Olej z wiesiołka - czy warto go przyjmować?

Olej z wiesiołka. Charakteryzuje go wysoka zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych, które wspomagają prawidłowe spalanie cholesterolu oraz naturalną odporność organizmu. Jest także jednym z najskuteczniejszych olejów dla zdrowia kobiet, pomaga utrzymać równowagę hormonalną, łagodzi objawy PMS, ale to tylko jedne z wielu jego właściwości. Jakie jeszcze właściwości i zastosowanie ma olejek z wiesiołka, jak go dawkować i czy są przeciwwskazania do jego przyjmowania – o tym w poniższym artykule.

Wiesiołek – co to za roślina?

Wiesiołek to roślina zielna z rodziny wiesiołkowatych. Jego ludowa nazwa to ‘nocna świeca’ – wiesiołek jest bowiem kwiatem, który zakwita wyłącznie wieczorami, a zapylają go głównie motyle nocne, natomiast rzadko robią to pszczoły. Kwiaty wiesiołka są u większości gatunków żółte, tylko niekiedy występują barwy biała lub różowa. W Polsce występuje około 30 gatunków tej rośliny, z czego najpospolitszy to wiesiołek dwuletni (Oenothera biennis).  Jest rośliną leczniczą, ozdobną i pszczelarską, a przy tym jadalną (jego młode liście, pędy, zielone strąki oraz korzenie są jadalne).

Wiesiołek – właściwości i zastosowanie

Olej z wiesiołka – na co? Wiesiołek był ważnym składnikiem już dawno temu w diecie rdzennych mieszkańców Ameryki, którzy wykorzystywali go również w ziołolecznictwie. Nasiona wiesiołka zawierają 15-20% olejów, w tym 7-10% kwasu gamma linolenowego GLA z grupy Omega 6, który bardzo rzadko występuje w roślinach, a który wykazuje działanie przeciwzapalne, wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego oraz sercowo – naczyniowego. Ponadto olej z wiesiołka zawiera również kwasy: palmitynowy, stearynowy i oleinowy, a także witaminę E, fitosterole, cynk, wapń, magnez, selen i liczne aminokwasy.
Jeśli chodzi o właściwości wiesiołka jako rośliny leczniczej, tutaj bohaterem jest olej z nasion wiesiołka (Oleum Oenotherae) ze swoim bogatym i drogocennym składem. Olej z wiesiołka zastosowanie to bardzo szeroki wątek - stosowany jest w lecznictwie i wyrobie kosmetyków, stanowi także istotny składnik suplementów diety.
Wiesiołki działają wzmacniająco, odtruwająco, obniżają poziom cholesterolu we krwi i zapobiegają jego odkładaniu w naczyniach krwionośnych, przeciwcukrzycowo, przeciwzawałowo, uodporniająco na choroby zakaźne, żółciopędnie, ochraniająco w stosunku do wątroby, regulująco na przemianę materii oraz gospodarkę hormonalną.
Olej z wiesiołka stosuje się, by poprawić pracę układu pokarmowego, ponieważ wspomaga proces trawienia i zapobiega gromadzeniu się toksyn w organizmie. Dzięki zawartym w nasionach wiesiołka kwasom GLA ma on również duży wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, dlatego warto stosować go szczególnie w okresach, w których jesteśmy narażeni na zachorowanie na grypę i przeziębienia.
Jeśli chodzi o wątek olej z wiesiołka właściwości oraz olej z wiesiołka dawkowanie, warto wiedzieć, że działa on w przypadku:

• atopowego zapalenia skóry – dawka 320 mg oleju dziennie stosowana przez 8 tygodni wydaje się łagodzić objawy u dzieci w wieku 12-15 lat;
• łagodzi objawy menopauzy - dawka 1000 mg oleju dziennie stosowana przez 6 tygodni łagodzi nieco związane z menopauzą uderzenia gorąca u kobiet w wieku 45-59 lat;
• neuropatii cukrzycowej – olej z wiesiołka może być wsparciem jako dodatek do standardowej terapii, w łagodnych przypadkach neuropatii;
• reumatoidalnego zapalenia stawów - w dawkach większych niż 1400 mg dziennie, łagodzi objawy tej przypadłości, natomiast udowodniono, że małe dawki rzędu 500 mg dziennie są nieskuteczne;
• łagodzi objawy kiedy cierpimy na przypadłość, jaką jest migrena przewlekła;
• obniża poziom prostaglandyn, które powodują obfite krwawienie menstruacyjne;
• jako dodatkowa suplementacja;
• w łagodzeniu objawów ADHD u dzieci w wieku 12 lat - olej z wiesiołka wraz z innymi wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi i witaminą E (400 mg oleju z ryb, 100 mg oleju z wiesiołka, 29 mg DHA, 10 mg kwas gamma-linolenowy, 1,8 mg witamina E).

Olej z wiesiołka kapsułki to alternatywa dla oleju w postaci płynnej. Przy zakupie warto wziąć pod uwagę kilka istotnych kwestii -  ważne jest, by był tłoczony na zimno i pozostał nieoczyszczony, ponieważ wszelkie procesy obróbki mogą osłabić jego działanie i pozbawić go dobroczynnych właściwości.
Olej z wiesiołka na włosy – będzie niezastąpiony w regeneracji uszkodzonych i przesuszonych włosów. Wszystko dzięki zawartości cząsteczek kwasów wielonienasyconych (głównie linolowego), które sprawią, że włosy odzyskają zdrowy wygląd, blask i sprężystość. Olej z wiesiołka na twarz – stosowany systematycznie pomoże regulować pracę gruczołów łojowych, wspiera problemy skórne, w tym łuszczycę, trądzik, egzemę czy atopowe zapalenie skóry. Ponadto łagodzi nadmierną suchość oraz nieprzyjemne uczucie napięcia skóry.
Oprócz wspomnianych właściwości wiesiołka nie można zapomnieć o nim jako:

• o roślinie ozdobnej: niektóre gatunki ze względu na piękne, duże kwiaty uprawiane są jako rośliny ozdobne;
• o roślinie pszczelarskiej - wiesiołki nadają się do uprawy na nieużytkach w celu zapewnienie pyłku pszczołom, które pożytkują na wiesiołku od lipca do późnej jesieni, miód nie ma może aż tak drogocennych cech jak olej z wiesiołka, ale jest pysznym i zdrowym produktem;
• o roślinie jadalnej – zarówno młode liście, jak i pędy, korzenie i zielone strąki są po ugotowaniu jadalne, mają pieprzny smak, zawierają dużo kwasu γ-linolenowego i śluzu. Smaczne są także korzenie pokrojone na plasterki i przyprawione octem z oliwą. Kwiaty wiesiołka można dodawać do sałatek.

Olej z wiesiołka – negatywne skutki

Jak w przypadku większości roślin, olej z wiesiołka zawiera przeciwwskazania do jego stosowania, a są nimi:

• nadwrażliwość na substancje czynne;
• ciąża i okres karmienia piersią;
• przyjmowanie leków przeciwpłytkowych i antykoagulantów;
• zaburzenia krwawień;
• wiek poniżej 12 lat;
• zaburzenia napadowe;
• okres przedoperacyjny.

Warto w tym miejscu dodać, że olej z wiesiołka ze względu na duże stężenie kwasów Omega-6, nie powinien być przekraczany w normie pojedynczej dawki doustnej 2 g oleju i  dziennej dawki 4-6 g.
Olej z wiesiołka negatywne skutki - olej z wiesiołka w zalecanych dawkach nie powinien powodować żadnych skutków uboczne. Jednak przekroczenie dawki może wywołać bóle brzucha oraz głowy, nudności i problemy żołądkowe.
W niektórych przypadkach może pojawić się tendencja do tworzenia się zakrzepicy, jak również podwyższonego ciśnienia, podrażnienia układu pokarmowego czy obniżonej odporności, stanów zapalnych, a także przyrostu masy ciała. Dlatego olej z wiesiołka powinien być stosowany w krótkich okresach czasu. Nie zaleca się stosować go dłużej niż rok. Znanymi skutkami ubocznymi stosowania oleju z wiesiołka są bóle głowy, bóle brzucha, biegunki i nudności.

Źródła:
Cole W., Adamson E., Jak skutecznie zlikwidować stany zapalne w organizmie. Dieta przeciwzapalna i terapie dopasowane do twojego bioindywidualnego profilu zapalnego, Wydawnictwo Vital; Białystok; 2021;
Edwards S., Williamson E., Heinrich M., et al.,  Phytopharmacy: An Evidence-Based Guide to Herbal Medicinal Products; John Wiley & Sons; 2015; (4);
Różański A., http://www.gramzdrowia.pl/dr-henryk-rozanski/fitoterapia-ziololecznictwo-ziola-drzewa-krzewy/wiesiolek-oenothera-oenotheraceae.html