Przepuklina mosznowa - czym jest to schorzenie?

Przepuklina mosznowa jest rodzajem przepukliny brzusznej, dotyczącej mężczyzn i chłopców. Schorzenie może występować u małych dzieci lub być nabyte. Głównym objawem przepukliny jest obecność worka przepuklinowego w mosznie pacjenta. Leczeniem z wyboru jest operacja.

Czym jest przepuklina mosznowa?

Przepuklina jest patologicznym stanem, w którym narządy jamy brzusznej lub ich fragmenty uwypuklają się przez osłabioną ścianę jamy brzusznej na zewnątrz ciała, tworząc widoczne i wyczuwalne pod skórą owalne wybrzuszenia. Według najogólniejszego podziału można podzielić je na zewnętrzne, gdy przepuklina znajduje się w tkankach podskórnych lub wewnętrzne, gdy przemieszczenie następuje do sąsiedniego narządu. Na przepuklinę składają się następujące elementy: wrota, czyli miejsce, przez które uwypukla się worek przepuklinowy zbudowany z otrzewnej (błony wyściełającej ścianę jamy brzusznej wewnątrz), zawierający sieć (fartuch tłuszczowy pokrywający narządy jamy brzusznej), fragmenty lub całe pętle jelitowe, lub bardzo rzadko inne narządy, np. pęcherz moczowy. Do najczęściej występujących przepuklin zewnętrznych należą przepukliny brzuszne, stanowiące aż 70 procent wszystkich, a wśród nich przepuklina pachwinowa. Przepuklina mosznowa to rodzaj przepukliny pachwinowej skośnej, powstającej w wyniku osłabienia obszaru ciała i nacisku, a w konsekwencji przemieszczenia worka przepuklinowego przez kanał pachwinowy i pierścień pachwinowy głęboki aż do worka mosznowego. Przepuklina mosznowa rozwija się stopniowo w wyniku zaniechania leczenia operacyjnego przepukliny pachwinowej lub może być wrodzona.

Przepuklina mosznowa – objawy

Głównym objawem przepukliny mosznowej jest widoczny miękki guz znajdujący się w pachwinie i worku mosznowym. Z reguły jest on miękki, ruchomy i nie ulega samoistnemu cofnięciu, a co więcej powiększa się podczas wzmożonego wysiłku fizycznego, silnego kaszlu i defekacji czy w efekcie długiego przebywania w pozycji stojącej. Przepuklinie mosznowej mogą towarzyszyć: kłujący ból w okolicy pachwiny, promieniujący do jądra oraz pieczenie, uczucie pociągania i dyskomfortu w mosznie, szczególnie podczas kaszlu.Bardzo groźnym powikłaniem schorzenia jest uwięźnięcie przepukliny, czyli sytuacja, w której wrota przepukliny ulegają zaciśnięciu (wzrost ciśnienia w jamie brzusznej) i zawartość worka przepuklinowego nie może się cofnąć, co może prowadzić do poważnych konsekwencji. W efekcie uciśnięcia naczyń krwionośnych może dojść do niedokrwienia jelit i w konsekwencji ich martwicy. Taka sytuacja jest powodem do natychmiastowej operacji przepukliny. W takim przypadku dodatkowymi symptomami są: twardy i bolesny guz oraz zaczerwienienie i ocieplenie skóry nad guzem.

Przepuklina mosznowa u dzieci – czym jest spowodowana?

Przepuklina mosznowa u dzieci spowodowana jest nieprawidłowościami w rozwoju płodu, a konkretnie niezarośnięciem wyrostka pochwowego otrzewnej. Przebiega on wzdłuż jądrowodu (więzadła płciowo-pachwinowego) i kończy się w mosznie. W prawidłowym rozwoju połączenie to przestaje być drożne między 12. a 24. tygodniem życia płodowego. Niezrośnięty wyrostek może spowodować przepuklinę mosznową lub wodniaka jądra/powrózka nasiennego. Szczególnie narażone są wcześniaki, których wyrostek pochwowy jest nie do końca prawidłowo zrośnięty. Przepukliny pachwinowe skośne są występują u noworodków płci męskiej. Chłopcy są narażeni na wystąpienie przepukliny mosznowej, gdyż kanały pachwinowe zstępują z jamy brzusznej do moszny, a razem z nimi zaopatrujące je naczynia krwionośne i nasieniowody. Wobec tego, kanał pachwinowy jest miejscem zmniejszonego oporu i w wyniku nacisku może stać się wrotami dla przepukliny.

Przepuklina mosznowa - leczenie

Diagnozę stawia lekarz specjalista podczas badania fizykalnego. Celem potwierdzenia często wykonuje się badanie obrazowe przy użyciu ultrasonografu, aby wykluczyć inne schorzenia. Decyzję o konieczności wykonania operacji podejmuje chirurg. Do momentu przeprowadzenia zabiegu warto samodzielnie odprowadzać zawartość worka przepuklinowego do jamy brzusznej, pamiętając o rozluźnieniu mięśni brzucha, najlepiej delikatnie w pozycji leżącej. Chirurgiczna metoda leczenia przepukliny polega na zamknięciu ubytków ściany jamy brzusznej i wzmocnieniu tkanek. Metody chirurgiczne można podzielić na napięciowe i beznapięciowe. W pierwszych wykorzystuje się tylko tkanki własne pacjenta, w drugim operacje z użyciem specjalnych siatek, zamykających wrota przepukliny i wspierające ściany kanału pachwinowego (operacja metodą Lichtensteina). U dzieci nie stosuje się siatek poza wyjątkowymi wskazaniami. Użycie tkanek własnych jest skuteczną metodą leczenia przepuklin u dzieci. Po operacji chory powinien ograniczyć wysiłek fizyczny, w szczególności dźwiganie ciężkich przedmiotów.

Źródła:

1. Janczak D.; Przepuklina. Chirurgia po Dyplomie, 2017; 01.

2. Szczęsny W., Reśliński A., et. al, Przepukliny brzuszne - co lekarz rodzinny wiedzieć powinien. Medycyna Rodzinna, 2010 (1); 10-13.

3. Noszczyk W., Chirurgia, 2009; 929-939.

4. Szczęsny W, Dąbrowiecki S., Przebieg rekonwalescencji po operacji przepukliny pachwiny - opinie chorych i wiedza lekarzy. Zdrowie Publiczne 2007(117); 186-190.