Dieta bezglutenowa

Jak wygląda dieta bezglutenowa? Dzięki bogactwu dostępnych dziś produktów daje pole do popisu i kuchennych eksperymentów. Skorzystaj z naszej listy produktów i kulinarnych inspiracji.

Dieta bezglutenowa – dla kogo?

Dieta bezglutenowa jest bezwzględną koniecznością dla osób chorych na celiakię, kiedy ma miejsce nieprawidłowa reakcja immunologiczna na spożyty gluten. Wskazana jest również w alergii na pszenicę i jej komponenty. Jest to alergia pokarmowa IgE-zależna. Dieta bezglutenowa powinna być zalecona przez specjalistę.

Badania nad glutenem

Aktualnie są prowadzone liczne badania mające na celu analizę znaczenia glutenu w innych jednostkach chorobowych. Wymienia się między innymi zespół jelita drażliwego i choroby autoimmunologiczne. Dowody naukowe wskazują jednak, że dieta bezglutenowa nie powinna być stosowana profilaktycznie przez osoby zdrowe. Natomiast osoby, u których występują objawy nietolerancji pokarmowej glutenu powinny wdrożyć ją w oparciu o odpowiednią diagnostykę (m.in. badanie nietolerancji pokarmowej), konsultację lekarską i dietetyczną. Gluten w odpowiednich ilościach może korzystnie wpływać na ludzki organizm – działa pozytywnie na mikroflorę jelit, ma właściwości profilaktyczne w chorobach układu sercowo-naczyniowego. 

Co to jest gluten i gdzie występuje?

Gluten to kompleks białek: gliadyn i glutenin zawartych w pszenicy, a także w jęczmieniu, życie i owsie. 
Pamiętaj: orkisz to odmiana pszenicy.
Gluten zapewnia ciastu elastyczność oraz lepkość, stąd jego powszechne wykorzystanie w przemyśle spożywczym. Poza produktami zbożowymi z wymienionych zbóż (mąkami, płatkami, makaronami, pieczywem, ciastami, kawą zbożową i bułką tartą), znajdziesz go w wielu produktach spożywczych, w których spełnia szereg funkcji technologicznych. 
Gluten może być składnikiem panierek do mięs, jogurtów, majonezów, gotowych sosów, owoców suszonych, gumy do żucia, żelków, batonów, cukierków nadziewanych, czekolad, lodów, przypraw, zup w proszku i wędlin. Sprawdzaj opakowania kupowanych produktów. Bezpieczne są te z przekreślonym znakiem kłosa. 
Na to uważaj! Kasza manna, kuskus i bulgur to kasze z pszenicy.

Produkty bezglutenowe

Asortyment produktów bez glutenu jest coraz bogatszy. Z żywności zbożowej ze spokojem możesz sięgać po ryż biały i brązowy, grykę, proso i otrzymywaną z niego kaszę jaglaną, amarantus, quinoę, kukurydzę, makarony i pieczywo z mąk bezglutenowych. Czytaj etykiety i wybieraj te produkty, które mają przekreślony znak kłosa. Niektóre płatki kukurydziane mogą być zanieczyszczone glutenem na linii produkcyjnej, jeśli wytwarza się na niej również płatki ze zbóż zawierających gluten. Bezpieczne są świeże mięso i ryby, jaja oraz wędliny z przekreślonym znakiem kłosa. 
Wędliny do kanapek możesz również przygotować samodzielnie. Wystarczy, że upieczesz w rękawie dobrze przyprawiony wybrany rodzaj mięsa: schab, szynkę, filet z indyka czy kurczaka. Zagrożenia nie stanowią mleko, jogurty naturalne, kefir, maślanka, nieprzetworzony ser twarogowy i żółty. Bez ograniczeń możesz sięgać po świeże i mrożone warzywa oraz owoce, masło, oleje, cukier, dżem, miód, kisiele i budynie z mąki ziemniaczanej, specjalne ciastka bezglutenowe i naturalne soki. 

Mąka bezglutenowa – gotowe mieszanki czy własnej produkcji?

Chcąc zastąpić mąki zawierające gluten tymi bezglutenowymi, możesz sięgać po mąkę ziemniaczaną, kukurydzianą, z tapioki, ryżową, jaglaną, owsianą bezglutenową, sorgo, quinoa, z ciecierzycy, teff, z amarantusa, gryczaną, migdałową, kokosową, kasztanową, sojową czy orzechową. Na tym jednak nie koniec. W diecie bez glutenu jako dodatek możesz stosować mąkę sezamową, słonecznikową, z pestek dyni, arachidową, konopną, wiesiołkową, lnianą oraz mąkę z żołędzi. Zastępując mąkę pszenną mąką ryżową, używaj jej w ilości ¾ porcji podawanej w przepisie. Jeśli użyjesz mąki kokosowej możesz zmniejszyć ilość dodawanego cukru, ponieważ charakteryzuje się ona słodkim smakiem. 
Do pieczenia czy przygotowania potraw mącznych możesz skorzystać z gotowych mieszanek mąki bezglutenowej lub stworzyć własną. Ciekawym połączeniem jest np. to z 3 szklanek mąki owsianej bezglutenowej, 3 szklanek mąki jaglanej, 2 szklanek mąki z tapioki i 1 szklanki skrobi ziemniaczanej lub mieszając 4 szklanki mąki ryżowej z 1 szklanką skrobi ziemniaczanej i 1 szklanki mąki z tapioki. Wypieki udadzą się również wtedy, gdy połączysz szklankę mąki jaglanej czy gryczanej z ½ szklanki skrobi ziemniaczanej. Z mieszanek tego typu można upiec pyszny chleb bezglutenowy, naleśniki czy ciastka z amarantusa. 
Dieta bezglutenowa – przepisy na pyszne potrawy
Bezglutenowe naleśniki
Potrzebujesz:

• 50 g mąki kukurydzianej
• 50 g maki ryżowej
• 15 g skrobi ziemniaczanej
• 2 jaja
• 300 ml mleka
• 30 g roztopionego masła
• szczyptę soli

Wykonanie: 
Do miski dodaj mąki, sól, jaja i mleko. Zmiksuj na gładkie ciasto. Dodaj roztopione masło i wymieszaj. Cienką warstwą wylej ciasto na dobrze rozgrzaną patelnię. Smaż przez około pół minuty z każdej strony. 
Bezglutenowe ciastka z amarantusu
Potrzebujesz:

• 1 szklankę preparowanego amarantusa
• ½ szklanki sezamu
• ¼ szklanki siemienia lnianego
• ¼ szklanki słonecznika
• 3 łyżki miodu
• 1 łyżeczkę cynamonu
• zczyptę soli

Wykonanie:
Blachę wyłóż papierem do pieczenia. Przygotuj dodatkowo dwa arkusze papieru do pieczenia o wymiarach ok. 30x30 cm. Podpraż na patelni ziarna sezamu, słonecznika i siemienia lnianego. W rondlu zagotuj miód z cynamonem i solą. Kiedy zacznie bulgotać dodaj amarantus i uprażone ziarna. Wymieszaj i wyłóż na papier do pieczenia. Przykryj drugim arkuszem i rozwałkuj na grubość ok. 0,5 cm. Usuń papier ułożony na wierzchu i wykrawaj w masie dowolne kształty za pomocą foremek. Przełóż na blachę i piecz około 15 minut w 150 stopni Celsjusza. Smacznego!