raka szyjki macicy. Current Gynecologic Oncology 2017, 15 (1), 24–33.
Kowalczyk K., Kowalczyk D., Klimek K., Zarośnięcie kanału szyjki macicy jako powikłanie konizacji — opis przypadku i przegląd literatury, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2018, tom3, nr 2, 70-74
Bidziński M., Diagnostyka i leczenia raka szyjki macicy, Ginekologia i Położnictwo, 2007, nr 4 (6), 9-17
Seafanowicz E., Konizacja szyjki macicy, Medycyna Praktyczna
Co to jest nowotwór szyjki macicy? Krajowy Rejestr Nowotworów
Data dodania:
Artykuły powiązane
Goździki – zdrowie w sezonie jesienno-zimowym
Goździki działają antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie, wspomagają też odporność, dlatego tym bardziej powinny znaleźć miejsce w kuchni w sezonie jesienno – zimowym. Sprawdź działanie goździków i dowiedz się komu goździki będą szczególnie pomocne!
Jesień: przeziębienie i grypa
Jesień to czas szczególnie częstych infekcji. O tym, o co szczególnie warto zadbać w sezonie przeziębień, opowiada lekarz internista.
Sporysz: skuteczny lek czy groźna trucizna?
Sporysz – mała niepozorna przypominające ziarno zboża ciemnobrązowa ‘narośl’ na kłosie żyta powodująca skażenie ziarna substancjami toksycznymi. W przeszłości jego nieświadome spożycie powodowało silne halucynacje i niebezpieczne choroby.
Wulwodynia, czyli chroniczny ból miejsc intymnych. Sprawdź, czy można z nią skutecznie walczyć!
Wulwodynia to chroniczny ból miejsc intymnych, którego przyczyną często jest nadmierne napięcie mięśni. W jej leczeniu stosowana jest między innymi fizjoterapia.
Ketony w moczu - czy to groźne?
Badanie ogólne moczu tak jak i inne testy laboratoryjne i badania obrazowe, powinny być zawsze interpretowane przez lekarza. Warto jednak dowiedzieć się czym są ketony i z czym może być związana ich obecność w moczu.