Niedobór testosteronu u mężczyzn - jak sobie z nim radzić?

Jak rozpoznać niedobór testosteronu u mężczyzn? Jakie są przyczyny niedoboru testosteronu i od czego zależy poziom tego hormonu w organizmie? - Poziom testosteronu jest cechą indywidualną, uwarunkowaną genetycznie, jednak pewien wpływ mają też czynniki środowiskowe - mówi dr. n. med. Małgorzata Krasnodębska - Kiljańska. Maksymalne stężenie testosteronu u mężczyzny  obserwuje się  pomiędzy 25. a 30. rokiem życia, później obniża się o około 1% na rok. - Nie mamy wpływu na czynniki genetyczne, za to możemy wpływać na czynniki środowiskowe które wpływają niekorzystnie na funkcję gonady, w tym produkcję testosteronu - podkreśla specjalista enel - med. Dowiedz się więcej o roli jaką pełni u mężczyzn najważniejszym steroidowym hormon - testosteron. Jak można podnieść poziom testosteronu?

Redakcja: Czym jest testosteron?

dr. n. med. Małgorzata Krasnodębska - Kiljańska: Testosteron to najważniejszy steroidowy hormon płciowy u mężczyzn. Jego stężenie zmienia się według rytmu dobowego i rocznego. Testosteron produkowany jest w jądrze przez komórki Leydiga. W regulacji wydzielania testosteronu biorą udział hormony wydzielane przez podwzgórze i przysadkę wchodzące w skład osi podwzgórze – przysadka - gonada. Hormon ten jest niezbędny do prawidłowego rozwoju i utrzymania męskich cech płciowych, reguluje funkcje seksualne i płodność. Ponadto jest odpowiedzialny za wiele innych efektów biologicznych, wpływając między innymi na utrzymanie odpowiedniego składu ciała, budowę mięśni, mineralizację kości czy funkcje poznawcze.

Co może powodować niedobór testosteronu?

- Przyczyn niedoboru testosteronu jest wiele. Obniżone stężenie tego hormonu może być skutkiem chorób jąder, przysadki lub podwzgórza. Z kolei mieszana dysfunkcja układu podwzgórza i przysadki jest odpowiedzialna za niedobór testosteronu związany z wiekiem. Ten rodzaj zaburzeń dotyka mężczyzn już w wieku średnim. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono że, aż u 20% mężczyzn poniżej 60 roku życia występuje niedobór testosteronu związany z wiekiem.

Objawy niskiego testosteronu

Jakie są objawy niedoboru testosteronu?

- Manifestacja kliniczna niedoboru testosteronu jest bardzo szeroka, zależna od okresu życia, w którym się pojawia. I tak, w życiu płodowym niedobór testosteronu może powodować nieprawidłowe wykształcenie narządów płciowych, w okresie pokwitania prowadzi do opóźnionego dojrzewania płciowego. Po osiągnięciu dojrzałości płciowej jest przyczyną, zaburzeń seksualnych, metabolicznych oraz niepłodności. Za najbardziej charakterystyczne objawy niedoboru testosteronu u mężczyzn uważa się: mniejszą częstotliwość myślenia o seksie, niewystępowanie porannych wzwodów i zaburzenia wzwodu. Do innych objawów należą: zmniejszona objętości jąder, zaburzenia płodności, zmniejszenie owłosienia ciała i twarzy, pojawienie się piersi, utrata masy mięśniowej, spadek wytrzymałości, otyłość brzuszna, zespół metaboliczny, osteoporoza, niedokrwistość, insulinooporność, uderzenia gorąca, obniżenie nastroju, rozdrażnienie i problemy ze snem oraz obniżona sprawność intelektualna.

Do jakiego specjalisty powinien zgłosić się mężczyzna, u którego występują takie objawy?

- Objawy kliniczne, które sugerują niedobór testosteronu mogą występować także u zdrowych mężczyzn z prawidłowymi poziomami testosteronu, a ich przyczyna może być inna niż obniżone stężenie tego hormonu. Z tego powodu konieczne oznaczenie stężenie testosteronu w surowicy. Za dolny zakres wartości referencyjnych dla testosteronu całkowitego uznaje się poziom 12,1 nmol/L. Z nieprawidłowym wynikiem testosteronu należy zgłosić się do androloga, który jest specjalistą zajmującym się diagnozowaniem i leczeniem wszystkich schorzeń związanych z nieprawidłowym funkcjonowaniem jąder.

Co podnosi poziom testosteronu - naturalne metody

Czy można podnieść poziom testosteronu?

- Poziom testosteronu jest cechą indywidualną, uwarunkowaną genetycznie, na który pewien wpływ mają czynniki środowiskowe. Maksymalne stężenie testosteronu u mężczyzny obserwuje się pomiędzy 25, a 30 rokiem życia i następnie ulega on powolnemu obniżeniu o około 1% na rok. Nie mamy wpływu na czynniki genetyczne, za to możemy wpływać na czynniki środowiskowe które wpływają niekorzystnie na funkcję gonady, w tym produkcję testosteronu. Najważniejsze z nich to styl życia, a w tym dieta, używki, aktywność fizyczna, sen, choroby przewlekłe, przyjmowane leki oraz zanieczyszczenia środowiska i stres.

Niski poziom testosteronu - leczenie

Jak radzić sobie z obniżeniem poziomu testosteronu i w jaki sposób można to leczyć?

- Kluczowe jest ustalenie przyczyny niedoboru testosteronu. Właściwe rozpoznanie przyczyny zaburzeń w wydzielaniu testosteronu pozwoli prowadzić odpowiednie leczenie. Z uwagi na wiele przyczyn tej dysfunkcji prowadzona terapia powinna być zindywidualizowana i dostosowana do oczekiwań pacjenta. Inne jest postępowanie w przypadku młodych mężczyzn starających się o potomstwo, a inne w grupie mężczyzn gdzie główną przyczyną jest niedobór testosteronu związany z wiekiem i wówczas należy sięgać po preparaty testosteronu. Niezależnie od stosowanej terapii, należy prowadzić zdrowy styl życia. Należy pamiętać o właściwej diecie, która powinna być zbilansowana, normokaloryczna i zawierać w swoim składzie węglowodany, białka oraz tłuszcze. Pamiętajmy jednak, że modne obecnie diety wegetariańskie czy wegańskie wpływają negatywnie na poziom testosteronu. Istotne jest utrzymywania prawidłowej masy ciała. Kolejny element to unikanie używek takich jak: papierosy, alkohol i narkotyki. Ponadto, istotne jest ograniczenie przebywania w obszarze silnego działania pola magnetycznego np. spędzania wielu godzin przy komputerze. Unikanie przegrzewania jąder (rezygnacja z sauny, czy gorących kąpieli). Istotny jest również zdrowy sen (około 7-8 godzin dziennie) oraz wysiłek fizyczny. Przy czym powinien on być umiarkowany. Nadmierny wysiłek również wpływa negatywnie. Idealna proporcja to 2-3 godzinny umiarkowanego wysiłku fizycznego tygodniowo. Należy również zwrócić uwagę na odpowiedni dobór powszechnie stosowanych suplementów diety. W wielu z nich jest sporo zanieczyszczeń, można tam znaleźć metale ciężkie mające negatywny wpływ na gonadę, powodując tym samym obniżenie stężenia testosteronu.