Zioła na parapet – zadbaj o zdrowie na zielono!

Zdrowie na zielono możemy zaserwować sobie uprawą ziół na kuchennym parapecie. Mimo, że te kupne w formie suszonej doskonale nadają aromatu potrawom, to nic nie zastąpi smaku świeżych, zielonych ziół. Niepryskane, zdrowe i cieszące oko mogą wzbogacić naszą kuchnię nie tylko wiosną czy latem, bo gdy odpowiednio o nie zadbamy, mogą nam pięknie rosnąć także zimową porą. Zielony parapet nie wymaga wiele pracy, wystarczy tylko poznać kilka podstawowych zasad, jakimi powinno się kierować przy sadzeniu tych roślin. Jakie zioła warto hodować na kuchennym parapecie, jak je uprawiać, które rośliny sprawdzą się najlepiej w tej roli – o tym w poniższym artykule.

Jakie zioła na parapet?

Zioła na parapecie jak uprawiać? Zioła na parapet to bardzo szeroki wątek. Brak ogródka czy balkonu w mieszkaniu nie oznacza, że musimy zrezygnować z uprawy ziół. Niektóre z nich doskonale poradzą sobie w naszych wnętrzach, jeśli zapewnimy im odpowiednie warunki i będziemy je należycie pielęgnować. Zielnik na parapecie będzie wtedy cieszył nie tylko oko, ale pozwoli również przyprawić niejedną ucztę kuchenną świeżymi listkami drogocennych ziół. Jedne rośliny działają prozdrowotnie, na przykład mięta na zgagę, inne jak cząber zachwycają aromatem. Mamy do wyboru również dającą świeżość kolendrę, używany w kuchni polskiej aromatyczny słodko pachnący majeranek, czy też ostrzejszą w smaku rzeżuchę. Na nasze parapety kuchenne warto zaprosić także pietruszkę, kminek zwyczajny, kozłek lekarski, oregano, szałwię lekarską, rozmaryn lekarski, tymianek pospolity czy szczypiorek – i dodawać je tak, jak lubimy do potraw, czy zaparzać w chłodne wieczory.
Jakie zioła na parapet wybrać?
Na początek warto zastanowić się co lubimy, co się przyda i co trafi na nasz stół bez wielkich protestów ze strony domowników. Dla jednych smaczniejszą opcją będzie pietruszka czy szczypiorek, dla innych oregano czy kolendra. Jeśli nie mamy specjalnie ręki do roślin, dobrym wyborem będzie mięta, która jest rośliną nie wymagającą wiele wysiłku. Trudno jest też doprowadzić do jej całkowitego obumarcia. Wybór ziół, które możemy posadzić w domu jest ogromny, dlatego zanim zaczniemy przygodę z hodowlą warto zastanowić się choćby jakich przypraw używamy w codziennym gotowaniu czy pieczeniu. Z drugiej strony, może to okazja, by próbować nowych smaków.
Kryteria doboru ziół można podzielić więc na kulinarne, gdzie liczy się przede wszystkim smak i zdrowotne, gdzie zdrowie łączy się ze smakiem. Zmagając się z rozmaitymi chorobami warto sprawdzić jakie zioła będą nam pomocne - już choćby lepsze trawienie (mięta) czy redukcja stresu (melisa) dają powody by sięgnąć po zieloną porcję zdrowia. Dla przykładu - regularne spożywanie natki kolendry pozwala na obniżenie ciśnienia krwi oraz poziomu cholesterolu. Kozłek lekarski obniża aktywność ośrodkowego układu nerwowego, przez co zmniejsza napięcia i pomaga w wyciszaniu i osiąganiu stanu odprężenia. W większych dawkach używany jest jako naturalny środek nasenny. Pomaga w zasypianiu, redukuje ilość nocnych wybudzeń. Wybór jest dziś bardzo szeroki. Wystarczy wybrać nasiona lub rośliny, znaleźć miejsce na parapecie i sprawić sobie w domu małą oazę zdrowia i zieleni. Uprawa ziół na parapecie jest więc łączeniem przyjemnego z pożytecznym.

Jak uprawiać zioła na parapecie?

Zioła w kuchni na parapecie wymagają odpowiednich warunków hodowli. Istotnym wątkiem jest ten dotyczący doniczki na zioła na parapet – sadzonki ziół kupowane w sklepach zazwyczaj rosną w małych doniczkach o niewielkiej objętości ziemi. Dlatego po ich przyniesieniu do domu należy przesadzić je do nowej doniczki o średnicy co najmniej 10 cm. Zioła hodowane w domu nie powinny mieć zbyt ciasno w doniczkach, bo przeszkadzają sobie wtedy w dostępie do światła. Podłoże w doniczkach powinno być żyzne i przepuszczalne. Warto spód doniczki wyłożyć warstwą drenażu (np. z drobnych kamyków lub keramzytu), który zapewni odpływ nadmiaru wody. W podstawce nie powinna gromadzić się woda.
Jak hodować zioła na parapecie? Często zastanawiamy się na przykład jak hodować bazylię, by zachowała świeży wygląd i nie więdła. Ta roślina potrzebuje systematycznego podlewania o tych samych porach. Każdy gtunek ziół jest inny i wymaga innego podejścia. Przykładowo, rośliny jednoroczne, w tym bazylia, kolendra, cząber, koper, majeranek, ogórecznik, rumianek, rzeżucha powinny być nawożone raz do roku. Byliny, do których należy arcydzięgiel litwor, kminek zwyczajny, kozłek lekarski, pietruszka zwyczajna wymagają nawożenia dwa razy w roku. Uprawę można rozpocząć od pojedynczych ziaren, ale na pewno dużo wygodniejszym rozwiązaniem jest zakup rozsady. Rośliny powinny być ustawione w dobrze nasłonecznionym miejscu — od strony zachodniej albo południowej. Uprawa może nie przynieść oczekiwanych rezultatów, kiedy rozpoczniemy ją od strony wschodniej lub północnej.
Podsumowując - chcąc stworzyć praktyczny ogródek na naszych parapetach warto zatem pamiętać o takich aspektach jak:

• duża ilość światła słonecznego, zioła bardzo lubią nasłonecznione pomieszczenia. Jeśli zależy nam na hodowli ziół w zacienionej kuchni, będziemy musieli sztucznie doświetlać rośliny za pomocą żarówek LED, które zastępują naturalne światło słoneczne;
• odpowiednia wilgotność w powietrzu – kuchnia, w której gotujemy, odparowujemy, wietrzymy jest idealnym miejscem do hodowli ziół, wilgoć pozytywnie wpłynie na rośliny, które powinny odwdzięczyć się aromatycznymi listkami;
• regularne podlewanie – wilgotne podłoże jest bardzo ważne, dlatego systematyczne podlewanie to podstawowa zasada uprawy tych roślin, szczególnie podczas upałów wodę powinno się uzupełniać nawet co drugi dzień;
• żyzna, sypka gleba – zioła potrzebują ziemi o niskim zasoleniu, wzbogaconej nawozami i naturalnym humusem. W sklepach znajdziemy również specjalne podłoża do wysiewu ziół.

Zioła na parapecie zimą – czy to możliwe?

A co z tematem jakie zioła na parapecie zimą? Zioła na parapecie kuchennym zimową porą będą nam służyć, jeśli będziemy przestrzegać kilku podstawowych zasad. Przede wszystkim warto zapamiętać, że zioła z siewu nie lubią zbyt wysokiej temperatury, we wnętrzach powinniśmy zapewnić im 15-20°C. Dlatego zimą doniczek nie powinno ustawiać się w bezpośrednim towarzystwie grzejnika, co może oznaczać rezygnację z parapetu. Roślinom przyda się również dopływ świeżego powietrza, ale nie może być to powietrze mroźne. Niemniej jednak warto wietrzyć pomieszczenia i otwierać okna w kuchni, kiedy temperatura nie jest zbyt niska. Istnieją gatunki ziół, które są szczególnie wrażliwe na niskie temperatury i jest to między innymi bazylia i majeranek, chłodniejszą temperaturę dobrze zniosą z kolei melisa i mięta. Istotne jest także odpowiednio podlane podłoże ziół, które powinno być delikatnie wilgotne, ale nie przemoczone. Zbyt mocne podlewanie może spowodować gnicie rośliny. Zimą podlewajmy je zatem systematycznie, ale nie przesadnie – można je zraszać 2-3 razy w tygodniu.
Uprawa ziół zimą jest trudniejsza z powodu braku naturalnego światła słonecznego, dlatego sugeruje się wybór miejsc, które jest najdłużej nasłonecznione w ciągu dnia.
Jeśli już zapamiętamy jak uprawiać zioła na parapecie i jakich warunków potrzebują nasi zieloni przyjaciele, na pewno będziemy mogli cieszyć się ich smakiem i aromatem przez cały rok.

Źródla:
Kozłek lekarski, właściwości i zastosowanie: https://www.cefarm24.pl/czytelnia/natura/kozlek-lekarski-wlasciwosci-zastosowanie/
Różański H., Leksykon ziół, Laboratorium zielarza; 2019;
Zioła w kuchni – przegląd ziół do uprawy w doniczkach, www.homebook.pl, 06/2019