Kiedy zrobić test ciążowy?

Dowiedz się kiedy można zrobić test ciążowy i od czego zależy jego pozytywny wynik. Jakie są rodzaje testów ciążowych i od czego zależy ich skuteczność? Jakie jest ryzyko fałszywego wyniku testu ciążowego? Na najważniejsze pytania o test ciążowy odpowiada dr n. med. Katarzyna Skórzewska, specjalista położnictwa i ginekologii oraz endokrynologii. Sprawdź, co trzeba wiedzieć o teście ciążowym i kiedy uda się uzyskać pozytywny wynik.

Co dokładnie bada test ciążowy?

Test ciążowy ocenia obecność ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej czyli hCG (human chorionic gonodotropin) w moczu kobiety lub we krwi. hCG jest hormonem, który jest produkowany przez zarodek. Po owulacji, od trzech do ośmiu dni od zapłodnienia, czyli połączenia się komórki jajowej z plemnikiem, dochodzi do zagnieżdżenia. Zarodek, który wszczepi się w błonę śluzową macicy, a właściwie jego zewnętrzna warstwa tworząca trofoblast, a z której później powstanie łożysko,  produkuje właśnie hormon hCG - ludzką gonadtropinę kosmówkową. Jak większość hormonów białkowych hCG zbudowany jest z dwóch podjednostek: α i β. W diagnostyce laboratoryjnej znaczenie ma oznaczanie specyficznej dla każdego hormonu podjednostki β.

Kiedy zrobić test ciążowy?

Samo zapłodnienie czyli połączenie komórki jajowej z plemnikiem, nie jest stwierdzane przez test ciążowy. Dopiero wszczepienie się zarodka w błonę śluzową macicy (zagnieżdżenie) powoduje pojawienie się hormonu hCG, wykrywanego przez domowe testy ciążowe. Poziom hCG we krwi i w moczu jest na samym początku niski a jego ujawnienie następuje najwcześniej około 48 godzin po zagnieżdżeniu zarodka, czyli mniej więcej 8-10 dni po owulacji. W takim statystycznie liczonym cyklu będzie to moment około 5. dni przed miesiączką. Te najbardziej czułe testy wykrywają poszukiwany hormon jeszcze przed terminem miesiączki. Z każdym dniem ciąży poziom hormonu hCG jest wyższy, wyniki testów stają się wyraźniejsze i dają większą pewność. Najwyższe wartości hCG osiąga około 10. tygodnia ciąży, następnie jego poziom obniża się stopniowo do 16. tygodnia ciąży, gdy łożysko przejmuje funkcję ciałka żółtego.

Test ciążowy robi się wówczas, gdy nie wystąpi miesiączka w terminie i podejrzewamy ciążę - wówczas wystarczające jest wykonanie domowego testu ciążowego z moczu. Natomiast gdy obawiamy się, czy ciąża rozwija się prawidłowo, np. w zagrażającym poronieniu czy podejrzeniu ciąży pozamacicznej lub ciąży mnogiej, lepiej jest oznaczyć poziom β-HCG we krwi.

Test ciążowy – jakie mamy rodzaje?

Testy ciążowe mogą być wykonane z moczu albo z krwi, przy czym podział jest tu tylko i wyłącznie ze względu na badany materiał, bo wykrywany jest w nich ten sam hormon – gonadotropina kosmówkowa czyli hCG. Te najpopularniejsze testy wykonywane z moczu można przeprowadzić na kilka sposobów, dlatego wyróżniamy rodzaje domowych testów ciążowych:

• paskowe – bibułka w formie paska zanurzana jest w pojemniku z moczem,
• płytkowe – pipetką wkrapla się kilka kropli moczu z pojemnika, do którego został oddany, do zagłębienia na plastikowej płytce,
• strumieniowy – test umieszczany jest bezpośrednio pod strumieniem moczu.

We wszystkich tych rodzajach pojawienie się dwóch pasków oznacza ciążę, jeden pasek to wynik negatywny, który wskazuje na brak ciąży lub zbyt wczesne wykonanie testu. Dla każdego testu inna jest czułość wykrywania hCG, te najdokładniejsze wykrywają już gonadotropinę kosmówkową w stężeniu 1,0 mIU/ml (1 jednostkę hCG na mililitr moczu) i im mniejsza czułość, tym później hormon zostanie wykryty. Największe stężenie hCG w moczu jest po nocy, dlatego test najlepiej wykonać z porannego moczu, od razu po przebudzeniu.

Test ciążowy – ryzyko błędu

Test ciążowy może być ujemny pomimo istnienia ciąży, jeśli jest zrobiony zbyt wcześnie. Jeśli zarodek nie produkuje jeszcze wystarczającej do stwierdzenia ciąży ilości hCG, a przeprowadza się test, wynik może być fałszywie ujemny. Ten sam test, po np. dwóch dniach może dać już wynik dodatni, bo poziom tego hormonu będzie już wykrywalny. Ujemny wynik testu może pojawić się też choćby przy ciąży pozamacicznej.

Jeśli wynik będzie dodatni, oznacza to, że kobieta jest w ciąży. Ponieważ jednak zdarza się czasami, że wynik jest dodatni przy nieprawidłowym rozwoju ciąży, zawsze należy potwierdzić ciążę u ginekologa. Hormon hCG wykrywalny przez testy ciążowe może być też produkowany przez nowotwory i być sygnałem ostrzegawczym choćby przy rozwoju ciążowej choroby trofoblastycznej. Można też wykonać oznaczenie poziomu podjednostki β-hCG we krwi, które daje dokładniejsze wyniki, najważniejsze powinno być jednak zawsze spotkanie z ginekologiem.