Krem z dyni a może dynia w occie?

Jesienią na targach pojawia się pomarańczowa, pękata królowa dynia w wielu odmianach. Niekwestionowane źródło smaku, ale i wielość wartościowych składników mających dobry wpływ na nasz organizm. Walory odżywcze posiada nie tylko jej miąższ, ale również pestki i otrzymywany z nich olej. Jakie są rodzaje i walory odżywcze dyni, która z nich najlepiej nadaje się na krem, a która ma odpowiednie właściwości do zamarynowania w occie – o tym w poniższym artykule.

Rodzaje dyni

Najogólniej rzecz biorąc dynie dzieli się na ozdobne oraz jadalne. Dynie ozdobne, jak sama nazwa wskazuje, są doskonałą dekoracją ogrodów. Dynie jadalne to szereg możliwości kulinarnych, ale i wiele cennych wartości dla naszego organizmu. Wśród najpopularniejszych i najbardziej uniwersalnych odmian dyni jadalnych możemy wymienić takie rodzaje dyni jak:

• dynia piżmowa;
• dynia makaronowa;
• dynia muszkatołowa;
• dynia hokkaido;
• dynia zwyczajna;
• dynia masłowa;
• dynia prowansalska.

Na przykład najlepszy krem z dyni i pure z dyni przygotujemy z dyni piżmowej lub hokkaido. Poza dobrze znanymi odmianami istnieje wiele mniej rozpoznawalnych gatunków, takich jak dynia żołędziowa, Butternut, Quintale czy Tom Fox. Ta ostatnia pomimo, że jadalna to nie jest jednak smaczna, więc nie znajduje zastosowania w naszych kuchniach. Kupując dynię, wybierzmy tę najbardziej dojrzałą, o pomarańczowej barwie. Zawiera ona największą ilość karotenu, witaminy B1 oraz PP. Można ją długo przechowywać w suchym, chłodnym i przewiewnym pomieszczeniu, a po obróbce cieplnej nie traci swoich cennych właściwości.

Walory odżywcze dyni

Walory odżywcze dyni są znane od lat. Dynie są źródłem wielu składników mineralnych takich jak: wapń, potas, magnez, selen, cynk oraz witamin antyoksydacyjnych: A, C i E, a także kwasu foliowego i niacyny. Posiadają dzięki temu właściwości zdrowotne. Dzięki dużej zawartości cynku oraz antyoksydantów dynia znana jest ze swojego korzystnego wpływu na przerost i zapalenie gruczołu krokowego. Cynk zawarty w niej chroni plemniki przed wolnymi rodnikami, pozytywnie wpływa na seksualność mężczyzn i przeciwdziała starzeniu się organizmu.
Jako źródło potasu dynia pozytywnie działa na ciśnienie tętnicze oraz na pracę mięśni szkieletowych i mięśnia sercowego. Znajdująca się w niej witamina A korzystnie wpływa na wzrok oraz stan naszej skóry. Nienasycone kwasy tłuszczowe zmniejszają stężenie tzw. ‘złego’ cholesterolu oraz zapobiegają miażdżycy. Dzięki karotenoidom oraz antyoksydantom zmniejsza się ryzyko zachorowania na raka płuc.
Dynia posiada właściwości odchudzające. Miąższ dyni jest polecany kiedy chcemy zrzucić zbędne kilogramy – warzywo nie zawiera wielu kalorii (w zależności od rodzaju od 10 do 16 kcal na 100 g), ma niewiele tłuszczów i cukrów. Jest również źródłem: alfa – i beta- karotenu, witaminy C, E, A, niacyny, witaminy B1, B2, potasu, wapnia, cynku. Witamina A i E są składnikami, które doskonale wpływają na cerę. Zapewniają jej odpowiednią wilgotność i zwalczają wolne rodniki. Ponadto witamina A wzmacnia wzrok. Miąższ ma też działanie moczopędne, reguluje przemianę materii, wspomaga walkę z zaparciami. Działa łagodząco i regenerująco na przewód pokarmowy. W jej składzie można znaleźć witaminy B1, B2 oraz PP, składniki mineralne – potas, wapń, sód, fosfor, żelazo i magnez, a także błonnik pokarmowy. Warto jednak w tym miejscu podkreślić, że dynia ma dość wysoki indeks glikemiczny, co może być istotne między innymi dla cukrzyków.
Również pestki dyni stanowią źródło zdrowia. Zawierają mnóstwo wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, cynku, witamin, białka oraz lecytyny. Znana jest zależność wątków pestki dyni a potencja. Spożywanie pestek dyni wspiera męskie funkcje seksualne i utrzymanie potencji. Mają również pozytywny wpływ na stan włosów, skóry i paznokci. Pestki dyni zawierają też składniki mineralne (żelazo, fosfor czy wapń) oraz alkaloidy zwalczające pasożyty jelitowe.
W sklepach przez cały rok można kupić suszone pestki dyni, jesienią warto jednak skusić się na świeże – są znacznie bardziej wartościowe. Nasiona dyni mogą np. skutecznie zastąpić niezdrowe chipsy czy słodycze. Nasz organizm tylko na tym zyska.
Warty uwagi jest również olej z pestek dyni, który wykazuje korzystne właściwości żywieniowe oraz farmakologiczne. Wszystko za sprawą nienasyconych kwasów tłuszczowych (linolowego, oleinowego), kwasów fenolowych o właściwościach antyoksydacyjnych i tokoferoli ( witamina E).  W swoim składzie zawiera również karotenoidy i chlorofil, które poza właściwościami przeciwutleniającymi, warunkują jego barwę. Jest źródłem fitosteroli i fosfolipidów. W związku ze swoim składem olej z pestek dyni pozytywnie wpływa na gospodarkę lipidową. Zawarte w nim kwasy tłuszczowe zmniejszają również agregację płytek krwi i działają żółciopędnie, obniżają ciśnienie krwi, przyspieszają gojenie się ran. Antyoksydanty w postaci tokoferoli, kwasów fenolowych, karotenoidów, zmniejszają ryzyko zawału mięśnia sercowego, udaru mózgu, zaćmy, zwyrodnienia plamki ocznej i chorób nowotworowych.
Z dyni można otrzymać również mąkę. Z wysuszonych, odtłuszczonych i zmielonych pestek dyni lub z wysuszonego miąższu dyni. Mąka z dyni nie zawiera glutenu, dlatego może służyć do produkcji produktów bezglutenowych. Jest ona bogatym źródłem błonnika pokarmowego, w 100g zawiera go aż 25g. Ponadto dostarczy tobie sporej dawki potasu – aż 2100mg na 100g, magnezu, miedzi, cynku i żelaza. Podobnie jak cała dyni jest również dobrym źródłem witamin z grupy B.

Co zrobić z dyni?

Dynie jadalne można wykorzystywać na wiele sposobów. Dania z dyni są bardzo popularne i smaczne. Co zrobić z dyni? Zupa krem z dyni jest pyszną, sycącą i rozgrzewającą potrawą. Zupa z dynią jest również zdrowa. Warzywo to sprawdzi się również jako dodatek do sosów, sałatek i mięs. Niektóre odmiany są idealne na frytki – o wiele zdrowsze i mniej kaloryczne niż te usmażone z ziemniaków. Dynię można także wykorzystać do dań na słodko – nadaje się do takich potraw jak ciasto z dyni, placki z dyni, dżem z dyni, znajduje zastosowanie także jako składnik musów i koktajli. Dużą popularnością cieszą się też przetwory z dyni – pokrojona w kostkę dynia w occie to pyszna odsłona zamarynowanej  wersji tego warzywa zatopionej w zalewie z przyprawami i octem. Pieczona dynia jest pyszną aromatyczną potrawą, którą możemy przygotować z ulubionymi przyprawami. Wystarczy nagrzać piekarnik do 180 stopni C. Kawałki dyni ułożyć skórką do dołu na dużej blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Wstawić do piekarnika i piec przez ok. 35 minut do miękkości. To, czy warzywo jest gotowe do spożycia wiemy, kiedy wbity widelec łatwo wchodzi w jej miąższ. Warto korzystać z dobrodziejstw dyni nie tylko jesienną porą.